Ziyareti olaylı başladı!

ABD Başkanı Donald Trump’ın tartışmalı İngiltere ziyareti dün başladı. İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in resmi davetiyle İngiltere’ye gelen Trump’ın ziyareti 3 gün sürecek. Ancak ziyaret, İngiltere’de siyasi açıdan çalkantı yaşadığı bir döneme denk geldi.

Dün Buckingham Sarayı’nda resmi törenle karşılanan Trump onuruna akşam da sarayda yemek verildi. Yemeği, Avam Kamarası Başkanı John Bercow, ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin lideri Jeremy Corbyn ile Liberal Demokrat Parti lideri Vince Cable boykot etti. Ayrıca Kraliçe’nin davetlisi olarak ülkeye gelen devlet başkanlarına tanınan İngiliz Parlamentosu’na hitap imkanı, Avam Kamarası Başkanı Bercow’un engellemesiyle Trump’a tanınmayacak. Devlet başkanlarının ziyareti sırasında at arabasıyla düzenlenen resmi geçit de, güvenlik kaygıları nedeniyle Trump’a uygulanmayacak. Trump, diğer devlet başkanlarının tersine Buckingham Sarayı’nda da konaklamayacak. Bunun yerine ABD’nin Londra Büyükelçisi’nin ikametgahında gecelemesi bekleniyor.

Johnson ile görüşecek

Trump, bugün Başbakan Theresa May ile bir araya gelecek. ABD ve İngiliz iş dünyasından temsilcilerin katılacağı kahvaltıyla başlayacak temaslarının ardından iki liderin ortak basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor. İki lider Portsmouth’da Normandiya Çıkarması’nın 75. yılını anma törenlerine de birlikte katılacak. Törenlerde ikiliye Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da eşlik edecek. Trump’ın ziyareti, 7 Haziran’da partisinin liderliğinden istifa edecek olan May’in başbakan olarak son önemli resmi teması olacak.

Başkan Trump, ziyareti sırasında İngiltere Veliaht Prensi Charles ve eşi Cornwall Düşesi Camilla ile de çay partisinde bir araya gelecek. Kraliyet ailesinin ABD vatandaşı üyesi Meghan Markle ise, sert eleştirdiği Trump ile bir araya gelmeyecek. Trump’ın resmi programı dışında Brexit cephesinin önde gelen isimlerinden Dışişleri eski Bakanı Boris Johnson ile bir araya gelmesi de bekleniyor. Trump ziyaret öncesinde, İngiliz basınına, May’in ardından Muhafazakar Parti lider adayları arasında Johnson’ı desteklediğini belirtmişti. Trump’ın “Dostum” diye nitelendirdiği Brexit Partisi’nin aşırı sağcı lideri Nigel Farage ile bir araya gelmesinin ise, İngiliz hükümetinin girişimiyle engellendiği iddia ediliyor. Donald Trump, İngiltere’nin AB’den ayrılmasına verdiği destekle dikkat çekiyor.

Trump’a büyük tepki

ABD Başkanı’nın ziyareti sırasında Londra’daki Trafalgar Meydanı’nda geniş katılımlı protestolar düzenlenmesi bekleniyor. Protestoların liderleri, Başkan’ın daha önceki ziyaretinde kullanılan dev “Bebek Trump” balonunun yine kullanılacağını söyledi. Londra Emniyeti ise kentte yoğun güvenlik önlemleri aldı. İngiliz kamuoyunda da Trump’a karşı büyük tepki birikmiş görünüyor. Trump’ın yönetime gelir gelmez bazı Müslüman ülkelerin vatandaşlarına yönelik vize sınırlaması getirmesiyle başlayan tepki, ABD Başkanı’nın İngiltere’deki bazı aşırı sağ gruplara açıktan destek vermesiyle büyümüştü. Trump’ın aşırı sağ bir grubun İslam karşıtı videosunu kendi Twitter hesabından paylaşması İngiliz hükümetinin de tepkisini çekmişti. Trump’ın Londra’nın 3 Haziran 2017’de gerçekleşen terör saldırısının ardından Twitter üzerinden kentin güvenliğinden de sorumlu olan Müslüman Belediye Başkanı Sadık Han’ı hedef almıştı. Trump’ın İngiltere’ye devlet ziyaretinin iptali için başlatılan imza kampanyasına 2 milyona yakın imza atılırken, geçen yaz ülkeye düzenlediği çalışma ziyareti sırasında da yaklaşık 250 bin kişi Londra’da ABD Başkanı’na karşı yürüyüş gerçekleştirmişti.

Neler konuşulacak?

Trump’ın ziyareti sırasında iklim değişikliği konusunun yanı sıra, ABD ile İngiltere arasında gerilime yol açan Huawei krizinin gündeme gelmesi bekleniyor. İngiltere, Çin şirketine ülkenin 5G altyapısının inşasında kısmi bir rol vermeye hazırlanırken, Trump yönetimi, böyle bir durumda ABD’nin İngiltere ile istihbarat paylaşımına sınırlama getireceği tehdidinde bulunuyor. Trump’’n bu konuda ısrar etmesi durumunda, İngiltere’nin de kendi istihbarat paylaşımına sınırlama getirebileceği belirtiliyor. İki ülkenin güvenlik ve istihbarat birimleri arasındaki ilişkiler 2017 yılındaki Manchester saldırısının ardından olaya ilişkin gizli bilgilerin ABD güvenlik bürokrasisi tarafından bu ülkenin basınına sızdırılmasının ardından da gerilmişti. Ayrıca Trump yönetiminin Rusya’nın ABD seçimlerine müdahalesi iddiaları etrafında yürütülen soruşturmanın dosyaları üzerindeki gizliliği kaldırması da İngiliz istihbarat birimlerinin tepkisini çekmişti. İngilizlerin, gizliliği kalkan dosyalar yüzünden bazı istihbarat kaynaklarının tehlikeye girmesinden kaygılandığı belirtilmişti.

Gelir gelmez polemik

ABD Başkanı Donald Trump ziyaretin başında Londra Belediye Başkanı Sadık Han’a da sert biçimde yüklendi. Ziyaretine tepki gösteren Sadık Han için “tam bir zavallı” diyen Trump, “Bana, çok aptal ve beceriksiz New York Belediye Başkanı (Bill) de Blasio’yu hatırlatıyor” dedi. Henüz İngiltere’ye varmadan uçakta Twitter hesabından açıklama yapan Trump, mesajında, “Anlatılanlara göre Londra Belediye Başkanı olarak çok kötü bir iş çıkaran Sadık Han, İngiltere’nin en önemli müttefiki olan ABD’nin ziyarette bulunan başkanına karşı aptalca bir edepsizlik göstermekte. Bana değil, Londra’daki suçlara odaklanması gereken tam bir ezik” ifadesini kullandı.

Han ise twitter üzerinden yayınladığı videoda, Trump’a kadınlara nasıl davranılması gerektiğini anlattı. Han’ın sözcüsü de Trump’a “Bu gibi çocukça hakaretler ABD Başkanı’na yakışmıyor” sözleriyle yanıt verdi. Öte yandan De Blasio da tartışmaya dahil oldu ve “Sadık Han’ın büyük bir hayranı olduğunu” belirtti. Trump için kırmızı halı serilmesine karşı çıkan Han, onu 1930 ve 40’lardaki Avrupalı diktatörlere benzetmişti.