Ürküten harita! Kırmızı veya bordo değil siyah
16.07.2023 - 17:29 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr BBC Türkçe
İsmini Dante'nin Cehennem'indeki bir canavardan tarihi sıcak hava dalgası özellikle Akdeniz çevresinde eşi benzeri görülmemiş bir harita ortaya çıkardı. Uydu verileri yüzey sıcaklığının 60 dereceyi aştığını gösterirken, yeni rekorların kırılması bekleniyor.
Yaz mevsimini yaşayan Kuzey Yarımküre'de Temmuz ayının ortasına gelindi, ABD'den Avrupa'ya, Çin ve Japonya'dan Kuzey Afrika'ya dünya cehennemi yaşıyor. ABD'nin bazı kesimlerinde bugün rekor sıcaklıklar görülmesi bekleniyor. Ülkenin güneybatısında önümüzdeki hafta sıcaklıkların 'tehlikeli' seviyelere ulaşabileceği uyarısı yapılıyor.
Amerikalıların yaklaşık üçte biri - yani yaklaşık 113 milyon kişi - şu anda sıcak hava dalgasına karşı dikkatli olunması tavsiyesi altında. Ulusal Hava Durumu Servisi (NWS), insanları sıcak hava dalgasının doğurabileceği hayati riski hafife almamaları konusunda uyardı.
Cumartesi günü, Arizona eyaletinin başkenti Phoenix’te tüm zamanların en yüksek sıcaklık seviyesi (48°C) kaydedildi. Sıcaklıklar art arda 16 gün boyunca 43 derecede seyretti ki, bu neredeyse başlı başına bir rekor.
Teksas’ın El Paso şehrinde de sıcaklıklar art arda 27 gündür 37 derecenin üzerinde.
Dünyanın en sıcak yerlerinden biri olan California'daki Ölüm Vadisi 54 dereceye ulaştı, söz konusu verinin yeryüzünde şimdiye kadar güvenilir bir şekilde kaydedilen en yüksek sıcaklığa yaklaştığı tahmin ediliyor.
NWS, Pazar günü San Joaquin Vadisi, Mojave Çölü ve Büyük Havza bölgelerinde de bölgesel rekorların kırılabileceğini söyledi. Cumartesi akşamı yapılan güncellemede, sıcaklıkların 'etkili soğutma ve/ veya yeterli sıvı alma imkanına sahip olmayan herkes için sağlık riski oluşturacağı ve potansiyel olarak ölümcül olacağı' kaydedildi.
'DİKKAT! ÇÖL SICAĞI DEĞİL'
Nevada eyaletinin Las Vegas şehrinde de önümüzdeki birkaç gün içinde tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 47 dereceye ulaşabilir.
Yerel hava durumu yetkilileri, halkı bunun 'tipik çöl sıcağı olmadığı' konusunda uyarıyor. NWS’nin Las Vegas’taki yetkilileri, "Çölde yaşayanlar da dahil olmak üzere herkesin bu sıcağı ciddiye alması gerekiyor" uyarısını yaptı.
Sıcak hava dalgasının kavurduğu ABD şehirlerinde hastanelere başvurular artarak devam ediyor. Doktorlar, çok fazla dehidrasyon, sıcak çarpması gibi sıcaklıkla ilgili sağlık sorunlarını tedavi ettiklerini söylüyor.
ABD'nin kuzey komşusu Kanada'da ise, ABD'nin bazı kısımlarını dumanla kaplayan, ortalamanın üzerindeki sıcaklıkların körüklediği orman yangınları şu anda yaklaşık 10 milyon hektarlık araziyi yok etti.
AKDENİZ KAVRULUYOR
Avrupa kıtasında özellikle Akdeniz kıyısındaki İtalya, İspanya, Fransa ve Yunanistan'da termometreler rekor üstüne rekor kırıyor. Hafta sonu 16 kentte kırmızı alarm verilen İtalya'da, özellikle saat 11-18 arasında güneşe çıkılmaması isteniyor. Aralarında başkent Roma’nın yanı sıra, Floransa, Bologna ve Palermo’nun da yer aldığı 16 şehirde özellikle yaşlılar, çocuklar, hastalar ve evcil hayvanlar için uyarı verildi.
Başkent Roma’da hava sıcaklığının gelecek hafta Salı günü rekor kırarak 43 dereceye ulaşması bekleniyor.
Sıcaklığın 40 dereceyi aştığı Yunanistan’da, başkent Atina’daki Akropolis arkeolojik alanı üçüncü gün de en sıcak saatlerde ziyarete kapatıldı.
Yeni bir sıcak hava dalgasıyla yüzleşen İspanya'da termometreler yukarı doğru tırmanmaya devam ediyor, birçok bölgede 40 derece çoktan aşıldı. La Palma adasındaki orman yangının önüne geçilemezken, binlerce insan evlerinden ayrılmak zorunda kaldı. Yetkililer, 4 bin 500 hektarlık alanın küle döndüğü bilgisini veriyor.
ÜRKÜTEN HARİTA
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), yalnızca Akdeniz kıyısındaki ülkelerde değil Almanya ve Polonya gibi ülkelerin sıcak hava dalgasıyla nefes alamaz hale geldiğini bildiriyor. Uydular aracılığıyla kara ve deniz sıcaklıklarını ölçen ESA’ya göre, İtalya’nın Sicilya ve Sardinya adalarında sıcaklıkların 48 dereceye ulaşması bekleniyor. Avrupa’da bugüne kadar kaydedilen en yüksek sıcaklık olan 48.8 derece de aşılabilir. Bu rekor sıcaklık 11 Ağustos 2021’de Sicilya’daki Siracusa kentinde ölçülmüştü.
Avrupa'yı kıpkırmızı hale getiren sıcak hava dalgası, Cerberus (Kerberos) adı verilen bir yüksek basınç alanından (antisiklon) kaynaklanıyor. Sıcak hava dalgası ismini, İtalyan şair Dante’nin Cehennem’indeki bir canavardan alıyor.
Uydu kayıtları, İspanya'daki yer sıcaklığının 60 dereceyi geçtiğini gösterdi. Yayınlanan ısı haritasında İspanya'nın orta kesimindeki birçok bölge kırmızı ya da bordo renkte değil, siyah olarak göründü.
Avrupa Birliği'nin gözlem uydusu Copernicus Sentinel-3, İspanya'daki inanılmaz sıcaklığı Deniz ve Kara Yüzey Sıcaklığı Radyometresi (SLSTR) ile ölçtü. Buna göre, İspanya'nın batısındaki Extremadura bölgesinde bazı yerlerde yüzey sıcaklığı 60 dereceyi aştı.
Sıcak hava dalgasının, Akdeniz çevresinde iki hafta kadar etkili olacağı tahmin ediliyor. Uydu verilerinin yeni rekorlarla birlikte daha yüksek yüzey sıcaklıkları kaydetmesi bekleniyor.
JAPONYA'DA HAYATİ TEHLİKE
Uluslararası haber ajansı Agence France-Presse (AFP), 'Orman yangınları kasıp kavururken tehlikeli sıcak hava dalgası dünyayı vuruyor' başlıklı haberinde küresel ısınmanın korkunç sonuçlarının esas biçimi almaya başladığını bildiriyor.
Kuzey Amerika, Asya ve Avrupa'da tarihi sıcak hava tahminlerine vurgu yapan AFP, Pasifik Okyanusu üstündeki Japonya'da on milyonlarca insana sıcak çarpması uyarısı verildiğini yazdı. Japon kamu yayıncısı NHK, termometrelerin 40 dereceyi gösterdiği birçok bölgede şehir sakinleri için hayati tehlike söz konusu olduğunu aktarıyor.
Japon meteoroloji servisi ise, 2018 yazında Saitama'daki Kumagaya şehrinde ölçülen 41.1 derecelik tarihi sıcaklık rekorunun bugünlerde kırılabileceğini duyurdu.
Fukushima'daki Hirono kasabasının da aralarında bulunduğu birçok yerde, Pazar öğle saatlerinde termometreler 37.3 dereceyi gösterdi ve bu bir rekor olarak kayıtlara geçti.
ÇİN 45 DERECE BEKLİYOR
Çin, batısındaki Sincan bölgesinde sıcaklığın 40 dereceyi aşacağını ve termometrelerin 45 dereceyi gösterebileceği uyarısını yaptı. Pekin yönetiminin uyarı yayınladığı bir başka bölge, güneydeki Guangxi oldu. Guangxi'de hava sıcaklığının 39 dereceyi bulması bekleniyor.
ÖLÜMCÜL YAĞMURLAR!
Kavurucu sıcak hava dalgasıyla boğuşan bölgelerin yanı sıra bazı bölgelerin aşırı yağış aldığını hatırlatan AFP, Güney Kore gibi ülkelerde ölümcül yağmurlar görüldüğünü aktarıyor.
Güney Kore'de yoğun yağışların neden olduğu sel ve heyelan felaketlerinde 37 insan hayatını kaybetti, dokuz kişi kayıp.
Çarşamba gününe kadar Muson yağmurlarının devam etmesi beklenirken, kurtarma ekipleri sel baskınına uğrayan bir tünelden dokuz ceset çıkardı.
Japonya'nın kuzeyinde de bir adam sele kapılmış aracında ölmüş halde bulundu. Japonya'da son bir haftadaki sellerde yedi kişi yaşamını yitirdi.
Muson mevsimini yaşayan Hindistan'da aşırı yağışların sebep olduğu sel ve toprak kaymaları en az 90 can aldı.
