Ukrayna, ABD lideri Biden'ı Kiev'e davet etti

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, pazar günü yaptıkları telefon görüşmesin ABD Başkanı Joe Biden'ı Ukrayna'ya davet etti. Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Zelenski, ABD'li mevkidaşına "Önümüzdeki günlerde Kiev'e yapacağınız bir ziyaretin, güçlü bir mesaj ve gerilimin azaltılması için bir katkı olacağına inanıyorum." dedi.

Ukrayna bir yandan da Rusyalı yetkililerle önümüzdeki 48 saat içinde bir görüşme yapmak için davette bulundu. Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Rusya'nın, sınırdaki askeri takviyelerin açıklanması yönündeki talebe henüz yanıt vermediğini söyledi:

"Bundan bir sonraki adım, önümüzdeki 48 saat içinde kendilerinden bir toplantı talep etmek olacak."

Ukrayna, bu toplantıyı Rusya'nın planlarının şeffaf şekilde anlatılması için talep ediyor. Kuleba'ya göre Ukrayna, cuma günü, Rusya'nın da üyesi olduğu AGİT'in imzaladığı güvenlik anlaşması olan Viyana Sözleşmesi kapsamında Moskova'dan bazı soruların yanıtlarını talep etti.

Ukrayna'yı terk etme uyarılarının sayısı arttı

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya'nın Ukrayna'ya askeri harekat düzenlemesi tehdidinin "yakın" olduğunu ve ABD'nin Kiev Büyükelçiliği'ni boşaltması için bunun haklı bir neden olduğunu söyledi.

Blinken'in açıklaması, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin, en büyük düşmanın "panik" olduğunu belirterek sükûnet çağrısı yapmasının ardından geldi.

10'u aşkın ülke, vatandaşlarını Ukrayna'dan ayrılmaya çağırdı. Türkiye de Ukrayna'nın doğusuna zorunlu olmadıkça seyahatten kaçınılması tavsiyesinde bulundu.

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) de Donetsk bölgesinde gelişmeleri gözlemleyen çalışanlarının, artan gerilim sebebiyle bölgeden ayrılacağını açıkladı. Reuters, bölgedeki AGİT binasından valizleriyle çıkan birçok kişinin zırhlı araçlarla ayrıldığını duyurdu.

AGİT'in Ukrayna misyonu, 2014'teki krizin ardından ülkenin doğusuna kaydırılmıştı.

Rusya, Ukrayna sınırı yakınında 100 binden fazla asker bulunduruyor. Ancak Moskova, işgal planları olduğuna dair iddiaları yalanlıyor.

Kremlin'in üst düzey dış politika danışmanı Yuri Ushakov, "histeri zirveye ulaştı" diyerek ABD'nin saldırı uyarılarını reddetti.

'İşgal her an başlayabilir'

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin "her an başlayabileceğini" söyledi ve olası sivil kayıplar konusunda uyardı.

Ukrayna'daki kriz hakkında Pazar günü CNN'e konuşan Sullivan, son 10 günde Rusya'nın 130 bin asker yığması hız kazanmış olsa da, ülkenin krizi diplomatik yoldan çözebileceğini söyledi.

Rusya'nın Çarşamba günü erken saatlerde Ukrayna'ya saldırabileceği yönündeki haberler hakkında yorumda bulunan Sullivan, "Günü tam olarak tahmin edemiyoruz, ancak bir süredir bir işgalin her an başlayabileceği bir aralıkta olduğumuzu söylüyoruz, Rusya her an Ukrayna'da büyük bir askeri harekât başlatabilir" ifadelerini kullandı.

Sullivan, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmek için bahane olarak kullanabileceği bir "sahte bayrak" (yanıltma harekatı) saldırısı için zemin hazırladığını söyledi. Bu istihbaratın, ABD'nin çıkardığı sonuçları paylaşan NATO müttefiklerine de aktarıldığını sözlerine ekledi.

Sullivan, "Bunu daha önce de gördük.... Rus medyasına bakarsanız, Ukrayna güçlerinin ya Rusların kendilerine ya da Donbas'taki vekil güçlerine saldırma olasılığını yükselterek olası bir bahanenin zeminini hazırlıyorlar" dedi.

Sullivan, işgalin Rusya için maliyetinin ağır olacağına dair mesajı yineledi ve ABD'nin (yaptırımlar için) Rus ekonomisindeki seçkinlerin listelerini hazırladığını ve Rusya'nın "musluğu kapatması" halinde potansiyel olarak Avrupa'ya kargo ile doğal gaz göndereceğini de sözlerine ekledi.

Almanya: Avrupa savaşın eşiğinde olabilir

Almanya Başbakan Yardımcısı Robert Habeck, Pazar günü yaptığı açıklamada, Avrupa'nın savaşın eşiğinde olabileceğini söyledi.

Habeck yayıncı RTL/NTV'ye verdiği demeçte, "Avrupa'da savaşın eşiğinde olabiliriz" dedi ve bu durumun "kesinlikle baskıcı ve tehdit edici" olduğunu söyledi.

Başbakan Olaf Scholz'un, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bu hafta yapacağı görüşmede, Ukrayna'ya saldırması halinde "ağır sonuçlar" ile karşılaşacağını söylemesi bekleniyor.

Büyükelçilikler boşaltılıyor

İngiltere, ABD ve Almanya'nın da aralarında bulunduğu 10'u aşkın ülke, vatandaşlarını Ukrayna'dan derhal çıkmaya çağırdı.

ABD'nin Cumartesi günü Kiev'deki büyükelçilik personelinin çoğunu tahliye etmesinin ardından Kanada ve Avustralya da büyükelçiliğini boşaltmaya başladı.

Her üç ülke de operasyonlarını Polonya sınırına yakın Lviv şehrine kaydırdı. İngiltere Büyükelçisi ise Ukrayna başkentinde çekirdek bir ekiple kalacağını söyledi.

Biden - Putin görüşmesi

Bölgedeki gerilimi azaltmak için yürütülen diplomasi girişimleri Cumartesi günü de devam etti. ABD Başkanı Joe Biden, Rusya lideri Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde, Rusya'nın Ukrayna'ya asker göndermesinin ağır sonuçlara yol açacağı konusunda uyardı.

'En büyük düşman panik'

ABD Dışişleri Bakanı Blinken, askeri harekat riskinin "yeterince yüksek ve tehdidin yeterince yakın" olduğunu ve tahliyenin "yapılması gereken ihtiyatlı şey" olduğunu söyledi.

Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, "Şu anda halkın en büyük düşmanı panik" diyerek sakin olma çağrısında bulunmuştu.

Zelenski, Batılı güçlerin yaklaşmakta olan bir istilaya dair kesin bir kanıtı varsa, henüz bunu görmediğini söyledi.

BBC muhabiri Zhanna Bezpiatchuk, Kiev'de veya Ukrayna'nın diğer büyük şehirlerinde panik belirtisi olmadığını söyledi. Ancak Ukraynalıların Rusya'dan gelen tehdidi giderek daha ciddiye almaya başladıklarını ve kendi acil durum önlemlerini aldıklarını da sözlerine ekledi.

Başkent belediye başkanlığı, önlem olarak Kiev'in üç milyon sakini için acil tahliye planı hazırladı.

Beyaz Saray, bir işgalin her an gerçekleşebileceği ve havadan bombalama ile başlayabileceği uyarısında bulundu.

Hollanda havayolu KLM, Ukrayna'ya uçuşları süresiz olarak durduracağını, Alman havayolu Lufthansa ise uçuşların askıya alınması üzerinde düşündüklerini açıkladı.

Münih Anlaşması benzetmesi

İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace bölgedeki gelişmeler nedeniyle tatilini yarıda keserek İngiltere'ye döndü.

Wallace, Sunday Times gazetesine verdiği demeçte, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini durdurmaya yönelik Batı'nın son diplomatik çabalarını Nazi Almanyası'na uygulanan yatıştırma politikalarına benzetti.

Hitler'le yapılan ama İkinci Dünya Savaşı'nı engelleyemeyen Münih Anlaşması'na atıfta bulunan Wallace, "Havada bir Münih kokusu var" dedi. (İngiltere, Fransa ve İtalya, Eylül 1938'de Hitler'le imzaladıkları anlaşma ile Almanya'nın Çekoslovakya'nın doğusundaki Südet bölgesini ilhak etmesine izin vermişlerdi.)

Wallace ayrıca saldırı olasılığının yüksek olduğunu ve "her an" gelebileceğini söyledi.

Rusya'dan tatbikat

Rusya, Ukrayna'nın doğu sınırına asker göndermeye devam ederken, gerginlik de giderek tırmanıyor.

Rusya, Karadeniz'de son yıllarda en büyük deniz tatbikatlarını gerçekleştiriyor. Ukrayna ise Rusya'yı denize erişimini engellemekle suçluyor.

Kriz, Rusya'nın Ukrayna'nın güneyindeki Kırım yarımadasını 2014'te ilhak etmesinin ardından başladı. Ukrayna ordusu o tarihten bu yana, Rusya sınırlarına yakın doğu bölgelerinde Rus yanlısı isyancılarla bir savaşa kilitlendi.

Kremlin, Rusya ile derin sosyal ve kültürel bağları olan eski bir Sovyet cumhuriyeti olan Ukrayna'nın bir gün Batılı savunma ittifakı NATO'ya katılabileceğini kabul edemeyeceğini söylüyor ve bu ihtimalin dışlanmasını talep ediyor.

ABD, egemen bir ulus olarak Ukrayna'nın kendi güvenlik ittifaklarına karar vermekte özgür olması gerektiğini söyleyerek bunu reddetti.

Kaynak: BBC Türkçe