Trump o planı açıkladı!

ABD Başkanı Donald Trump, uzun süredir konuşulan ve “yüzyılın anlaşması” olarak nitelediği sözde Orta Doğu barış planını açıkladı. Kudüs’ün İsrail’in “bölünmez” başkenti olarak kabul edileceğini belirten Trump, planın Filistinliler için son şans olduğunu ve kendilerine bir devlet kurma şansı tanınacağını belirtti.

Trump, daha sonra muhtemel planı kapsayan bir haritayı, Twitter hesabından İngilizce, Arapça ve İbranice olarak paylaştı.Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında, Filistin tarafıyla müzakere edilmediği belirtilen Orta Doğu barış planını açıkladı. ABD Başkanı, “İslam dünyasının 1948’te yaptığı hatayı, İsrail’i tanımak yerine saldırma hatasını düzeltmesinin zamanı gelmiştir” dedi. Toplantıya Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Umman’ın ABD Büyükelçileri de katıldı. 

Trump, 50 sayfasında siyasi, 30 sayfasında da ekonomik konuların yer aldığı belirtilen planın hem İsrail hem de Filistin tarafı için çok değerli maddeler içerdiğini öne sürdü. Plan öncesinde her iki tarafla bir araya geldiğini belirten ABD Başkanı “İsrail şimdi barışa doğru önemli bir adım atıyor. Doğrudan müzakerelere gidecek bir yolu kabul etti” dedi.

İsrail ile birlikte oluşturacakları komiteyle planda önerilen kavramsal haritanın detaylandırılacağını anlatan Trump, “Bu, ödünlerin verileceği bir harita olacak. İsrail devleti olarak çizdiğimiz bu sınırları ABD tanıyacak. İki devletli yapıya geçiş sürecinde İsrail’in güvenliği hiçbir şekilde tehlikeye girmeyecek” ifadelerini kullandı.

‘Toprakları artacak’

Kudüs’ün İsrail’in “bölünmez” başkenti olarak kabul edileceğini söyleyen Trump, planın, Filistin’e başkenti Doğu Kudüs’te olan bağımsız bir devlet öngördüğünü savundu. Trump’ın planına göre, Filistin’e, bağımsız bir devlet olabilmesi için gereken koşulları yerine getirebilmesi amacıyla 4 yıllık bir süre öngörülüyor.

 Trump, “Yüzyılın Anlaşması”nın uygulanması halinde, Filistin’in topraklarını iki katına çıkaracağını savunurken, hiçbir Filistinli ya da İsraillinin evlerini terk etmek zorunda kalmayacağını, kendilerinin de Filistin büyükelçiliği açacaklarını öne sürdü. Trump, Filistin ekonomisini canlandıracağını savunduğu 50 milyar dolarlık bir ekonomik planın da hayata geçirilmesini hedeflediklerini, bunun, Filistinlilere 1 milyon istihdam sağlayacağını vurguladı.Ürdün vadisiPlan kapsamında İsrail’in “gelecekte kurulacak Filistin devleti”nin koşullarını müzakere etmeye hazır olduğunu ifade eden Trump, amaçlarının birer ulus devlet olarak, İsrail ve Filistin devletlerinin tanınması olduğunu vurguladı. Trump, gelecekteki Filistin devletinin kurulması şartları arasında terörü reddetmesinin de bulunduğunu söyledi.

Daha sonra kürsüye gelen İsrail Başbakanı Netanyahu ise, Trump’ın planının detaylarını aktardı. Planı “İsrail için çok büyük ve tarihi bir kazanım” diye niteleyen Netanyahu, ABD’nin, Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim yerlerini İsrail toprağı olarak tanıyacağını açıkladı. Netanyahu ayrıca, Trump’ın planına göre İsrail’in, Ürdün Vadisi üzerindeki hakimiyetini sürdüreceğini de ifade etti. Öte yandan, Trump, Mescid-i Aksa’nın statüsünün değişmeyeceğini, İsrail’in bu bölgenin güvenliğini sağlamaya ve Müslümanların Mescid-i Aksa’daki ibadetlerini yapmasını temin etmeye devam edeceğini dile getirdi.İsrail Başbakanı Netanyahu da, söz konusu anlaşmanın “yüzyılın fırsatı” olduğunu savundu, İsrail’in bu fırsatı kaçırmayacağını söyledi. Trump ve ekibine teşekkür eden, övgüler yağdıran  Netanyahu, “Bu tarihi bir gün. 14 Mayıs 1948’i hatırlıyoruz, o gün Başkan Truman İsrail devletini tanıyan ilk lider olmuştu. Siz (Trump) de, tarihimiz için önemli topraklardaki hakkımızı tanıyan ilk başkan oldunuz” ifadesini kullandı. Bunun, İsrail ve barış için harika bir plan, ülkesi açısından çok büyük ve tarihi bir kazanım olduğunu vurgulayan Netanyahu, “Trump’ın planı kalıcı barış için gerçekçi bir yol... Filistin tarafıyla müzakere etmeyi kabul ettim çünkü Trump’ın barış planı gerekli dengeyi sağlıyor... İsrail’in kendisini savunması için Batı Şeria’daki Ürdün Vadisi ve diğer yerlerde İsrail egemenliğinin bulunması gerektiğini Trump tanıyor” dedi. 

‘Temkinli ol’ uyarısı

Plan kapsamında ABD, Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim yerlerini İsrail toprağı olarak tanıyacak, İsrail, Ürdün Vadisi üzerindeki hakimiyetini sürdürecek, Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkı olmayacak. Bununla birlikte İsrail kabinesinin, pazar günü, işgal altındaki Batı Şeria’da yer alan Ürdün Vadisi ve yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinin “ilhakını” oylayacağı bildirildi.Bununla birlikte İsrail’in “Kanal 13” televizyonu, Trump’ın, Netanyahu’dan, sözde barış planının açıklanması sonrasında temkinli davranmasını istediği bildirildi. Haberde, Trump’ın Netanyahu’yu İsrail’in “tek taraflı” hareket ederek Batı Şeria’yı topraklarına katması durumunda, plana destek vermesi beklenen Arap ülkelerinin desteğini çekebileceği konusunda uyardığı belirtildi. Planın, İsrail’de 2 Mart’ta  yapılması planlanan seçimler sonrasında uygulamaya konulacağı aktarıldı.

Filistinlilerden ortak mücadele

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ABD Başkanı Donald Trump’ın sözde barış planını reddettiklerini açıkladı. Abbas, planı eleştirerek, “Kudüs satılık değildir” dedi. Washington yönetiminin “Yüzyılın Anlaşması” olarak adlandırdığı plan konusundaki tutumlarının değişmediğini vurgulayan Abbas, “Hiçbir Filistinli Müslüman veya Hristiyan’ın (Trump’ın) bu planını kabul etmesi mümkün değil. ‘Yüzyılın Anlaşması’na bin kere ‘Hayır’ diyoruz” ifadesini kullandı. Abbas, “Bütün gücümüzle savaşacağız. Bu savaştaki öncelikli silahımız ise barışçıl harekettir” diye konuştu. Fetih Hareketi de, planın Filistin davasını tasfiye etme projesi olduğunu, bu planı başarısız kılmak için direnişe ve çalışmaya başlayacaklarını duyurdu. Hamas ise, plana güçlü bir şekilde karşı çıkacaklarını açıkladı.

Bununla birlikte Filistin Devlet Başkanı Abbas ile Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin, telefonla görüştüğü, ABD’nin İsrail-Filistin meselesine ilişkin sözde barış planına karşı koymak için aralarındaki koordinasyonu sürdürmeyi kararlaştırdıkları bildirildi.

Neler öneriliyor?

Kudüs bölünmemiş bir şekilde İsrail’in başkenti olacak.

ABD, planın kavramsal haritasında İsrail’in olması öngörülen toprakları tanıyacak. Trump’a göre İsrail de bazı topraklarından ödün verecek.

Filistin toprakları iki katına çıkacak. Kurulacak Filistin devletinin başkenti Doğu Kudüs’te bulunacak ve ABD burada büyükelçilik açacak. Filistinlilere 50 milyar dolarlık bir ekonomi paketi önerilirken, ek istihdam sağlanacağı belirtiliyor.

Plana göre hiçbir İsrailli ya da Filistinli evlerinden edilmeyecek.

İsrail, Ürdün Kralı Hüseyin ile birlikte çalışarak Mescid-i Aksa ve Harem-ül Şerif gibi kutsal yerlerin mevcut durumunun korunmasını sağlayacak. Bununla birlikte Filistin’in, Ürdün ile hiçbir sınırı olmayacak.

Planda Filistinlilere verilen topraklara 4 yıl dokunulmayacak. Bu süreçte Filistinliler İsrail ile müzakere edecek, bağımsız devlet olmak için planda sunulan koşulları yerine getirecek.