Söze gerek bırakmayan tablo! Türkiye SİHA pazarının açık ara lideri
Amerikan araştırma kuruluşu CNAS, pazara 2018'de giren Türkiye'nin Çin'i geride bırakıp yalnızca üç yılda drone satışlarında liderliğe yükseldiğini belirtti. Afrika ülkelerinin Bayraktar TB2'ye ilgisini öne çıkaran rapora göre, savaşlardaki başarıların yanı sıra kısa teslimat süresi Türkiye'yi zirvede tek başına bıraktı.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgale giriştiği savaşla birlikte artık cephe hattının en önemli silahlarından birine dönüşen drone'lar, aynı zamanda kıyasıya bir küresel yarışın yaşandığı sektör haline geldi. Yeni Amerikan Güvenlik Merkezi (CNAS) adlı araştırma kuruluşu 'Drone yayılması veri kümesi' başlığıyla geniş bir rapor yayınladı, dünya çapında 1995'ten 1 Eylül 2023 tarihine kadar satılan silahlı insansız hava araçlarını (SİHA) izledi.
Halihazırda devam eden savaşların yanı sıra gelecekte Tayvan'da çıkabilecek muhtemel bir çatışmayı da analiz eden CNAS uzmanları, İsrail ve ABD'nin drone pazarına hakim olduğu günlerin çoktan geride kaldığı yorumunu yaptı.
Türkiye, Çin ve İran'ın daha ucuz silahlı insansız hava araçları üreterek pazara dahil olduğunu belirten rapor, ABD'nin Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi'ne (MTCR) bağlı kalmasıyla Türkiye ve Çin rekabetinin büyüdüğünü, Washington'ın nüfuzunun ise daraldığını aktardı.
TÜRKİYE DÜNYA 1 NUMARASI
Son 10 yılda SİHA satışlarında muazzam bir patlama gerçekleştiğini dile getiren CNAS, Çin'in 2014'te ele geçirdiği liderliği 2021'de Türkiye'nin aldığını ve Ankara'nın dünyanın en büyük drone tedarikçisi olduğunu yazdı.
Yalnızca 2022 yılında altı yeni ülkenin Türk SİHA'sı Bayraktar TB2 satın aldığını hatırlatan rapor, Libya, Dağlık Karabağ ve Ukrayna'daki savaşlardan gelen övgü dolu haberlerin yanı sıra kısa teslimat süresinin Türkiye'yi pazarın zirvesine ittiğini bildirdi.
İlk yıllarda daha büyük, daha pahalı ve tekrar tekrar kullanılabilir drone'ların pazara hakim olduğunu vurgulayan rapor, mevcut tabloda kamikaze SİHA'ların satışının hızlandığını ve bu eğilimin büyümeye devam edecek gibi göründüğünü aktardı.
KITA KITA DRONE SATIŞLARI
CNAS'ın raporuna göre 28 yılda dünya çapında 633 SİHA satışı gerçekleşti, drone'ların yaklaşık yüzde 40'ı, yani 250 kadarı Avrupa'ya gitti.
Orta Doğu'ya 134 drone satışı olurken, Afrika kıtasında ise drone'lar özellikle 2020 yılından itibaren ciddi şekilde yayıldı. 1995'ten 2020'ye kadar Afrika ülkeleri her yıl ortalama iki SİHA satın alırken, sonraki üç yılı aşkın sürede her sene ortalama 13 drone Afrika'ya sevk edildi. Afrika ülkelerinin 2020'den itibaren satın aldığı 51 SİHA'nın çoğu Bayraktar TB2'ydi.
KIRILMA NOKTASI
CNAS'ın yayınladığı tablolara göre Türkiye global SİHA pazarına 2018'de giriş yaptı ve altı yılda zirveye çıktı. 2018 ve 2019'u ikinci sırada bitiren Türkiye, 2020'de Çin'le aynı sayıda SİHA satmayı başardı ve 2021'de tüm rakiplerine fark attı. Öyle ki, Türkiye'nin 2021, 2022 ve 2023'te dünyanın dört bir yanına sevk ettiği drone sayısı, tüm ülkelerin toplamından daha fazlaydı.
CNAS Türkiye'nin altı yıllık periyodda 47 SİHA satışı gerçekleştirdiğini, ikinci sıradaki Çin'in ise 34'te kaldığını bildirdi. ABD 12 drone'u diğer ülkelere gönderirken, İran 8 satışla dördüncü sırayı aldı.
2018'den sonraki dönemde global pazarda Türkiye'nin sunduğu drone'lar satışların yüzde 65'ini buldu, ikinci sıradaki Çin'in oranı yüzde 26 oldu.
Rapor İngiltere'nin son 28 yılda dünyada en fazla SİHA satın alan ülke olduğunu gösteriyor. İngiltere'yi Nijerya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Cezayir izliyor.
CNAS'a göre kamikaze silahlı insansız hava araçları Azerbaycan'ın 2020 yılındaki Dağlık Karabağ zaferinin ardından ciddi bir uluslararası ilgi kazandı, zira Azerbaycan ordusu söz konusu kamikaze drone'ları başarılı bir şekilde kullandı.
