04.05.2022 - 16:37 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un kurduğu üç cümleyle başlayan İsrail-Rusya kavgası giderek kızışıyor, Moskova Ukrayna üzerinden bugün yeni bir cephe açtı.
Sergey Lavrov'un Hitlerin de Yahudi kanı taşıdığını söylemesi ve Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy'nin Yahudi olmasının hiçbir öneminin olmadığını savunması, İsrail'de beklendiği gibi fay hatlarını yerinden oynattı. 'Putin'in gerçek yüzü' başlıklarını atan İsrail basını Moskova'ya ateş püskürürken, Ukrayna işgalinde benimsenen tarafsızlık pozisyonunun artık geride kalması gerektiğini yazdı.
Haaretz gazetesine röportaj veren İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Rusya Dışişleri Bakanı'nın antisemitik yalanlar yaydığını belirtip Lavrov'dan özür beklediğini söyledi.
Rus Hahambaşı Berel Lazar da Lavrov'u eleştirenler arasına katıldı ve Dışişleri Bakanı'nın özür dilemesi çağrısı yaptı.
Haaretz ayrıca, İsrail'in işgale uğrayan Ukrayna'ya askeri ve sivil yardımları artırdığını yazdı. Habere göre, İsrailliler Ukraynalılara askeri danışmanlık hizmeti veriyor ve saldırı silahları yardım paketinde yer almıyor.
Haaretz'deki Yossi Melman imzalı analizde ise İsrail-Rusya ilişkilerinin halihazırda bir çarpışma rotasına girdiği kaydedilip Moskova-Tel Aviv hattındaki bağlantıyı ciddi bir bozulmanın eşiğine getiren beş anahtar olay sıralandı. Analize göre, Ukrayna'da savaştığı ileri sürülen İsraillilerin pasaportlarıyla birlikte isimlerinin Rybar isimli Telegram hesabında işgalin ilk haftalarında yayınlanması, bir kırılma noktasıydı.
Yarım milyon takipçisi bulunan Kremlin yanlısı hesapta paylaşılan 20 kişilik listenin çoğu İsrail Dışişleri Bakanlığı çalışanlarının isimlerinden oluşuyordu. Aralarında konsolosluk çalışanları ve güvenlik personeli de vardı. Analizde söz konusu kişilerin Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki İsrail Büyükelçiliği'ni Polonya'ya tahliye etmek için sınırdan giriş yaptıkları belirtildi. Yossi Melman'a göre, apaçık bir şekilde bir Rus gizli servis ajanı (muhtemelen Ukraynalı) listeyi Moskova'ya sızdırdı.
Analize göre, Rusya İsrail'in Ukrayna'ya söz konusu dönemde paralı savaşçı veya silah göndermediğini biliyordu ancak liste yine de Kremlin yanlısı hesap tarafından paylaşıldı.
Listenin yayınlanmasından birkaç gün sonra Rus Dışişleri Bakanlığı'nın sözcüsü Maria Zaharova, İsrail'in Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki sokak isimlerinin değiştirilmesi teklifini kınadı. Tel Aviv temsilcileri, Kiev'de sayıları 2 bin 673'ü bulan Rusça ve Belarusça sokak ve meydan isimlerinin değiştirilmesini önermişti.
Geçen hafta ise Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu İsrailli mevkidaşı Benny Gantz'la yapacağı telefon görüşmesini hiçbir sebep göstermeden iptal etti.
Rus Dışişleri'ne çağrılan İsrail'in Moskova Büyükelçisi Alexander Ben Zvi, Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Vladimir Putin'in Ortadoğu politikalarını yöneten Mikhail Bogdanov'dan azar işitti. Tel Aviv'e gönderilen sert mesajların nedeni ise, İsrail'in Birleşmiş Millletler Genel Kurulu'ndaki oylamada Rusya'yı kınayan ülkelere katılmasıydı.
Rusya'nın ekonomi ve borsa yöneticileri ise tıpkı kendileri gibi Batılı ülkelerin yaptırımlarıyla boğuşan İran'la birçok kez görüşüp yaptırımların nasıl etkisiz kılınabileceğini masaya yatırdı. Tarafların aralarında işbirliği anlaşmaları da imzaladığını aktaran Yossi Melman, Moskova'nın yaptırımları bypass etmeyi öğrendiğini vurguluyor.
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid, Rus mevkidaşı Lavrov'un sözlerinin 'affedilemez' olduğunu söyleyip en sert tepkiyi gösteren isim oldu. Rusya Dışişleri Bakanlığı ise Salı günü doğrudan Yair Lapid'i etiketleyip bir Twitter mesajı paylaştı.
Lavrov'un sözlerinin arkasında duran mesajda, "Tarih karşıtı açıklamalar... İsrail hükümetinin Kiev'deki Nazi rejimine desteğini ziyadesiyle izah ediyor" denildi.
Çarşamba günü ise şahin çıkışlarıyla bilinen Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova sahne aldı. Zaharova, İsrailli paralı savaşçıların Ukraynalılarla birlikte Rus işgalcilere karşı cephede birlikte savaştığını ileri sürdü. Kremlin'in favori radyosu Sputnik'e röportaj veren Zaharova, daha da ileri gidip İsrailli paralı savaşçıların aşırı sağcı Neo-Nazi grup Azak Taburu'yla birlikte omuz omuza verdiğini de savundu.
Beklendiği gibi hiçbir kanıt sunmayan Maria Zaharova, "Video gördüm" dedi.
Jerusalem Post gazetesi, Zaharova'nın açıklamalarının ardından İsrail Dışişleri Bakanlığı'ndan görüş talep ettiklerini ancak henüz bir yanıt alamadıklarını yazdı.
Haaretz'deki bir başka analizde ise Rusya'nın İsrail'e antisemitik saldırılarının şoke edici ve kasıtlı olduğu vurgulandı.
İsrail, 24 Şubat'ta başlayan işgalin ardından Rusya ve Ukrayna arasında arabuluculuk yapmayı denedi ancak çabalar başarısız oldu.
Rusya'nın deneyimli Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 1 Mayıs Pazar günü İtalyan televizyon kanalı Rete 4'teki Zona Bianca progragmana röportaj vermişti. Lavrov'a, Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy'nin Yahudi olduğu dikkate alındığında Moskova'nın Ukrayna'yı işgal gerekçesi olarak öne sürdüğü 'ülkeyi Nazilerden arındırmak' söyleminin nasıl mümkün olabileceği soruldu.
Rus bakan bu soruya, şöyle yanıt verdi:
Yanılıyor olabilirim ama Hitler'in de Yahudi kökleri vardı. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin Yahudi olması kesinlikle hiçbir şey ifade etmiyor. Yahudiler'in en büyük Yahudi düşmanlarının Yahudiler'in kendileri olduğunu söylediğini uzun zamandır duyuyoruz
İkinci Dünya Savaşı'nda 6 milyon Yahudi'yi öldüren Nazi lideri Adolf Hitler'e dair Lavrov'un sözleri, İsrail gündemini alt üst etti. Rusya'nın Tel Aviv Büyükelçisi Anatoliy Viktorov, İsrail Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı ve Moskova'dan resmi özür beklendiği aktarıldı.
Rusya'ya nota vermeye hazırlanan İsrail'de Başbakan Naftali Bennett, "Böylesi yalanlar, tarihin en korkunç suçlarından Yahudileri sorumlu tutmak ve böylelikle de Yahudilere zulmedenleri, bu mesuliyetten kurtarmak anlamına gelir. Bugün hiçbir savaş ne Yahudi soykırımıdır ne de soykırım gibidir" dedi.
İsrail Dışişeri Bakanı Yair Lapid ise YNet haber sitesine yaptığı açıklamada, "Bu affedilemeyecek, skandal niteliğinde bir açıklama, korkunç bir tarihi hata, özür dilenmesini bekliyoruz" ifadesini kullandı.
Hitler'in Yahudi kökeni olduğunu iddia etmenin Yahudiler'in kendilerini öldürdüğünü söylemeye benzediğini aktaran Lapid, Yahudiler'i Yahudi düşmanı olmakla suçlamanın 'ırkçılığın en düşük seviyesi olduğunu' belirtti.
İsrail Dışişleri Bakanı ayrıca, Lavrov'un Nazi yanlısı unsurların Ukrayna hükümeti ve ordusunda baskın olduğu şeklindeki iddialarını da yalanladı. Dedesini Yahudi Soykırımı sırasında kaybeden Lapid, "Ukraynalılar Nazi değildir. Sadece Naziler Nazi'ydi ve sadece onlar Yahudiler'in sistematik tahribatına sebep oldu" diye konuştu.
BBC'nin Kudüs'teki muhabiri Jon Donnison, gösterilen büyük tepkiyle, Lavrov'un ifadelerinin Yahudilere yönelik ne denli saldırgan ve ölçüsüz olduğunun görüldüğünü bildiriyor. Ancak Jon Donnison, İsrail hükümetinin Putin'e yönelik daha sert bir tavır almadığı için bazı eleştirilerle karşı karşıya kaldığını söylüyor. Donnison, Lavrov'un ifadelerinin İsrail'in Rusya ile ilişkilerini test edeceğini ve birçokları için rahatsız edici olsa da Kremlin'in destekçileri arasındaki ortak bir görüşü yansıttığını ekliyor.