10.06.2020 - 07:00 | Son Güncellenme:
ECEM TOPLAR Ankara
Uzmanlara göre, darbeci Hafter Libya’da kaybetmeye başlayınca, başta yanaşmadığı diplomasiden medet umar hale geldi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TRT’de katıldığı programda, Libya’da değişen dengelere ilişkin “Trump ile yaptığımız görüşmeden sonra Amerika ile Türkiye arasında süreçle ilgili yeni bir dönem başlayabilir. Putin ile de görüşmem gerekecek, onunla da konuşacağım ayrıca. Kahire Zirvesi’ne Rusya’nın farklı şekilde katılması. Suudi Arabistan, Abu Dabi yönetimi ve Fransa, Ürdün orada yer alıyor olması bizi üzen bir süreç oldu. Gelişmeler gösteriyor ki, Hafter her an sürecin dışına atılabilir” demişti.
‘Destekle başarabilir’
Cumhurbaşkanı’nın sözlerinin ardından Libya’da yeni dönemi ve son dönem gelişmelerini Haliç Üniversitesi öğretim üyesi, savunma ve güvenlik uzmanı Yusuf Alabarda, Clingendael Enstitüsü Libya güvenliği ve politikası araştırmacısı Jalel Harchaoui ile ORSAM Kuzey Afrika Çalışmaları Uzmanı Abdennour Toumi, Milliyet’e değerlendirdi. Alabarda, Türkiye ile UMH’ye karşı darbeci Hafter, BAE, Mısır, Fransa ve Yunanistan’ın da dahil olduğu ittifaka dikkat çekerek, şunları kaydetti:
“Bir tarafta, başkent Trablusgarp dahil olmak üzere, Watiya askeri üssü, doğusundaki Sirte dahil olmak üzere askeri hareketliliğini geliştiren Libya’nın meşru hükümeti, diğer taraftaysa bulunduğu pozisyonu kaybeden Hafter ve onun destekçileri var. Bu şartlarda, Sirte ve Cupra bölgesinin de dahil olduğu, kalıcı bir ateşkesin sağlanabileceğini düşünmüyorum. UMH’nin tek başına Bingazi’ye kadar Hafter unsurlarından temizleyecek gücü yok. Ancak Türkiye’den aldığı destekle başarılabilir. Türkiye, hem Moskova hem de Berlin görüşmeleri sırasında diplomatik çözümden yana oldu. Ancak savaş yanlısı Hafter, Trablusgarp’ı iki hafta gibi kısa bir sürede alacağı düşüncesiyle diplomasiden yana tavır almamıştı. Şimdiyse kaybetmeye başlayınca diplomasiden medet umar oldu.”
Mayıs ayının üçüncü haftasında Ankara ve Moskova arasında bir dizi görüşme yapıldığına, bunun sonucunda Moskova yönetiminin, UMH’nin Trablusgarp’taki galibiyetine karşı bir blokta yer almayarak desteklediğini söyleyen Harchaoui, şöyle dedi:
‘Hafter savaş istiyor’
“Ruslar mevcut pozisyonda yeni bir denge bulmak için müzakereyi destekliyor. Ankara ve Moskova, Libya’daki grupların memnuniyetle karşılayacağı diplomatik bir yol üzerinde çalışıyor. Fakat Hafter, son günlerde müzakere yanlısı tutum sergiliyor gibi dursa da, işin aslı başka. Karakteri ve ittifaklarının doğası gereği, savaşı bir şekilde sürdürmek istiyor. Rusya’nın bölgede hafife alınmaması gerekiyor. UMH daha etkili hale gelir de, Trablusgarp’ın ötesine geçmeye çalışırsa, Rusya’nın UMH’ye karşı sertlik göstermesi muhtemel. Serrac’ın müzakereler için şart koşması ve Sirte’yi almaya yönelik şiddet girişimleri sürerse, Rusya ve Mısır’ı askeri olarak daha iddialı olmaya iter.”
‘Hükümet güçlendi’
Toumi ise, toprak kaybı yaşamasının ardından müzakereden yana olan Hafter’in denklem dışında kaldığına dikkat çekerek, “Meksika menşeli silah üreticisi Aguila’nın, Hafter’e silah satışında öne çıkacağı konuşuluyor. Ancak UMH, Trablus’un kazanılmasıyla çok güçlendi.
Önceki gün gerçekleşen Erdoğan-Trump görüşmesinin nedenlerinden biri de buydu. Bu senaryo Suriye’deki gerginliği azaltma çalışmalarına çok benziyor” dedi.