Saddam Hüseyin'i yakalatan gizli sorgu! Adım adım insan avı nasıl yapıldı?

Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr - Dünya 2003 yılının Mart ayında Ortadoğu’ya kilitlenmiş, Irak’ta yaşanan gelişmeleri takip ediyordu. ABD ordusunun başını çektiği Çokuluslu Koalisyon Kuvvetleri, 20 Mart 2003’ün ilk saatlerinde ‘Irak’ı Özgürleştirme Operasyonu’na başlamış ve Irak’ın Başkenti Bağdat başta olmak üzere birçok şehir bombalanmaya başlamıştı. Dünya, şehirlere yapılan hava bombardımanını televizyon kanalları aracılığıyla canlı olarak izliyor, insanlık savaşın yarattığı yıkım ve dehşete birinci elden tanık oluyordu. ABD'nin 41. Başkanı George HW Bush'un 1991 yılında Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle Saddam yönetimine sağlam bir 'yumruk' atmış ve onu hareketsiz bırakmıştı. ABD'nin 43. Başkanı olan George W. Bush, babasının başlattığı işi bitirmeye kararlı görünüyordu.

Irak ordusu, Koalisyon güçleri karşısında ciddi bir direniş gösterememiş ve ABD ordusunun liderlik ettiği görev gücü kısa süre içinde Irak’ın Başkenti Bağdat’a girerek Saddam Hüseyin yönetimi devirmişti. Elinde kitle imha silahları olduğu iddia edilen ve terör gruplarına örtülü destek sağladığı iddia edilen Saddam yönetimi Irak’ta yönetimden uzaklaştırılmış ve Irak’ta ‘yeni bir dönem’ başlamıştı. Bağdat'taki Firdevs Meydanında bulunan devasa Saddam Hüseyin heykeli ABD ordusuna ait iş makineleriyle yıkılırken Çokuluslu Görev Gücü de Irak genelinde bir insan avına girişti. Yeni hedef devrik diktatör Saddam Hüseyin’in yakalanmasıydı.

HEDEF: SADDAM VE YAKININDAKİ HERKES!

Irak’ın Başkenti Bağdat’ın yaklaşık 3 hafta içinde ciddi bir direnişle karşılaşılmadan ele geçirilmesinin ardından Koalisyon güçleri Saddam Hüseyin ve yakın çevresinde kritik görevler üstlenen kişilerin yakalanması için başlatılan çalışmalara odaklandı. Bu kapsamda yapılan aramalarda 22 Temmuz 2003’de ABD ordusuna bağlı birlikler, Saddam Hüseyin'in oğulları Uday, Qusay ve torunlarından birini 6 saat süren çatışma sonucunda ölü olarak ele geçirdi. Saddam yönetimine yakın olan birçok kişi yakalanmış veya öldürülmüş olsa da Saddam’a hala ulaşılamamıştı. ‘Kızıl Şafak Operasyonu’ olarak isimlendirilen tüm süreç yaklaşık 9 ay süren arama çalışmaları 13 Aralık 2003'te başarıyla sonuçlandı. Saddam Hüseyin, doğduğu şehir olan Tikrit yakınlarında bulunan bir çiftlik evinde ABD ordusuna bağlı birlikler tarafından bir sığınakta ele geçirildi.

Yüzlerce asker, zırhlı araçlar ve çok sayıda hava aracının görev aldığı ‘Kızıl Şafak Operasyonu’ ABD tarafında büyük bir zafer olarak karşılanmış ‘Kızıl Şafak Operasyonu’ kapsamında görevlendirilen askeri araçlar haber bültenleri ve gazete manşetlerini süslemeye başlamıştı. Ancak tüm operasyon boyunca arka planda kalan ve Saddam’ın ele geçirilmesinde en önemli rolü üstlenen bazı görevliler ilk etapta gizlilik gerekçesiyle tüm bu sürecin dışında kaldı. Bu görevlilerin başında Saddam Hüseyin’in ele geçirilmesi için istihbarat, takip ve sorgulama yapan özel birimde görev alan Eric Maddox bulunuyordu.

MADDOX’UN GİZLİ SİLAHI: İLETİŞİM

Eric Maddox, Oklahoma Üniversitesi'nden mezun olduğunda ABD ordusuna katılmaya ve Irak savaşında görev almaya karar verdi. Ordudaki kariyeri 82. Hava İndirme Tümeni’nde piyade paraşütçü olarak başlamış olsa da kısa süre içinde yetenekleri fark edilecek ve farklı birimlerde görev almaya başlayacaktı. Maddox kısa süre içinde sorgulama ve dilbilimleri hakkında uzmanlaştı ve bu alanda görevler almaya başladı.

2003 yılında ABD güçlerinin Irak'ı işgalinden 3 ay sonra, Bağdat Uluslararası Havalimanı'na gitme emri alan Maddox, buradan Tikrit’te görev yapan özel bir görev gücüne atandı. Maddox’un yeni görevi, Saddam’ın bulunması için sorgulanması gereken insanları sorgulamak ve öğrenilmesi gereken detayları öğrenmekti. Bu konudaki en güçlü silahı da karşısındaki kişi ile kurduğu güçlü ve güven hissettiren iletişimdi. Görev süresi boyunca 300’den fazla insanı sorgulayan Maddox, iletişim becerilerini kullanarak sorguladığı kişileri etkilemeyi başardı ve Saddam’ın ele geçirilmesindeki en önemli pay sahiplerinden birisi oldu. Maddox, görevini tamamladıktan sonra çok sayıda madalya ve nişanla ödüllendirildi.

İDAM EDİLDİ

Tikrit’te ele geçirildikten sonra Haziran 2004'e kadar, 11 üst düzey Baas yöneticisiyle beraber Bağdat Uluslararası Havaalanı yakınlarındaki bir ABD üssünde tutulan Saddam Hüseyin, 29 Haziran 2004 tarihinde Irak yönetimine teslim edildi. İşgalin ardından göreve başlayan Irak Geçici Hükûmeti'nce kurulan Irak Özel Mahkemesi'nde ilk kez 30 Haziran 2004'te yargıç karşısına çıkarılan Saddam, başta insanlığa karşı suçlar olmak üzere cinayet, işkence ve yasa dışı tutuklamadan suçlu bulunarak idam cezasına çarptırıldı. Saddam Hüseyin, 30 Aralık 2006 tarihinde Kurban Bayramı'nın ilk gününde saat sabah 06.00’da Bağdat’ın kuzeyinde asılarak idam edildi.

İşgalden sonra Irak bir daha asla eskisi gibi olmadı. İşgale gerekçe olarak gösterilen kitle imha silahları hiçbir zaman bulunamadı ve Irak’ın terör örgütlerine örtülü destek verdiği iddiası da hiçbir zaman kanıtlanamadı. Birçok kişi, işgalin arkasındaki asıl nedenlerin Irak’ta bulunan petrol rezervleri olduğunu savundu. İşgalin ardından kaosa sürüklenen Irak’ta silahlar hiçbir zaman susmadı ve çeşitli gruplar hem kendi aralarında hem de uluslararası görev gücüne karşı savaştı. İstikrarsızlık yüz binlerce kişinin ölümüne milyonlarca kişinin ise evinden olmasına sebep oldu.