Peşhabur’a üçlü kontrol

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül’de gerçekleştirdiği bağımsızlık referandumunun ardından tartışmalı bölgeler konusunda ABD’nin gözetiminde süren görüşmelerde uzlaşma sağlandı. Musul’da Irak heyeti ile Kürt heyetleri arasındaki üçüncü görüşme Peşhabur’da gerçekleşirken, sınır kapıları ve havaalanlarının kontrolü konusunda anlaşmaya varıldı.

Irak askeri heyeti, 14 yıl aradan sonra ilk kez dün Peşhabur (Semelka) Sınır Kapısı’na geldi. Yapılan görüşmelerde sınır kapılarının yanı sıra Erbil ve Süleymaniye havaalanlarının Irak güçlerinin kontrolüne geçmesi konusunda anlaşmaya varıldı. Suriye’ye açılan Semelka Sınır Kapısı dahil Peşhabur bölgesinde peşmergeyle birlikte Irak ve ABD askerlerinin de görev alacağı üçlü bir kontrol mekanizması oluşturulması kararlaştırıldı.

Görüşmede alınan karara göre, Kürt bölgesinin idari sınırları peşmerge ile Irak askeri güçleri arasında sınır olarak belirlenecek. İdari sınırlar dışında olup peşmergenin denetiminde olan Musul-Dohuk sınırları içindeki Mahmudiye, Sihela, Şeyhan, Fayde, Elgoş, Giver, Meglob ve Hazır bölgelerinin kontrolü için ortak güç oluşturulacak. Bölgelerin idaresi ise Erbil ve Bağdat tarafından ortak yürütülecek. İdare ve güvenliği de, oluşturulacak ortak askeri güç sağlayacak.

Havaalanları Bağdat’a

Kuzey Irak bölgesindeki sınır kapılarının yanında Erbil ve Süleymaniye havaalanlarının yönetimi konusunda ise heyetler arasında görüşmeler sürüyor. Görüşmelerde kapı ve havaalanları sorununun, içişleri ve maliye bakanlıklarınca anayasal çerçevede çözüme kavuşturulması kararlaştırıldı. Bu kapsamda önümüzdeki günlerde Irak merkezi hükümeti tarafından görevlendirilecek yetkililerin, sınır kapıları ve havaalanlarında görev alması bekleniyor.

Musul’daki görüşmelerde, Kerkük konusunda da anlaşma sağlandı. Bu kapsamda 16 Ekim’deki çatışmalarda şehri terk eden Kürt asker ve polislerin görevlerine dönmesi kararlaştırıldı. Petrol yatakları, tesisler ve Türkiye’ye uzanan boru hatları konusunda da görüşmelerin sürdüğü belirtildi.

‘Karardan memnunuz’

ABD Dışişleri Bakanlığı, Washington yönetiminin, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani’nin görevi bırakma kararı almasından memnuniyet duyduğunu açıkladı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, Barzani’nin başkanlık görevine devam etmek için ek süre talebinde bulunmamasını takdir ettiklerini belirtti. “Barzani, tarihi bir kişilik ve son dönemde DAEŞ’e karşı yürüttüğümüz ortak mücadelede Kürt halkının liderliğini yaptı” diye devam eden Nauert, Barzani’nin aldığı kararla bu zor dönemde devlet adamlığı örneği sunduğunun altını çizdi.

ABD Dışişleri, ayrıca Bağdat ve IKYB’yi de uyararak, Barzani’nin görevi bırakması sonrasında kurumların işleyişinin kesintisiz sürmesi için çalışmalarının sağlanması gerektiğini bildirdi. Bakanlık, KYB’deki işleyişin 2018’deki seçimlere kadar kesintisiz sürmesinin önemli olduğuna işaret edildi.

Olaylar provokasyon

IKBY Başkanı Mesud Barzani’nin 1 Kasım’da sona erecek yetkilerini hükümete ve parlamentoya devretmesi sonrası bazı KDP taraftarlarının Erbil, Zaho ve Dohuk’da, muhalefetteki KYB ve Goran (Değişim) Hareketi temsilciliklerine saldırılar gerçekleştirilmesi üzerine sert tedbirlere başvuruldu.

IKBY tarafından yapılan açıklamada, bazı grupların provokasyon amaçlı hareket ettiği belirtilerek, “Ortaya çıkan kışkırtma ve şiddet vatandaşlarımızda üzüntü ve kaygıya yol açmıştır. Polis ve asayiş güçlerinin durumu kontrol altına almasını istiyoruz. İstenmeyen hiçbir olaya mahal vermemelerini, tüm parti, resmi ve siyasi kurumlara yönelik olası saldırılara izin
verilmemesini diliyoruz” ifadelerine yer verildi.