Mont Pelerin’den hayal kırıklığı çıktı

Kıbrıslı liderler Mustafa Akıncı ile Nikos Anastasiadis arasında İsviçre’nin Mont Pelerin bölgesinde yapılan ikinci zirveden de sonuç çıkmadı. Liderler, “toprak” başlığında anlaşma sağlayamazken, sürecin çökmesinde, Güney Kıbrıs lideri Nikos Anastasiadis’in, bir anlaşma sonrasında Türk tarafına dönecek Rumların sayısını tartışma konusu yapmayacağını açıklamasının etkili olduğu belirtiliyor.

Kıbrıs sorununa çözüm üretmek, adada kalıcı barış ve istikrarı sağlamak amacıyla yürütülen müzakereler, yine çozümsüz kaldı. Nitekim Mont Pelerin’de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Kesimi Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis arasında bir hafta arayla gerçekleşen yeni tur görüşmelerde Rumların toprak meselesi, dönüşümlü başkanlık ve garantiler konularında ısrar ettiği, bu yüzden de tarafların eli boş ayrılmak zorunda kaldığı bildiriliyor.

Atina’nın şartları

Mont Pelerin’deki ikinci zirve, Kıbrıs Türk tarafının toprak açılımı ile başladı. Türk tarafı, ilk zirvede yüzde 30’un altına inmiş ve 29.2 toprağı kabul edebilecekleri mesajı vermişti.

Zirvede ilk gün Anastasiadis’le toprak başlığının ele alındığı bir anda, Yunanistan’ın beşli konferansın yapılması için “garantilerden vazgeçilmesi ve Türk askerinin adadan çekilmesi” şartı, masada şok etkisi yarattı. Türk tarafı bu tavıra tepki gösterirken, süreç aracılarla kurtarıldı. İkinci gün ise toprak konusunun kritlerleri ele alınmaya başlandı. İlk kriter olan “yüzdelik”te bir ilerleme sağlandı. Ancak olası bir çözümde geri dönecek Rumların sayısı konusunda sert tartışmalar yaşandı. Rum tarafı, geri dönecek Rum sayısını 90 binin üzerinde, Türk tarafı ise 70 bin olarak masaya koydu. Anastasiadis’in, “Bu sayıyı tartıştırmam” yaklaşımı, sürecin sonunu getirdi.

Buna bir de “Güzelyurt kesinlikle bize verilmeli” şartı eklenince, süreç tamamen çökmüş oldu. Rumlar, Kıbrıslı Türklerin “olmazsa olmaz” dediği dönüşümlü başkanlık ve garantiler konusunu da kabul etmedi. KKTC Cumhurbaşkanlığı, “Rumların maksimalist tavırları nedeniyle Mont Pelerin’deki görüşmelerin sonuçsuz kaldığını” duyurdu.

‘Hayal kırıklığı’

BM’den yapılan açıklamada ise,
“liderlerin tüm çabalarına rağmen, görüşmeleri sürecin son aşamasına taşıyacak toprak düzenlemesine ilişkin kriterlerde gerekli yakınlaşmayı sağlayamadığı” kaydedildi.

KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Ada’ya dönüşte yaptığı açıklamada, “Dünyada ayrılıklar, Brexit vs. yaşanırken biz federasyon kurmaya çalışıyoruz” dedi. İsviçre’de önemli adımlar attıklarını kaydeden Akıncı, “Ama karşılığını göremedik. Müzakere etmeye gittik. Türk halkının haklarını teslim etmeye gitmedik” ifadesini kullandı. Akıncı, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Aleksis Çipras’ın da bir araya geleceğini belirtti ve yarın KKTC Meclisi’ni olağanüstü toplantıya çağırdığını söyledi.

KKTC Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu, basın toplantısında Rumları çözümü engellemekle suçladı. Zaman zaman duygusal anlar yaşayan Burcu, “Akıncı’nın çözüm yolunu açmak için büyük mücadele verdiğini” söyledi. Burcu, “Rumlardan maksimalist bir tutum gördük. Ya o, ya bu. Bu şekilde müzakere edilemez. Bu şekilde 50 yıldır çözülemeyen bir Kıbrıs sorunu ileriye taşınamaz” ifadesini kullandı.

Kendisinin 42 yıldır barış için mücadele veren bir kişi olduğunu belirten KKTC Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü, “Hayatımın en büyük hayal kırıklıklarından birini yaşadım” diye konuşurken, Burcu’nun açıklamalarını sert sözlerle eleştiren Rum Hükümet Sözcüsü Nikos Hristodoulides de, “İşgali sona erdirmek ve ülkemizi yeniden birleştirmek gibi bir hedefimiz vardır. Bu doğrultuda gereken her şeyi yapacağız” dedi.

Değerlendirme yapılacak

Rum medyası, Akıncı’nın Ankara’nın direktiflerine yenildiğini ileri sürerken “Politis” gazetesi sürecin çökmesini,
“İki Limasollu herkesi çıldırttı" başlığıyla verdi.

Kıbrıslı liderlerin Ada’ya döndükten sonra bir değerlendirme yapması bekleniyor. BM’nin de aracı olacağı değerlendirmeler sonunda, müzakerelerin nasıl ilerleyeceği konusu ele alınacak.

‘Yakından izliyoruz, bu milli bir konu’

CHP Genel Başkan Yardımcısı Öztürk Yılmaz, İsviçre’de 2. turu da sonuçsuz kalan Kıbrıs müzakerelerine ilişkin olarak, “Kıbrıs müzakerelerini yakından takip ediyoruz. Bu, bir milli konu. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Türkiye’yi adadan tamamen uzaklaştırmak istiyor, Türkiye’yi şeytanlaştırıyor. Bunu kabul etmemiz mümkün değil. Müzakereler KKTC’yi lime lime edecek, Güzelyurt’u, Maraş’ı, Dipkarpaz’ı verecek bir çözüm olmaz, bu KKTC’yi maskara duruma düşürür” değerlendirmesinde bulundu.

İkinci turu da sonuçsuz kalan müzakereleri Milliyet’e değerlendiren CHP’li Yılmaz, “Kıbrıs müzakerelerini yakından takip ediyoruz. Son derece stratejik bir husus. Dünyanın Kıbrıs konusuna bu kadar eğilmesi de bunu açıkça ortaya koyuyor. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Türkiye’yi adadan uzaklaştırmak istiyor. Bunu tek başına yapamayacağını bildiği için, KKTC’den bir grubu yanına çekmek istiyor, Türkiye’yi şeytanlaştırıyor. Bunu kabul etmemiz mümkün değil” ifadesini kullandı. (MERİÇ TAFOLAR Ankara)