18.10.2024 - 07:01 | Son Güncellenme:
Bilim insanları, genellikle yüzlerce yıl önce ölmüş bir bireyin sigara içip içmediğini dişlerindeki lekelerden veya izlerden anlayabiliyorlar. Bunda, dişlerin dile bakan yüzünde duman nedeniyle siyah veya kahverengi lekeler oluşması yol gösterici oluyor. Ancak bazen iskeletin dişleri yoktur veya vücudun geri kalanından ayrılıp kaybolmuştur. Bu da kişinin sigara içip içmediğini belirlemeyi zorlaştırır. İngiltere’deki Leicester Üniversitesi’nden araştırmacılar ise kemiklerin dış tabakasını oluşturan ve dayanıklılık sağlayan yoğun doku olan kortikal kemikte tütün dumanının moleküler izlerini arayan bir yöntem geliştirdiler. Bu yöntemle, 1150– 1855 yılları arasında ölmüş olan 323 insanın mezarlardan çıkarılan kemiklerini incelediler.
‘İskelette kalıyor’
Uzmanlar, yeni yöntemle tütün kullanmış kişilerin kemikleriyle kullanmamış olanları belirlediler. Araştırma, tütün moleküllerinin tiryakiler öldükten sonra bile onların kemiklerinde sonsuza kadar yaşayabildiğini ortaya koydu. Çalışmanın yazarı
Dr. Sarah Inskip, “Araştırmamız, sigaranın dişlerinizi lekelemekle kalmayıp, kimyasal moleküller bıraktığını ve bunların orada sonsuza kadar kalabildiğini buldu. Hayattayken tütün kullanan ve kullanmayan kişilerin öldükten sonra kemiklerindeki moleküler özelliklerde önemli farklar olduğunu belirledik. Bu sonuç, tütün kullanımının iskelet yapımız üzerindeki etkisini gözler önüne serdi” dedi.
İçen/içmeyende 45 fark
İngiliz bilim ekibi, mezarlıktan çıkarılan kemikler üzerinde yaptıkları incelemede, tütün içenler ile içmeyenler arasında farklılık gösteren 45 “ayırt edici moleküler özellik” tespit etti. “Science Advances” adlı bilim yayınında paylaşılan araştırma raporunda, “Tütün, tütün kullandığı bilinmeyen kişilerde kullanımı tespit etmeye yetecek kadar belirgin metabolik kayıt bırakıyor” denildi. Çalışma temel olarak tütün tüketiminin kişinin ölümünden yüzlerce yıl sonra bile insan kortikal kemiğinde metabolik kayıt bıraktığını gösterdi.
Kemikler için risk faktörü
Yapılan araştırma, tütün kullanımının bazı kas-iskelet ve diş rahatsızlıkları için neden bir risk faktörü olduğunu gösteriyor. Akademisyenler, “Çığır açan çalışma, arkeolojik metabolomiğin tütün içimi gibi geçmiş fenotiplerinin anlaşılması açısından çok önemli” dedi. Öte yandan kanserden kalp krizine kadar birçok hastalığı tetikleyen tütünün 17. Yüzyıl’da tıbbi özellikleri olduğu şeklinde yanlış inançla yaygınlaşması da bilimsel araştırmaların önemini ortaya çıkarıyor.