Mali’de askeri darbe

Mali’de önceki gün gerçekleşen darbe, hem bölge ülkelerinde hem uluslararası kamuoyunda endişe ve tepkiyle karşılandı. Mali’de askeri darbe girişimiyle alıkonulan Mali Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita, istifa ettiğini duyurdu. Önceki akşam bir grup asker tarafından konutundan alınarak başkent Bamako’ya 15 kilometre mesafedeki Kati garnizonuna götürülen Keita, devlet televizyonundan kısa bir konuşma yaptı. Orduyu düzeltme konusunda başarısız olduğunu söyleyen Keita, 10-12 Temmuz’da düzenlenen gösterilerde yaşanan can kayıpları nedeniyle de pişmanlık duyduğunu dile getirdi. Meclisi ve hükümeti de feshettiğini kaydeden Keita, “İktidarda kalmak adına kan dökülmesini istemiyorum” ifadesini kullandı. “Silahlı kuvvetlerimizin bazı unsurları, kendi müdahaleleriyle olayı bitirmek istiyorlarsa, gerçekten başka seçeneğim var mı?” diye soran Keita “Kimseye karşı nefret beslemiyorum, ülkeme olan sevgim buna izin vermiyor. Tanrı bizi korusun” diye konuştu.

Mali’de askeri darbe yaparak Cumhurbaşkanı Keita’yı istifaya zorlayan darbeciler, seçimlerin en makul sürede yapılacağını duyurdu. Bir grup askerle devlet televizyonu ORTM’ye çıkan Hava Kuvvetleri Komutan Yardımcısı İsmail Wague, bildiri okudu. Wague, “Halkın Kurtuluşu Ulusal Komitesi (CNSP) olarak halk ve tarih önünde sorumluluk almaya karar verdiklerini” savunarak, sivil ve siyasi geçiş dönemi yaşanacağını söyledi. İktidarı ele geçirmediklerini belirten Wague, ülkenin istikrarını korumaya çalıştıklarını öne sürdü. Wague, bu kapsamda mümkün olan en uygun zamanda genel seçimlerin düzenleneceğini kaydetti. Tüm sınırların kapatıldığını da duyuran Wague, 21.00-05.00 arasında sokağa çıkma yasağı uygulanacağını söyledi.

BMGK’dan kınama

Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) darbeyi şiddetle kınayarak Mali’yle kara ve hava sınırlarını kapattığını, tüm ticari ve ekonomik faaliyetlerini durdurduğunu ve Mali’nin ECOWAS karar alma organlarından çıkarıldığını açıkladı. Fransa’nın çağrısı üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) çevrimiçi toplandı. Toplantı sonrası yapılan açıklamada “Güvenlik Konseyi üyeleri isyanı şiddetle kınadılar” ifadesi kullanıldı. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian da darbeci askerlere kışlalarına dönmesi ve anayasal düzenin korunması çağrısında bulundu. Almanya, İngiltere ve İspanya da darbeyi tepkiyle karşılarken, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “ABD, Mali’deki ayaklanmayı güçlü biçimde kınıyor” açıklamasında bulundu.

Mali neden önemli?

Kuzey Mali’nin çöl bölgeleri, bazıları El Kaide ile bağlantılı olan çeşitli militan gruplara ev sahipliği yapıyor. Bu durum aynı zamanda komşu Nijer, Burkina Faso, Çad ve Moritanya’yı da etkiliyor. G5 Sahel olarak bilinen bölgesel bir güçle çalışan Fransız birlikleri ile 10 bin kişilik BM Barış Gücü Mali’de İslamcı militanlarla mücadele ediyor. Mali, Sahel bölgesindeki İslamcı isyancılarla savaşan Fransız birlikleri için kilit bir üs konumunda.

Dışişleri: Derin endişe ve üzüntüyle karşılıyoruz

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, dost ve kardeş Mali’de iç barış, güven ve istikrar ortamının süratle yeniden tesis edilmesi, Cumhurbaşkanı Keita ve tutuklu bulunan diğer üst düzey yetkililerin derhal serbest bırakılmaları ve ülkede anayasal düzene bir an önce dönülmesi yönündeki güçlü beklenti vurgulandı. Açıklamada, “Mali’de silahlı kuvvetler içerisindeki bir grup tarafından yapılan darbe sonucu Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita’nın, parlamento ve hükümeti feshederek istifa etmeye zorlanmasını derin endişe ve üzüntüyle karşılıyoruz” ifadesine yer verildi. Türkiye’nin, Birleşmiş Milletler (BM), Afrika Birliği ve Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS) bu amaçla yürüttüğü çabaları desteklediği kaydedilen açıklamada, “Türkiye, içinden geçtiği bu zor dönemde dost ve kardeş Mali’nin yanında yer almaya devam edecektir” değerlendirmesinde bulunuldu. - ANKARA Milliyet

Nasıl bu noktaya geldi?

Ülkede mayıstan bu yana düzenlenen Keita karşıtı gösterileri, Anayasa Mahkemesinin mart ve nisanda düzenlenen 2 turlu genel seçimin resmi sonuçlarını açıklarken, geçici sonuçlara göre seçilemeyen 31 vekilin kazandığını duyurması tetiklemişti. Eski Yüksek İslam Konseyi (HCIM) Başkanı İmam Dicko’nun başını çektiği, muhalif siyasi partiler ve çok sayıda sivil toplum örgütünün oluşturduğu M5 RFP platformu, 5 ve 19 Haziran’da yüz binlerce kişinin katılımıyla geniş çaplı protesto gösterisi yapmıştı. M5 RFP platformu, Keita’nın istifa etmeyeceğini duyurması üzerine “gösteri ve sivil itaatsizlik” çağrısında bulunmuştu. M5, muhafazakâr imam Mahmud Dicko tarafından yönetiliyor.