Kırmızı 'intikam' videosu! 'Wagner dörde bölündü, başı kesildi'
24.08.2023 - 11:55 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Wagner Grubu'nun St. Petersburg'daki binasından pencere ışıklarıyla mesaj verildi, sokağa çıkma çağrısını "Başlıyoruz, bize karşı hazırlıklı olun" mesajının yer aldığı video izledi. Özel jeti 30 saniyede 2,4 kilometre irtifa kaybedip paramparça olan Yevgeni Prigojin'in yerine kimin geçeceği merak edilirken, The Guardian'da yayımlanan analiz gözden kaçacak gibi değil.
Rusya'nın başkenti Moskova'dan havalanan RA-02795 sefer sayılı özel jetin rotası, Vladimir Putin'in memleketi St. Peterburg şehriydi. Özel uçak yarım saat bile havada kalmadı, Flightradar24 kayıtları şoke edici detaylar içeriyor. Havadayken transponder'ı (uçaklardaki cihaz, yer tabanlı hava trafik kontrol sistemi tarafından yapılan radar sorgusuna radyo sinyaliyle yanıt veriyor) açık olan Embraer Legacy tipi özel jet, Moskova yakınlarındaki Zelenograd yakınlarında 3 bin 700 metre irtifaya sahipti ve 585 kilometre hızla uçarak yükseliyordu. Kayıtlara göre özel uçak tüm uçuş boyunca irtifa kazandı ve hızlandı. Tver bölgesindeki Şernevo köyü semalarında gelindiğinde saat 18.11'i gösteriyordu. Özel jetteki trasponder kapandı ve sinyaller birden kesildi.
Görgü tanıkları, uçağın gövdesi Kuzhenkino köyü yakınlarında bir araziye çakıldıktan sonra bazı parçaların yere düşmeye devam ettiğini söylüyordu. Askeri gözlemci Ilya Abishev, bu tür bir tablonun ancak havadaki bir tahribattan sonra ortaya çıkabileceğini vurgulayıp uçakta bir patlama yaşandığını ya da füze tarafından vurulduğu tahminini yaptı. Haziran ayı sonunda askeri ayaklanmaya kalkışan Wagner Grubu lideri Yevgeni Prigojin ve komutanlarını taşıyan özel uçağın paramparça olması, birçok soru işaretini beraberinde getirdi. Rusya'da haftalardır 'günleri sayılı' olan Prigojin'in başına ne geleceği konuşuluyordu.
ASIL SÜRPİZ LİSTENİN YAYINLANMA HIZIYDI
Uçağın düşüşü bu yüzden büyük bir sürpriz olmadı ancak kazadan yaklaşık bir saat sonra Rusya Federal Havacılık Ajansı Rosaviatsiya'nın yolcu listesini açıklaması, büyük bir sürprizdi. Zira, bu Rosaviatsiya için alışılmadık derecede hızlı bir açıklamaydı. Benzer kazalara çok yavaş tepki veren ajans, Prigojin'in uçakta olduğunu doğruladı.
Akşam saatlerinde uluslararası haber televizyonlarının yayınlarını keserek duyurduğu uçak kazası, Rus televizyonlarında ise kısa haberlerle geçiştirildi. Rus devlet televizyonu kazaya çok kısa süre ayırdı, resmi yetkililerin açıklamasını alıntılayıp herhangi bir yorum yapmadı. Kremlin kontrolündeki Channel One, ana akşam haber bülteninde habere sadece 30 saniye ayırdı.
'İKİ PATLAMA DUYDUM'
Komsomolskaya Pravda gazetesi, bugün bir görgü tanığına dayandırdığı haberini 'İki patlama duydum' başlığıyla sundu, Moskovsky Komsomolets gazetesi uçaktaki yolcular arasında Yemanjelinsk şehri başsavcı yardımcısı Yevgeny Raspopov'un kız kardeşi Kristina Raspopova'nın da olduğunu yazdı. Habere göre, 39 yaşındaki Raspopova özel jette uçuş görevlisi olarak çalışıyordu.
YARIM DAKİKADA 2,4 KM DÜŞTÜ!
Hem İzvestiya hem de Komsomolskaya Pravda gazeteleri ise Flightradar24'ün kayıtlarına dair detayları yayınladı. Flightradar24 verilerine göre, özel jet havadayken aniden yarım dakika içinde 2,4 kilometre alçalıp irtifa kaybetti.
Tam bu sırada yerel saat 18.19'u gösteriyordu, uçağın irtifası bir anda 8,5 kilometreden neredeyse 6 kilometreye indi. Birkaç saniye daha uçmayı başaran RA-02795 sefer sayılı jet, ardından burun aşağı yere çakıldı.
'Putin'in Şefi' lakaplı Prigojin'in ölümünün duyulması, Haziran ayındaki askeri isyan sırasında Wagner Grubu tarafından ele geçirilen Rostov şehrinde alarm verilmesine yol açtı. Polis ve Ulusal Muhafızlar gece yarısı alarm durumuna geçirilirken, tatilde olan kolluk güçleri şehre çağrıldı.
WAGNER BİNASINDA IŞIKLARDAN HAÇ İŞARETİ
Yıllarca Kremlin'in Rusya dışındaki operasyonlarını yürüten ve ancak geçtiğimiz sonbaharda Prigojin'in açık şekilde itiraf edebildiği Wagner'in uçak kazasına ilk tepkisi, St. Petersburg'daki merkez binasında görüldü. Binanın açık bırakılan ışıkları gece yarısı bir haç şeklini ortaya çıkarırken, Wagner Grubu'na yakın Telegram kanalları Prigojin taraftarlarına sokağa çıkma çağrısında bulundu.
İNTİKAM VİDEOSU
Telegram kanalı Gray Zone, Prigojin'in 'Rusya'ya ihanet edenler tarafından öldürüldüğünü' yazdı, maskeli bir grup ise 'intikam' vaat eden kırmızı tonlarda bir video yayınladı. Söz konusu videoda, "Wagner grubunun söyleyeceği çok şey var ama sadece tek bir şey söyleyeceğiz. Başlıyoruz, bize karşı hazırlıklı olun" denildi.
Rusya'nın güney orta kesiminde yer alan Novosibirsk şehrinde ise, Wagner Grubu üyeleri Prigojin'i anmak için çiçek bırakılan yerde diz çöküp ağladı. AFP haber ajansı, şehirdeki Wagner irtibat bürosunun bulunduğu binanın önüne çiçekler bırakıldığını bildiriyor.
Vladimir Putin eski dostu Prigojin hakkında ayaklanmanın ardından 'ihanet' ve 'sırttan bıçaklama' tabirlerini kullandı. Belarus'a sürgüne gitmeyi kabul ederek isyanı durduran Prigojin, Doğu Avrupa ülkesinde bir kez bile görüntü vermedi ancak Temmuz sonunda St. Petersburg kentinde gerçekleşen Rusya-Afrika zirvesine katılıp objektiflere poz verdi. Zirvede elbette Vladimir Putin de vardı.
İNTERNET İÇİN ELEKRİĞİ KESTİLER
İngiliz Express yayın organı, Belarus'un uçak kazasından sonra Wagner Grubu'nun çevresine internet sağlayan elektrik kaynağını kestiğini duyurdu. Gazete, "Görünüşe göre Putin ve Lukaşenko, Wagner Grubu'nun birbirleriyle iletişim kurmasını ve koordine olmasını engellemeye çalışıyor" yorumunu yaptı.
SIRADA NE VAR?
İngiliz The Guardian gazetesi ise, 'Yevgeny Prigojin'in ölümünün ardından Wagner Grubu için sırada ne var?' sorusunu soruyor. Peter Beaumont tarafından kaleme alınan analiz, 'Putin'i küçük düşüren adamın' uçak kazasında ölmesinin çoğu Rus gözlemci için pek de sürpriz olmadığını belirterek, 'Paralı asker grubu onsuz hayatta kalabilir mi?' sorusuna yanıt aradı.
Analize göre, askeri ayaklanmanın ardından konuşan CIA Direktörü William Burns, Rusya lideri Putin'in intikamını almak için acele etmeyeceği tahmininde bulundu. "Putin intikamın nihai havarisidir" diyen Amerikan istihbaratının bir numarası Burns, "Gördüğümüz şey çok karmaşık bir dans" cümlesini kurdu.
'DÖRDE BÖLÜNDÜ, BAŞI KESİLDİ'
Peter Beaumont, analizinde "Paralı asker patronunun bir uçak kazasında rapor edilen ölümünün hemen ardından tam olarak ne olduğuna dair ayrıntılar belirsizliğini korurken, Prigojin'in kurduğu paralı asker grubu Wagner'in esasen ilk önce dörde bölündü ve ardından dramatik şekilde başının kesildiği açık" yorumunu yaptı:
"Wagner'in Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonlarındaki önemli rolü, Putin ve Kremlin'i küçük düşüren Moskova'ya yürüyüşünün ardından zaten büyük ölçüde kısıtlanmışken, bir an için bile olsa Prigozjin Kremlin'in emriyle Afrika'daki operasyonuyla nüfuzunun bir kısmını geri almaya çalışıyormuş gibi görünüyordu."
'WAGNER ARTIK KURULDUĞU ŞEKLİYLE VAR OLMAYACAK'
Analizde Prigojin'in, bazı yorumcular tarafından Wagner'in bir zamanlar Kremlin'in amaçlarına nasıl hizmet ettiğinin hatırlatıcısı olarak görülen, Nijer'deki darbeyi destekleyen bir açıklaması hatırlatılarak, "Bu hafta, Afrika'dan, belki de yeni bir rol bulduğunu ve eylemlerinin affedildiğini öne süren bir video yayınlamıştı" denildi.
Kazada hayatını kaybeden yalnızca Prigojin değildi. Uçuşta yanında en yakın müttefiklerinden biri olan ve Wagner'in diğer önemli isimlerinden olan Dmitry Utkin de vardı. Eski bir GRU subayı ve Suriye'de petrol sahalarını koruyan bir paralı asker olarak, Moskova'ya gitmeye çalışan Wagner konvoyunun organize edilmesine karışmıştı. The Guardian yazarına göre açık olan şey ise, Wagner artık bir zamanlar kurulduğu şekliyle var olmayacak:
"Son bilgilere göre, Belarus'taki üslere sürgüne gönderilen yüzlerce Wagner savaşçısı bu ülkeyi terk etmeye başladı; bazıları bu ülkedeki düşük maaş seviyelerinden memnun değil, diğerleri ise çalışmak üzere Batı Afrika'ya taşınıyor. Oradaki kuvvetin sayısı 5 binden yaklaşık dörtte bir oranında azaldı. Wagner'in, savaşçılarını Ukrayna'dan ayrılmasıyla birlikte, belki de en büyük soru, Wagner'in aktif olduğu Afrika ülkelerinde sürdürülebilir bir biçimde devam edip edemeyeceği."
'PRİGOJİN OLMADAN BİR HİÇ!'
Peter Beaumont, her ne kadar Kremlin'in onayını alarak Prigojin'in yerine geçecek isimler spekülatif olarak konuşulmaya başlamış da olsa, bu isimlerden herhangi birinin Wagner'in eski patronunun yerini doldurup dolduramayacağının kesin olmadığını düşünüyor.
Analize göre, Wagner'in Afrika imparatorluğunun çoğunluğu, dezenformasyon operasyonları, karanlık ticari çıkarları ve paralı askerlik faaliyetlerini birleştiren Prigojin ve yakın arkadaşlarının yıllar içinde kurduğu bağlantılara dayanıyordu. Kremlin son zamanlarda Sahel Şeridi'ndeki ülkelerin askeri liderlerine doğrudan kur yaparken, Prigojin savaş ağaları, darbe liderleri ve yozlaşmış politikacılar ve iş adamlarıyla titizlikle kişisel ilişkiler geliştirdi.
The Guardian'daki analiz, emekli hava mareşali Sean Bell'in askeri isyanın ardından Sky News'e ileri görüşlü bir şekilde söylediği cümleyi alıntıladı:
"Prigojin olmadan Wagner bir hiçtir. Eğer Wagner grubu Yevgeny Prigojin ise, o zaman nasıl hayatta kalacağını görmek zor. Bildiğimiz kadarıyla bu işin sonu."
