Dengeleri değiştiren ‘diplomasi trafiği’

5 ülkeye karşı dikkat çeken hamle

Türkiye pandemi sonrası normalleşme sürecinde dış politikada hızlı bir trafik işletiyor. Son dönemde, Yunanistan, Fransa, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır’ın Türkiye’ye karşı attığı adımlara Türkiye, “Sahada ve masada kazanım” stratejisi kapsamında Asya, Afrika, Ortadoğu ve Balkanlar’da diplomatik, askeri, siyasi alanlarda dikkat çekici hamleleriyle karşılık veriyor.

Libya’ya destek arttı

Türkiye’nin, Libya’da meşru hükümetin yanında yer alan tarafları çoğaltma çabaları sonuç vermeye başladı. Katar adı Libya’daki gelişmelerle ilgili son günlerde gittikçe daha çok anılırken; Türkiye-Katar-Libya arasında da artışı dikkat çeken bir trafik işliyor. Son olarak Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başkanı Fayiz es-Serrac ve Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, 23 Temmuz’da İstanbul’da bir araya geldi. Türkiye’nin arabulucuğuyla UMH’ye destek vermeyi sürdüren Katar ile son bir ayda çeşitli düzeylerde dört ayrı temas yaşandı. Katar’ın yanı sıra, BAE’nin komşusu ve Körfez’de önde gelen ülkelerden Umman ile de ilişkiler geliştirilirken, her iki ülke de stratejik ilişkilerin günden güne güçlendiği mesajını veriyor. Bu kapsamda Umman, BAE merkezli DAMAC şirketini ülkeden çıkardı.

ABD’den diyalog çağrısı

Yine Türkiye’nin arabuluculuğuyla UMH’ye destek veren İtalya, Libya’da Rus paralı askerleri Wagner’in, UMH’nin Sirte ve Cufra operasyonunun engellenmesi amacıyla şehir içi ve kentin batısındaki yollara döşediği mayınların temizliği için devreye girdi.

Öte yandan, Türkiye’nin, ABD’ye Libya’da daha aktif olması gerektiği yönündeki çağrılarıyla ortak komite kurulması çalışmaları da son aşamaya ulaştı. Serrac’ın Türkiye ziyareti sırasında ABD’nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield ile görüştü. ABD’nin Libya Büyükelçiliği de son günlerde Sirte ve Cufra’da silahlı güçlerin silahlandırılması çalışmalarını hızlandırdı ve barışçıl diyalog çağrısı yaptı.

Dijital diplomasiyle sınırlar ortadan kalktı

Türkiye yalnızca, Doğu Akdeniz ve Afrika’da değil, Asya’da da yeniliklerin öncüsü olmaya devam ediyor. Dışişleri Bakanlığı’nın öncülüğünde 2019 ağustosunda başlatılan, “Yeniden Asya Açılımı” kapsamında, 2020’nin ilk yarısında Türkiye’nin yurtdışındaki temsilciliklerinin katkılarıyla 60 maddelik eylem planındaki madde sayısı 100’ün üzerine çıktı. Her ülke bazında hangi faaliyetlere ağırlık verileceği, önceliklerin neler olacağı hususunda istişareler tamamlandı. Bakanlıklara Asya çalışmaları için koordinatör ataması yapıldı ve bu koordinatörlerin oluşturduğu uzmanlar komitesi eşgüdüm çalışmalarına başladı.

Asya açılımında esas öncelik ekonomik işbirliğinin güçlendirilmesi olacak. Ticari ilişkiler önündeki engellerin kaldırılması, eğitim, kültürel etkileşim, turizm ve özellikle savunma alanında işbirliğinin arttırılması hedefleniyor. Türkiye bu kapsamda, dijital diplomasi çalışmalarında sona yaklaştı. Asya’daki Türkiye temsilcilikleri, sanal fuarlara katılım sağlıyor, sanal heyet toplantılarını sürdürüyor. Dışişleri, dijital diplomasiyle sınırların ortadan kalktığını ifade ediyor.

Çavuşoğlu’nun Afrika turuna Libya damgası

Başta Libya’nın komşuları Cezayir, Tunus, Nijer ve Çad ile son dönemde ilişkilerini artıran Türkiye, son dönemde Mısır ile Hedasi Barajı gerginlik yaşayan Etiyopya’nın arabuluculuk teklifine de olumlu yaklaştı. Bunun yanında Çad, Senegal, Togo ve Somali ile de mevcut anlaşmalardaki eksikliklerin giderilmesi, yeni anlaşmalar imzalanması için çalışma yürütülüyor. Çavuşoğlu’nun, 20-22 Temmuz üç günlük Afrika ziyareti kapsamında Libya’nın güneyden komşusu Nijer ile dört yeni anlaşma imzalandı. Görüşmelerin ana gündeminde Libya’daki gelişmeler yer aldı.