Demokratların meclis zaferi

ABD’de seçmenler, Senato’daki 35 sandalye ile Temsilciler Meclisi’ndeki 435 sandalyenin tamamı için sandık başına giderken, seçim, Cumhuriyetçi Parti’nin hakimiyetini bitirdi. Ara seçimlerinin resmi olmayan sonuçlarına göre Demokratlar, Temsilciler Meclisi’nde üstünlüğü 8 yıl sonra Cumhuriyetçilerin elinden aldı. Temsilciler Meclisi’nde Demokratlar 222 sandalye kazanarak 199 sandalye elde eden Cumhuriyetçileri geride bıraktı. Mevcut durumda Temsilciler Meclisi’nde 237 Cumhuriyetçi ve 193 Demokrat temsilci bulunurken, 5 koltuk boştu.

‘Tarihi başarı!’ dedi

Demokratlar, 8 yıl sonra Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu alırken, son iki yıldır yürütme ve yasamanın tamamının tek partiye ait olduğu dönem de sona erdi. Cumhuriyetçiler ise Senato’daki ağırlığını koruyor. Nitekim Cumhuriyetçiler, sandalye sayısını artırarak Senato’da 51 senatörle temsil hakkı kazandı. Demokratlar da 45 sandalyede kaldı. Bununla birlikte 36 eyalette yapılan valilik seçimlerimde ise Cumhuriyetçiler, 7 eyaleti Demokratlara kaptırdı. Demokratlar, 23 valiliği garantilerken, Cumhuriyetçilerin 25 eyaleti kaldı.

ABD Başkanı Donald Trump, seçimlerin sonuçlarını gergin geçen bir toplantıda değerlendirdi ve “Desteklediğim adaylar müthiş başarı elde etti. Birlikte miting yapmasak kazanamayabilirlerdi” dedi. Cumhuriyetçi Parti’nin Senato’daki performansını da değerlendiren Trump, “Cumhuriyetçiler olarak Senato’da son 100 yıldaki en büyük sandalye sayısına ulaşmış olabiliriz. Medya desteği düşük olmasına rağmen bu yarıştan alnımızın akıyla çıktık” dedi.

Sessions istifa etti

Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğun Demokratlara geçtiğini belirten Trump, “Demokratlardan en az 10 oya ihtiyacımız var. Birbirimize katılmasak da, 10 oyu almalıyız. Almazsak önergelerimiz geçmeyecek... İki parti birliği yaratılabilir” ifadelerini kullandı. Başkanlık seçimlerine Rusya’nın seçiemlara müdahale etteiği iddiasıyla ilgili soruşturmaya da değinen Trump, “Artık bu soruşturmadan bıktım, herkes yıldı diye düşünüyorum... Hakkımızda bir suçlama bulamadılar” diye konuştu, soruşturmanın düzmece olduğunu söyledi.

Kaliforniya’dan Temsilciler Meclisi’ne tekrar seçilen ve meclisin azınlık olan lideri Demokrat Nancy Pelosi, bu sonuçların “kuvvetler ayrılığını” güçlendireceğini belirterek, “Yarın Amerika’da yeni bir gün olacak” dedi. Pelosi, Demokrat Temsilciler Meclisi’nin şeffaf olacağını, ülkenin yeterince ayrıştığını artık bir araya gelme zamanı olduğunu ifade etti.

Öte yandan seçimler sonrası ilk fire geldi ve Trump’ın eleştirilerinden kurtulamayan Adalet Bakanı Jeff Sessions, Trump’ın isteği üzerine görevinden ayrılığını duyurdu. Sessions, istifa mektubunda “Sayın Başkan, isteğiniz üzerine istifamı sunuyorum. Bana bu fırsatı verdiğiniz için teşekkür ederim” dedi. Trump, en son olarak Sessions hakkında sert çıkış yaparak, “Benim bir adalet bakanım yok” ifadesini kullanmıştı.

Azil süreci başlayabilir

Uzmanlar, Cumhuriyetçilerle Demokratlar arasında bölünmüş Kongre nedeniyle, 2020’de yapılacak başkanlık seçimlerine giden süreçte ABD Başkanı Donald Trump’ın işinin zorlaşacağı görüşünde. Sonuçlarla ABD siyasetinde Cumhuriyetçilerin baskın durumu sona ermiş olmasa da, hakimiyeti zedelendi. Trump’ın, Kongre’den geçirmek istediği yasalarda bundan böyle eli daha önceki dönemde olduğu kadar rahat olmayacak. Demokratlar artık Cumhuriyetçi Parti’nin Kongrede’ki yasama gündemini bloke edebilecek. Sağlık reformu, vergi kesintileri gibi birçok konuda Trump’ın çıkarmak istediği yasalar Demokratların engeline takılabilecek.

Trump’ın bütçe ve harcamaları, Rusya’nın ABD seçimlerine müdahalesi ya da Trump’ın Yüksek Mahkeme üyeliğine aday gösterdiği ve yeni onay alan Brett Kavanaugh hakkındaki cinsel saldırı suçlamaları gibi konular Temsilciler Meclisi’ndeki komitelerde soruşturulabilecek. Bunlar dışında Trump’ın yeni dönemde önemli yönetim pozisyonlarına yapacağı atamalar da Temsilciler Meclisi engeline takılabilir. Trump’ın başkanlıktan azil süreci de yeni dönemde gündeme gelebilecek konular arasında yer alıyor ancak bu sürecin sonuca varması Senato’daki Cumhuriyetçi çoğunluk süreceğinden çok düşük ihtimal olarak görülüyor. Bununla birlikte azil ihtimalinin, Trump yönetiminin, politikalarını uygulama konusunda eskisi kadar rahat hareket etmesini önleyebileceği belirtiliyor.

İLKLERİN SEÇİMİ

Seçimlerde tarihte ilk kez 100’den fazla kadın aday başarılı oldu. Özellikle Müslüman, yerli, siyah kadın siyasiler tarih yazdı.

- Demokrat Partili Müslüman adaylar Rashida Tlaib ve Ilhan Omar, girdikleri bölgelerden seçimleri kazanarak Temsilciler Meclisi’ne girdi. Böylece, Michigan’dan seçilen Tlaib ve Minnesota’dan seçilen Omar ABD Kongresi’nin ilk kadın Müslüman üyeleri oldu.

- Demokrat adaylar Sharice Davids ve Deb Haaland meclise giren ilk yerli Amerikalı kadınlar oldu.

- Demokrat Parti’nin Temsilciler Meclisi adaylarından 29 yaşındaki Alexandria Ocasio-Cortez en genç kadın vekil oldu.

- Colorado eyaletindeki valilik seçimlerini Demokrat aday Jared Polis’in kazanması bekleniyor. Böylece Polis, ABD’de eşcinsel olduğunu açıkça kabul eden ilk vali olacak.

- Demokrat Partili Veronica Escobar ve Sylvia Garcia, Teksas’ı Meclis’te temsil edecek ilk Latin Amerika kökenli kadınlar oldu.

- Seçimlerde yarışan eşi Türk asıllı Lauren Arikan da Maryland eyaletinin meclisine girmeye hak kazandı.

‘İlişkiler büyük oranda değişmez’

Ara seçimde alınan sonuçların, geçen aydan bu yana tansiyonu düşmeye başlayan Türkiye-ABD ilişkilerinde farklılık yaratması pek beklenmiyor.

Uzmanlar, bununla birlikte Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Başkan Trump’ın 11 Kasım’da Paris’te yapacağı görüşmenin önemini koruduğunu belirtiyor. Demokratların YPG/PKK ve S400/F35 konularında her iki partinin de birbirine yakın fikirleri olduğuna dikkat çeken uzmanlar, buna karşılık, Demokrat Parti’nin gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin çözülmesi konusunda daha samimim olduğu, Trump’a, bu konuda Türkiye’ye destek verilmesi için Kongre’de baskının artabileceğine dikkat çekiliyor.