Derleyen: Can Şişman / milliyet.com.tr - Sivrisinekler yaz aylarının en büyük kabusu... Özellikle yazlık mekanlarda pek çok kişinin tatilini zehir eden sivrisinekler hakkında şaşırtıcı bir araştırma yayınlandı. Bilim insanları, sivrisineklerin en çok kimleri ısırdığını ortaya çıkardı. Uzmanlar, aklınızdaki bütün bu sorulara son noktayı koyan yanıtlarla karşımıza çıktı. İşte sivrisinekler hakkındaki gerçekler...
KARBONDİOKSİTE KAYITSIZ KALAMIYORLAR
ABD merkezli Washington Üniversitesi'ndeki bilim insanları, sivrisineklerin koku alma duyusunu inceleyen bir çalışma gerçekleştirdi. Yapılan çalışmada öncelikli olarak sivrisineklerin insanları neden kendilerine hedef olarak belirledikleri araştırıldı. İncelemeler sonucunda sivrisineklerin karbondioksit kokusuna karşı kayıtsız kalamadığı tespit edildi.
O RENKLERİ GİYİYORSANIZ DİKKAT!
Yapılan deneyler sonucunda sivrisineklerin insan nefesinden karbondioksit kokusu aldıklarında belirli renklere doğru uçtuğu fark edildi. İnsan derisinin, sivrisineklerin gözlerine güçlü bir sinyal yaydığını tespit eden uzmanlar, bu sinyalin kırmızı ve turuncu karışımı bir renk olduğunu açığa çıkardı.
Yapılan araştırmanın sonucu ilginç. Buna göre sivrisinekler, özellikle kırmızı, turuncu ve siyah giyen insanları daha çok ısırıyor!
HANGİ RENKLER GÜVENLİ?
Bu renklerin dışında kalan yeşil, mor, mavi ya da beyaz gibi renkler ise sivrisineklerin 'öncelikli' tercihi değil. Uzmanlara göre özellikle yaz aylarında yeşil, mor, mavi ya da beyaz renkli kıyafetler giymek sivrisinekler tarafından ısırılmayı nispeten engelliyor. Sivrisinekler yeşil, mor ya da mavi gibi renklere karşı çok da büyük bir iştah duymuyor.
Ancak kırmızı, turuncu ya da siyah renkte bir kıyafet tercih ettiğinizde işte o zaman bilerek ya da bilmeyerek sivrisineklerin akşam yemeğine davetiye çıkarmış oluyorsunuz.
'DÖRDÜNCÜ BİR İPUCU DAHA BULDUK'
Washington Üniversitesi'nden biyoloji profesörü Jeffrey Riffell, araştırmaya ilişkin, "Sivrisinekler etrafındakileri ayırt etmek için öncelikli olarak kokuları kullanıyor" dedi. İnsan nefesindeki karbondioksit gibi bileşikleri kokladıklarında bu kokunun ve insan derisinin yaydığı sinyalin onları belirli renklere doğru ittiğini söyleyen Riffell, söz konusu araştırmayla birlikte sivrisineklerden özellikle yaz aylarında daha az etkilenmenin önünün açıldığını belirtti.
Sivrisineklerin insanlara nefes, ter ve cilt sıcaklığı yüzünden yöneldiğini söyleyen Riffell, "Bu çalışmada dördüncü bir ipucu daha bulduk. O da kırmızı renk. Bu renk sadece kıyafetlerimizde değil, aynı zamanda herkesin teninde yer alıyor" diye konuştu.
İŞİN 'RENGİ' O ZAMAN DEĞİŞTİ
Gelelim en heyecanlı kısma... Bu dikkat çeken araştırma nasıl gerçekleşti? Bunca yıllık sivrisinek gizemi nasıl çözüldü? Araştırmacılar önce çeşitli test odalarında sivrisineklere karbondioksit haricinde belirli kokular püskürttü. Bu esnada odada renkli noktalar ve sivrisinekler için oldukça lezzetli sayılabilecek insan eli deseni gibi detaylar yer aldı.
Kokuya dair herhangi bir uyaranın olmadığı bu odada sivrisineklerin kayıtsız davranışlar sergiledikleri tespit edildi. Ancak odaya biraz karbondioksit püskürtülünce ve insan eli deseni yerine gerçek bir insan eli odada yer alınca işte o zaman işin 'rengi' değişmeye başladı.
'BİR ANDA TARÇIN KOKUSU ALDIĞINIZI HAYAL EDİN'
Sivrisinekler, odadaki karbondioksit ile beraber yeşil, mavi veya mor gibi renkleri görmezden gelmeye devam etti. Ancak söz konusu kırmızı, turuncu ve siyah olduğunda sivrisineklerin bu renklere kayıtsız kalamadığı fark edildi. Araştırmayı yürüten uzmanlar, sivrisineklerin karbondioksit kokusuna karşı duyarlı olduklarını, bu gazı koklamanın özellikle dişi sivrisineklerin aktivite seviyesini artırdığını gözlemledi.
Profesör Jeffrey Riffell, "Bir kaldırımda olduğunuzu ve bir anda tarçın kokusu aldığınızı hayal edin. İşte insanların güzel bir koku aldığında yaşadığı haz sivrisineklerde karbondioksit için geçerli" diye konuştu.
'BU DENEYLERİN ORTAYA ÇIKARDIĞI SONUÇ...'
Ancak uzmanlara göre sivrisinekler kırmızı, turuncu ve siyah olarak adlandırdığımız renkleri bizim gibi algılamıyor olabilir. Araştırmacılar, sivrisineklerin bu renkleri bizim gözlerimizle aynı şekilde algılayıp algılamadığının şimdilik bilinmediğini söyledi.
Araştırma ayrıca turuncu ve kırmızı gibi renklerin, mavi, yeşil ve sarıya göre daha uzun dalga boylarına sahip olduğu bilgisini hatırladığımızda, sivrisineklerin uzun dalga boyuna sahip renklere karşı kayıtsız kalamadığını da ortaya koydu. Profesör Jeffrey Riffell, "Bu deneyler, sivrisineklerin konak bulmak için kullandıkları ilk adımları ortaya koyuyor" diye konuştu.