Belarus'ta 7'nci Lukaşenko dönemi: Hala ilk!
27.01.2025 - 09:25 | Son Güncellenme:
AA AP
Belarus'ta kesin olmayan resmi sonuçlara göre cumhurbaşkanı seçimini Aleksandr Lukaşenko, oyların yüzde 86,82'sini alarak kazandı. İlk cumhurbaşkanı Lukaşenko, elde ettiği galibiyetle ülkeyi 1994'ten bu yana aralıksız 7. kez yönetecek. AB'den eleştiri yağmuru, işte detaylar...
Belarus Merkez Seçim Komisyonu, cumhurbaşkanı seçiminin kesin olmayan resmi sonuçlarını açıkladı. Buna göre, yüzde 85,7 katılımın olduğu seçimi Cumhurbaşkanı Lukaşenko, geçerli oyların yüzde 86,82'sini alarak kazandı.
Belarus Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri Sergey Sırankov yüzde 3,21, Belarus Liberal Demokrat Parti lideri Oleg Gaydukeviç yüzde 2,02, bağımsız aday olan iş insanı Anna Kanopatskaya yüzde 1,86, Cumhuriyetçi Adalet ve Emek Partisi lideri Aleksandr Hijnyak yüzde 1,74 oy aldı.
Bütün adaylara karşı kullanılan oyların oranı ise yüzde 3,6 olarak açıklandı.Kesinleşen resmi sonuçların 5 Şubat'a kadar duyurulması bekleniyor.
BELARUS'UN İLK CUMHURBAŞKANI
Belarus'ta düzenlenen cumhurbaşkanı seçimlerinin hepsini kazanarak koltuğunu koruyan Lukaşenko, 7. döneminde ülkeyi yönetmeye devam edecek.
1994'ten bu yana cumhurbaşkanlığı görevini aralıksız sürdüren Lukaşenko, bu yıl 71 yaşına girecek. Tarihçi ve ekonomist olan Lukaşenko, siyasi hayatına 1989'da Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) milletvekili seçimlerinde aday olarak başladı.
İlk denemesinde seçimi kazanamayan Lukaşenko, 1990'da Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Konseyi Milletvekili oldu.
1994'te yapılan cumhurbaşkanı seçiminde yüzde 80 oy alan Lukaşenko, bağımsız Belarus Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Lukaşenko, 9 Ağustos 2020'de yapılan bir önceki cumhurbaşkanı seçiminde yüzde 80,1 oy aldı. Seçim günü akşamından itibaren "seçimlere hile karıştırıldığı" iddiasıyla sokaklara çıkan muhaliflerin başlattığı izinsiz gösteriler, bir süre sonra sona erdi.
'SEÇİMLER ALDATMACA'
Belarus'ta Lukaşenko'nun kendisi de dahil olmak üzere 287 kişi ve 39 kuruluş AB tarafından yaptırıma tabi tutuldu. Cuma günü, Avrupa Komisyonu seçimleri "tamamen bir aldatmaca" olarak nitelendirdi. Komisyonun dış ilişkiler sözcüsü Anitta Hipper, "Kimin kazanacağını zaten bildiğinizde seçim olmaz" dedi ve ekledi: "AB, Belarus halkını desteklemeye devam ediyor. Rejim üzerinde de baskı kurmaya devam ediyoruz."
Komisyon geçen ay, Belarus'taki sivil toplumu desteklemek için 30 milyon avro sağladığını, 2020'den bu yana 140 milyon euro sağladığını söyledi.
Muhalefetin geri kalanına gelince, insan hakları aktivistleri ülkenin yaklaşık bin 300 siyasi tutukluyu parmaklıklar ardında tuttuğunu söylüyor. Ülkenin en önemli haklar grubu Viasna'nın kurucusu Nobel Barış Ödülü sahibi Ales Bialiatski de bunlardan biri.
2020'de Minsk'teki mitingde gözaltılar olmuştu. AP (Arşiv)
MUHALİFLERE BASKI
Lukaşenko, Euronews yorumuna göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yakın bir müttefiki ve Belarus'taki iktidarını sürdürebilmek için Moskova'dan aldığı sübvansiyonlara ve siyasi desteğe güveniyor.
Lukaşenko, yıllar boyunca Kremlin ile daha fazla sübvansiyon için pazarlık yaparken, ülkesindeki baskıyı hafifleterek Batı'yı yatıştırmaya çalıştı. Ancak bu taktik, 2020 seçimlerinin ardından muhalefete karşı şiddetli bir baskı başlattıktan sonra sona erdi.
On binlerce Belaruslu tutuklandı ve binlercesi devletin kapsamlı bir baskısında polis güçleri tarafından dövüldü. Buna paralel olarak, yüzlerce bağımsız medya kuruluşu ve STK kapatıldı ve yasaklandı.
Buna karşılık Batı, Belarus'a yaptırım uyguladı. Ülkeye yönelik bu tür yaptırımlar, Rusya'nın 2022'de Ukrayna'nın tam ölçekli işgali nedeniyle Moskova'ya uygulanan Avrupa yaptırımlarını atlatmak için komşusunu kullandığının bulunmasının ardından yoğunlaştı.
