Akciğer kanseri teşhisinde devrim
07.12.2024 - 07:01 | Son Güncellenme:
Cambridge Üniversitesi tarafından akciğer kanserinin ilk belirtilerini gösterebilen dünyadaki ilk idrar testi geliştirildi. Test sayesinde akciğer kanserinin çok erken teşhis edilmesi tedaviye imkan tanıyacak.
İngiltere’de Cambridge Üniversitesi, akciğer kanserinin erken teşhisinde yeni bir sayfa açtı. Akademisyenler, akciğer kanserinin ilk belirtilerini göstererek erken teşhisi sağlayabilecek dünyanın ilk idrar testini geliştirdi. Araştırmacılar, geliştirdikleri bileşiği idrarın içine bırakan enjekte edilebilir sensörün özelliğinin “erken teşhis” olduğunu söyledi. Uygulamada birçok akciğer kanseri vakası ileri evrelerde teşhis ediliyor, bu da hastalığın tedavisini zorlaştırıyor.
‘ZOMBİ’LERİ ELE VERİYOR
Uzmanlar, “Yeni idrar testiyle erken teşhis konulması sayesinde hastalığı yenme şansı artacak” dedi. Öncü idrar testi, hastanın en erken evrelerinde akciğer kanseri olduğunu gösterebilecek “zombi” hücre proteinlerini arıyor. Fareler üzerindeki denemelerde başarılı olan idrar testinin yakında insanlarda uygulanmaya başlanması bekleniyor. “Zombi”ler kanser hücrelerinin ortaya çıkmasını teşvik ederken doku hasarına neden oluyor. Yeni testte ise idrar içine salınan bileşik, zombi hücre proteinleriyle etkileşime girerek onların varlığını bildiriyor.
NASIL ÇALIŞIYOR?
Cambridge Üniversitesi’nden Prof. Ljiljana Fruk, idrar testinin nasıl işlediğini “Guardian” gazetesine anlattı: “Kanser ortaya çıkmadan önce etkilenen dokularda değişiklikler olduğunu biliyoruz. Değişikliklerden biri, dokuyu yeniden programlayan ve kanser gelişimi için mükemmel hale getiren sinyalleri serbest bırakacak kadar hasarlı hücrelerin birikmesidir. Bu hücreler tarafından akciğer dokusunda salgılanan belirli bir proteini tanımladık ve bir prob (anahtar) tasarladık. Prob iki parçadan oluşuyor ve daha küçük olanı böbrekler yoluyla idrara salınıyor. İdrarın içine giren prob eklenen gümüş çözeltiyle görünür hale getiriliyor. Probun enjeksiyonundan sonra idrarın rengini izleyerek akciğerlerde kansere yol açabilecek patolojik değişikliklerin erken belirtilerini gösteren hücrelerin bulunup bulunmadığını söyleyebiliyoruz. Amacımız da akciğer kanserini semptomlar ortaya çıkmadan tespit edebilen bir idrar testi geliştirmekti.”
DAHA UCUZ BİR YÖNTEM
Cancer Research UK (İngiltere Kanser Araştırma Kuruluşu) tarafından finanse edilen çalışmayı gerçekleştiren bilim insanları, akciğer kanserini tespit edebilen dünyanın ilk idrar testiyle pahalı taramalara göre daha ucuz bir alternatif yöntem geliştirdiklerini söyledi.
Akciğer kanseri, her yıl dünya genelinde yaklaşık 1,8 milyon ölüme neden oluyor. Bu hastalık, dünyada önde gelen ölüm nedenleri arasında yer alıyor. Tümörlerin yayıldığı hastalığın ileri formlarına sahip hastalarda yaşama oranlarının düşük olduğu belirtiliyor.
