07.09.2023 - 15:04 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr Deutsche Welle Türkçe
Altı hafta süren savaşta Azerbaycan önünde ağır bir mağlubiyet yaşayarak işgal altında tuttuğu Dağlık Karabağ'ın büyük kısmından çekilmek zorunda kalan Ermenistan, bir kez daha tüm gözlerin Güney Kafkasya'ya çevrilmesine yol açtı.
İkinci Dağlık Karabağ savaşının ardından cephe hattına Rus barış gücü askerleri yerleşirken, kendisi de bir Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (CSTO) üyesi olan Ermenistan ile Moskova arasında bugüne kadarki en ciddi kriz patlak vermek üzere.
2020 sonbaharından bu yana ülkedeki Rus üslerinin kapatılmasını sıklıkla tartışan Ermenistan, gelecek hafta ABD ile ortak bir askeri tatbikata girişiyor. Eagle Partner 2023 adlı tatbikat 11 Eylül'de başlayıp 20 Eylül tarihinde sona erecek. Erivan yönetimi, ABD ordusuyla gerçekleştireceği tatbikatla NATO'nun üye olmayan partner ülkeler için oluşturduğu Barış İçin Ortaklık Programı çerçevesinde operasyonel hazırlık hedeflendiğini bildirdi.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise, ABD ile tatbikata günler kala Azerbaycan'ın sınıra asker yığdığını savunup bölgede yeni bir çatışmanın tetiklenebileceğini söyledi. Dağlık Karabağ'daki durumun ciddi şekilde kötüye gittiğini ileri süren Paşinyan, ayrıca Azerbaycan'ın toprak taleplerinin giderek arttığını iddia etti.
Nikol Paşinyan Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası topluma acil müdahale çağrısı yaparken, Moskova'dan bugün gelen açıklamalar Ermenistan Başbakanı'nın şimşekleri üstüne çektiğini gösteriyor.
Önce Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Galuzin Erivan yönetimini ABD ile tatbikata dair açık şekilde uyardı. "NATO'nun sadece Ukrayna'yı değil, başta Ermenistan olmak üzere Rusya'ya komşu diğer ülkeleri de kendi tehlikeli nüfuz alanına çekme çabalarını görüyoruz. Ermeni halkının günümüzün uluslararası gerçekliklerini anlayacak ve bu tür kışkırtıcı, Rus karşıtı, Ermeni karşıtı hareketlere prim vermeyecek kadar bilge ve ileri görüşlü olduğuna eminim" diyen Bakan Yardımcısı Galuzin, Moskova'nın hiç kimseye bir şey dayatmadığını savundu:
"Ama tabii ki partnerlerimizin dikkatini de, NATO'yla yakınlaşmanın kendi güvenlikleri için olumlu sonuç getirmeyeceği gerçeğine çekmeye çalışıyoruz."
Dışişleri Bakanlığı'ndan saatler sonra ise bu kez Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, ABD-Ermenistan tatbikatının Kafkasya'daki istikrarın altını oyduğunu söyledi. Tatbikatın Moskova'nın arke bahçesi gibi gördüğü bölgenin istikrara kavuşmasına yardım etmediğinin altını çizen Peskov, Rusya'nın güvenlik garantörü görevini yerine getirmeyi sürdüreceğini kaydetti.
Amerikan askerlerinin Ermenistan'da sahne alması, yeni bir dönemi işaret ediyor. Azerbaycan'a karşı ağır yenilgi aldığı Dağlık Karabağ savaşı sonrasında Rusya'yı kendisine yeterince destek vermemekle eleştiren Erivan yönetimi, Rusya önderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütünün 2022'deki tatbikatlarına katılmadı ve Ocak ayındaki tatbikata da ev sahipliği yapmayacağını açıkladı.
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Nisan ayında Ermenistan'ı Avrupa'da yapılacak uluslararası Defender 23 tatbikatının 26 ülkelik katılımcı listesine dahil etti. Ancak Ermenistan'ın birkaç saat sonra herhangi bir açıklama yapılmadan listeden çıkarılması soru işaretlerine yol açtı.
Başbakan Paşinyan, bir süre önce yaptığı açıklamada Ermenistan'ın geleneksel müttefiki Rusya'ya 'güvenlik garantörü' olarak bel bağlamasını 'stratejik bir hata' olarak niteledi.
NATO'nun Avrupa Genişleme Komitesi Başkanı Günther Fehlinger ise, Pazartesi günü Ermenistan'a NATO'ya katılma çağrısı yaptı. Ermenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Vahan Kostanyan da yanıt olarak ülkesinin ittifak ile çeşitli formatlarda iş birliği yaptığını ve bu süreci devam ettirmeye hazır olduklarını söyledi.
Rusya ise bu açıklamanın ardından Ermenistan'ın CSTO'ya üye olduğunu hatırlatarak, Fehlinger'in davetini 'muhteşem bir fantezi' olarak tanımladı.