Bir mozaiğin anlattıkları

Neda Yusufi | nedayusufi01@gmail.com- Gaziantep şüphesiz, Türkiye’nin nadide incilerinden biri. Milliyet Arkeoloji ile gittiğim bu gezide de bunu ikinci kere tecrübe ettim. Yemeklerinden tarihi dokusuna, her şeyiyle kendine has bir deneyim yaşatan bu şehirde beni en çok etkileyen Zeugma Antik Kenti ve oradan çıkarılan mozaiklerin sergilendiği Zeugma Mozaik Müzesi oldu. Dünyanın en büyük ikinci mozaik müzesi olma özelliğini taşıyan bu müze -ki birinciliği Hatay Arkeoloji Müzesi’ne kaptırmıştır- ünlü Çingene Kızı mozaiğinden bronz Mars Heykeli’ne kadar birçok önemli esere ev sahipliği yapıyor. “Dionysos’un Düğünü” mozaiği de en az bu eserler kadar ilgi çekici. Mozaik, Şarap Tanrısı Dionysos ve Prenses Ariadne’nin düğününü tasvir ediyor. Mozaikte Ariadne ve Dionysos tam ortada yer alıyor. Çiftin hemen yanındaki çocuk, aşk tanrısı Eros’tur ve çiftin aşkını sembolize eder. Mozaikte aynı zamanda düğün tanrısı Hymenaios da bulunuyor ve elinde sembolü olan meşale ile tasvir edilmiş. Mozaik her ne kadar şen bir düğünü gösterse de Ariadne ve Dionysos’un hikâyesi bu kadar mutlu başlamamıştır.

Ariadne’nin öyküsü

Ariadne, Girit Kralı Minos ve Kraliçe Pasiphae’nin kızıdır. Girit, aynı zamanda mitolojinin en ünlü canavarlarından Minotaur ve onun içerisinde tutulduğu Labirent’e de ev sahipliği yapar. Kral Minos, her sene Labirent’e ve Minotaur’a kurban olarak yedi kadın ve yedi erkek gönderir. Ünlü kahraman Theseus da Minotaur’u öldürmek için Girit’e gelir. Ariadne, Theseus’a ilk görüşte âşık olur ve bu sebeple ona yardım etmek ister. Ona Minotaur’u öldürmesi için bir kılıç ve Labirent’ten çıkabilmesi için de bir sicim verir. Ariadne’nin yardımı ile Minotaur’u katleden Theseus, Ariadne’yi de yanına alarak Atina’ya doğru yola çıkar. Yaşadıkları bunca şeyden sonra Ariadne, Theseus’un ona olan aşkına güvenmiştir fakat Theseus, Ariadne uyurken onu Naksos Adası’nda terk eder. Üzüntüsünden kahrolan Ariadne’nin yakarışları, tanrı Dionysos’a kadar ulaşır. Kahrolan kıza tepkisiz kalamayan Dionysos prensesi teselli etmeye çalışır. Prenses ve Tanrı’nın aşkı işte bu şekilde başlar. Mitin bazı versiyonlarında Ariadne kendini öldürür, Dionysos da onu yer altı dünyasında bulup ölümsüz olması için bir tanrıçaya dönüştürür. Ariadne’nin hikâyesi günümüze kadar birçok sanatçıyı etkileyip resim, şiir ve mozaikte yer bulduğu gibi günümüz popüler kültüründe de kendini gösteriyor. Ünlü yönetmen Christopher Nolan’ın filmi Inception da bu hikâyeye referansla Ariadne adlı bir karaktere sahiptir. Bu hikâyedeki Ariadne, ana karaktere rüya dünyası içerisinde rehberlik eder. Aynı şekilde son zamanların popüler dizilerinden Dark’ta da “Ariadne’nin ipi” sıkça görülen bir öğedir

Projeksiyonla sergileniyor

Dionysos’un Düğünü mozaiğinin büyük bir bölümü kazının ardından yerinde sergilenirken 1998 yılında çalındı. Müzede mozaik, çalınan parçalar da boş kısımlara projeksiyonla yansıtılarak sergileniyor.