Karadeniz'de uzun yaşamın sırrı; hamsi ve fındık

Aleyna KESKİN/TRABZON, (DHA)- TÜRKİYE İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2018 yılına ilişkin 'İstatistiklerle Yaşlılar' çalışması kapsamındaki verilerine göre; en uzun yaşayan insanlar sıralamasında Karadeniz, ilk sıralarda yer alıyor. Karadenizliler ve uzmanlar, uzun ve sağlıklı yaşamın sırrını bölgenin vazgeçilmez lezzetleri olan fındık ve hamsi tüketimine bağlıyor.  Beslenme ve Diyetisyen Uzmanı Dr. Hüseyin Saral, hamsi ve fındık tüketiminin sağlığa faydalı olduğunu belirterek, "Hamsi ve fındık tüketimi, insanların enerjisini artırıyor, uzun ömürlü ve sağlıklı olmalarını sağlıyor. Karadeniz'de insanlarımız enerjik, hızlı. Karadeniz insanı enerjisini hamsi ve fındıktan alıyor” dedi.
TÜİK'in 2018 yılına ilişkin 'İstatistiklerle Yaşlılar' çalışması kapsamındaki verilerine göre; Türkiye'de 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus 5 yılda yüzde 16 artarak, geçen yıl 7 milyon 186 bin 204 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2014'te yüzde 8 iken, geçen yıl yüzde 8,8'e çıktı. Türkiye'de en yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il sıralamasında Karadeniz'den 3 il yer aldı. Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il sıralamasında, yüzde 18.3 ile Sinop, 17.1 ile Kastamonu, yüzde 15.47 ile Artvin oldu. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu iller ise yüzde 3,2 ile Şırnak ve Hakkari olarak belirlendi. Karadeniz'de yaşayan vatandaşlar ve uzmanlar, uzun ve sağlıklı yaşamın sırrını bölgenin vazgeçilmez lezzetleri olan fındık ve hamsi tüketimine bağlıyor.
'KALP KRİZİ RİSKİNİ AZALTIYOR'
Beslenme ve Diyetisyen Uzmanı Dr. Hüseyin Saral, düzenli hamsi tüketiminin, meme ve kolon kanserine yakalanma riskini azatlığını belirterek, "Hamsi omega 3 yağ asitlerini fazlası ile içerdiğinden dolayı kalp, damar sağlığı üzerinde oldukça etkili. A ve D vitamininden zengin, fosfor içeriği sayesinde görme yetisini artırıyor. Düzenli hamsi tüketimi meme ve kolon kanserine yakalanma riskini azaltıyor. Kas iskele sisteminde de oldukça güçlendirici etkiye sahip. Özellikle yaşlılıkta kas iskele sistemi bizim için oldukça önem arz ediyor. Fındık ise magnezyum, çinko ve potasyum yönünden zengin. Kalp krizi riskini azaltıyor. İyi kolesterolü artırıp, kötü kolesterolü düşürüyor.  Tekli doymamış asitlerine sahip ki en çok aranan yağ asitleri bunlar. Kemik sağlığı üzerinde etkili, bağışıklığı güçlendiriyor ve cilt hücrelerini yeniliyor” dedi.
‘DOĞRU TÜKETİLMESİ GEREKİYOR’
Hamsi ve fındığın doğru tüketilmesi gerektiğini de kaydeden Saral, “Bu kadar yüksek biyo yararlılığa sahip besinler doğru tüketildiği zaman çok faydalı. Hamsiyi özellikle kızartmamamız gerekiyor. Buğulama ve Karadeniz bölgesinde yaygın olarak yapılan hamsi çıtlama bizim besini doğru kullandığımız anlamına geliyor. Dışarıdan yağ ilave edip kızarttığımız zaman hamside vitamin kayıplarına neden oluyoruz. Fındığı ise çiğ tüketilmesini de çok öneriyoruz” diye konuştu.
‘ENERJİYİ HAMSİ VE FINDIKTAN ALIYORLAR’
Karadeniz insanının enerjik ve dinç olduğunu anlatan Hüseyin Saral, “Karadeniz bölgesine baktığımız zaman insanların enerjik olduğunu, yaşlı olmalarına rağmen çalışma oranının yüksek olduğunu görürsünüz. Hamsi ve fındık tüketimi insanların enerjisini artırıyor. Uzun ömürlü ve sağlıklı olmalarını sağlıyor. Bakıyorsunuz yaşlılarımız halen daha köylerde tarlalarda çalışmaya devam ediyorlar. Sokaktaki insanlarımız enerjik, hızlı ve pratik hareket ediyorlar, esprililer. Karadeniz insanı enerjisini hamsi ve fındıktan alıyor” ifadesinde bulundu.
‘BEYİN AÇIYOR, ZEKÂYI GELİŞTİRİYOR'
Karadeniz'de yaşayan Güzin Şahinler sağlıklı bir ömür için hamsi ve fındık tüketiminin önemli olduğunun bilincinde olduklarını söyleyerek, "Her sabah bir avuç çiğ fındık yiyorum. Haftada 3 defa hamsi yemeye özen gösteriyorum. Zaten hamsi zamanı. Uzmanlar da bu besinlerin faydalarından sürekli bahsediyorlar. Her türlü balığı tüketmemiz lazım ama hamsinin beyin açtığını ve zekayı geliştirdiğini de unutmamak gerekiyor. Buradan Trabzon’un köylerine çıkın bir bakın yaşlılarımız halen daha harıl harıl çalışıyorlar bahçelerde. İşte bu kadar dinç olmanın en büyük etkeni hamsi ve fındık tüketimi. İnsanların hem ömrünü uzatıyor, hem de sağlıklı yaşam sürmelerini sağlıyor. Çocuklarıma bu besinleri yedirmeye özen gösteriyorum” dedi. Emrullah Akay ise, “Hamsi ve fındığın besin değeri oldukça yüksek ama ömrü veren Allah’tır. Ama o ömrü sağlıklı yaşamak ve vücudumuza en iyi şekilde bakmak bizim elimizde. Bu yüzden fındık ve hamsi tüketimi oldukça önemli” şeklinde konuştu
‘HER DERDE DEVA’
Balıkçı Sinan Sayar ise hamsinin her derde deva olduğunu dile getierek, “Hamsi ve fındık bölgenin simgesi. Yaşlılarımız çok hamsi ve fındık tükettiği için köylerde halen daha dinç bir şekilde çalışıyorlar. Bizim burada Osman amcamız vardı. Adamı öldü diye bıraktılar. Sonra Ankara’ya gönderdiler ambulans helikopterle. Geri geldiğinde her gün sabah akşam hamsi ve balık yedi. 3 ayda bir kontrole giti. Doktor '3 ay sonra ona sen nasıl bu kadar iyileştin' dedi. Hamsi ona şifa oldu" dedi.
FOTOĞRAFLI