Her gün kahve içmenin sağlığa faydaları

Keyifli sohbetlerin, sıkı dostlukların gizli kahramanı, birçok deyim ve atasözünde yerini almış olan kahvenin sağlığa da birçok önemli katkısı bulunuyor. Uzman Diyetisyen Işınsu Köksal; mineral ve vitamin zengini kahvenin, doğru ölçüde ve doğru zamanlarda tüketilmesi durumunda sağlık açısından olumlu etkileri olacağını belirterek, ‘sihirli meyve’ olarak anılan kahvenin reçetesini yazdı

•Kahve, düzenli yağış alan tropikal iklimlerde yetişen ağacın çekirdeklerinden oluşuyor. Bu ağaç, yasemin gibi çiçek açıyor ve kiraz gibi kırmızı meyveler veriyor. Kahvenin, 11. Yüzyılda Etiyopya’da bir çoban tarafından keşfedildiği biliniyor. ‘Sihirli meyve’ olarak adlandırılan kahve ağacının yaprakları, o dönemde tıbbi amaçla kullanılıyor. Kahve üretimi, Etiyopya’dan sonra iklim koşulları elverişli olan Yemen’de yayılmaya başlıyor. Yemen’den sonra ise; Mısır, Suriye ve Türkiye’de kahve tüketilmeye başlanıyor.

•‘Türk kahvesi’ adını, kahvenin çeşidinden değil de Türklere özel olarak cezvede kaynatılarak pişirilme yönteminden alıyor. Osmanlı döneminde İstanbul’a gelen yabancı kişiler kahve ile tanışıyor ve Venedik tüccarları tarafından Venedik’te tanıtımı yapılıyor. Sonrasında ise Londra ve Oxford’da ve zamanla birçok Avrupa şehrinde hazırlama ve pişirme yöntemiyle Türk kahvesi olarak yayılıyor.

KAFEİNSİZ KAHVEDE KİMYASALA DİKKAT

•Yetiştirildiği bölgenin iklim, çevre şartları ve toprak yapısı kahve çekirdeğinin tadını, aromasını ve içerdiği kafein miktarını değiştiriyor. Kahve çekirdeklerinden en çok tutulanı Coffea Arabica (Arabika) ve Coffea Canephora’dır (Robusta). Kahveler ayrıca işleme, geleneksel hazırlama ve pişirme yöntemlerine göre; Türk kahvesi, Mırra, Etiyopya kahvesi gibi ya da içerisine eklenen süt, çikolata, şeker gibi besinlerle moccha, macchiato, latte gibi farklı şekilde adlandırılıyor.

•Kafeinsiz yani decaffe kahveler neredeyse hiç kafein içermiyor. Yaklaşık olarak en fazla 3 miligram kafein içeriyor. Ancak kafeinsiz kahve genellikle normal kahveler kadar sağlıklı olmayabiliyor. Çünkü kahveden kafein çıkarılırken, kahvenin içerisine birçok kimyasal yerleştirilebiliyor. Eğer kafeinsiz kahve tercih edecekseniz; kahve çekirdeklerine herhangi bir kimyasal karıştırılmadan, su ile kafeinden ayrılmasını sağlayan kafeininden ayrıştırılma işlemi ile ayrıldığına emin olmanızda fayda var.

KAHVENİN 7 FAYDASI

1-HASTALIK KALKANI: Kahve tüketiminin; tip-2 diyabet, Alzheimer, Parkinson ve bunama (demans) gibi sinir sistemi hastalıkları ve siroz gibi karaciğer hastalıklarına ayrıca karaciğer ve kolorektal kanserlerine karşı koruyucu rol oynadığı yapılan çalışmalarca kanıtlanmıştır.

2-DAKİK VE ENERJİK YAPAR: Kahvenin içindeki kafein; kan dolaşımından beyne geçerek norepinefrin ve dopamin salgısını artırır. Bu, kişinin bilişsel fonksiyonlarını artırarak, daha aktif, enerjik ve daha dakik olmasını sağlar.

3-SPORDAN YARIM SAAT ÖNCE İÇ YAĞ YAK: Özellikle bir fincan kahvenin, spordan ve masajdan yarım saat önce tüketimi; yağ hücrelerinin yakımını hızlandırdığı gibi egzersiz sırasındaki performansı artırarak egzersiz yapma süresini uzatır. Verimli bir egzersiz sağlaması ile kas gelişimine de yardımcı olabilir.

4-VİTAMİN VE MİNERAL ZENGİNİ: Kahve, enerji metabolizmasında rol oynayan B vitaminleri (riboflavin, niasin, pantetonik asit), magnezyum, potasyum ve manganez gibi birçok vitamin ve mineralden zengindir.

5-HÜCRELERİ GENÇ TUTAR: Antioksidanlardan zengin olan kahve, bu sayede hücrelerin yaşlanmasını önler.

6-DEPRESYON DÜŞMANI: Kahvenin depresyonu azalttığı yapılan birçok çalışmada gösterilmiştir.

7-DİYABETE KARŞI KAHVE: Günlük 3 fincanı geçmeyen kahve tüketimi, yeterli ve dengeli beslenme ile diyabet, kanser gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltıp yaşam süresini uzatabilir.

GÜNDE 400 MİLİGRAM KAHVEYİ AŞMAYIN

•Yetişkinlerde günde 3-4 fincan kahve tüketimi yararlı etkiler sağlar. Yani maksimum kafein alımı günde 400 miligram geçmemeli yani 3 tatlı kaşığı kahveyi geçmemeli. Fakat kafeinin tolere edilme derecesi; kişinin genetik ve fiziksel özelliklerine, kahvenin tüketim sıklığı ve miktarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu nedenle; kimileri için 3-4 fincan kahve yararlı iken kafein toleransı düşük olanlar için 3-4 fincan kahve uykusuzluk, mide bulantısı ve strese yol açabilir.

•Çocuklar ve yaşlılarda yetişkinlere göre kafeinin tolere edilme derecesi düşük olacağı için kafein tüketimi 2 fincan (1 tatlı kaşığı kahve) ile kısıtlanmalı. Kafein; plasentadan anne karnındaki bebeğe geçeceği için gebelerde 2 fincandan fazla kahve tüketimi; düşük, ölü doğum ve düşük doğum ağırlıklı prematüre bebeklerin doğumuna yol açabilir. Bu nedenle hamileler, çocuklar ve yaşlılarda da günlük kafein alımının 200 miligram kafeini geçmemesine özen gösterilmeli.

KAHVE KEYFİNİ YEMEKTEN BİR SAAT SONRA YAPIN

•TOK KARNINA İÇİN: Kahveyi kahvaltıdan ya da yemeklerden bir saat sonra tüketmeye özen gösterin. Çünkü sabah aç karına kahvaltı yapılmadan içilen kahve, vücuttaki stres hormonlarını aktifleştirerek, günlük döngü ve ruh halinizi bozabilir. Aynı zamanda yemekle içilen kahve, besinlerin içerisindeki vitamin ve minerallerin emilimini azaltabilir.

•İLAÇLARLA İÇMEYİN: Mide yanması, reflü, ülser gibi mide hastalıklarında kullanılan ilaçların etkisini de azaltırken mide asiditesini yükseltebileceğinden dolayı, antibiyotik gibi ilaçların da sindirimini yavaşlatabilir. Bu nedenle ilaçlarla birlikte kahve içmemeye özen gösterilmeli.

KAHVELERİN KAFEİN İÇERİĞİ

Kahvelerin kafein içeriği; kahve çekirdeğine, kavrulma süresine, kahvenin miktarına ve hazırlanma süresine göre değişiklik gösterir.

•Türk kahvesi (1 fincan= 30ml) = 30 mg
•Filtre kahve (1 su bardağı = 240ml) = 95 mg
•Hazır kahve (240ml) = 30-90 mg
•Espresso (30ml) = 65 mg
•Double-shot espresso (60ml) = 120 mg
•Latte veya Mocha (240ml) = 120 mg
•Kafeinsiz kahve (240ml) = 3 mg