“Çocuğun ilk yuvası anne karnı ilk okulu evidir”
Ev Okulu Derneği Başkanı Mehmet Hilmi Eren’e pandemiyle birlikte evde daha çok vakit geçiren çocuklarımızı nasıl destekleyebiliriz diye sorduk.
Biz de ailece son günlerde artış gösteren yeni varyanttan nasibini alanlardanız. Kızımın sınıfında da aynı durumda olan arkadaşları var. Bu dönemde okuldan uzakta kalan çocuklarımızı nasıl destekleyebiliriz? Psikolojik Danışman ve Ev Okulu Derneği Başkanı Mehmet Hilmi Eren “Yükseköğretimde ‘e-öğrenme’ ve ‘uzaktan eğitim’in daha da yaygınlaşacağını düşünüyorum. Hologram eğitimler yaygınlaşacak” diyor.
“Ev okulu” ne anlama geliyor?
Şu anda dünyada da yaygın olan homeschooling, yani “ev okulu” sistemlerinin Türkiye’deki ilk oluşumu Ev Okulu Derneği’ni kurarken söylemimiz şu oldu: 3 şey var ki bir başkasına tamamıyla devredilemez. Birincisi sağlık. Doktor, hastane var diye sağlığınızı ihmal edemezsiniz. İkincisi güvenlik. Polis, emniyet var diye güvenliğinizi ihmal edemezsiniz. Üçüncüsü eğitim. Öğretmen, okul var diye evde eğitimi ihmal edemezsiniz. Öğrenme her an ve her yerde devam ediyor aslında. Hayat okulu, okul hayatından önce başlıyor. Temel eğitim önce ailede veriliyor. Çünkü evde günün her saati bir şeyler öğrenme imkânı var; evin mutfağı, bir öğrenme mekânı. Balkonu temizlerken de eğitim devam ediyor, salondaki çiçekleri sularken de... Ebeveynle çocuğun ilişkisi, usta-çırak ilişkisi gibi bir anlamda. İlk staj aslında evde başlıyor. Keşke tüm ebeveynler rol-model olduklarının farkına varsa da iyi örnek olabilse.
Uzaktan eğitimin ardından okula dönen çocukların başarısı nasıl etkilendi?
Özellikle bir meslek grubunun çocukları, akranlarına nazaran okullara daha avantajlı döndü. Bu meslek grubu öğretmenlikti. Bu çocuklar, esasında anne ve babaları öğretmen olduğu için avantajlı değillerdi. Ebeveyni eğitimle ilgili öğretim yöntem ve tekniklerine hâkim oldukları için şanslı konumdaydılar. Aynı şekilde ebeveyni eğitimle ilgili olan evde eğitimle ilgili konuların konuşulduğu aileler, bu süreçten en az hasarla çıktı. Krizlerin bazı fırsatları da içinde barındırdığını düşünerek evde geçirilen zamanın programlanması, birlikte izlenebilecek filmleri, TED konuşmalarını, okunacak kitapları, oynanacak oyunları, indirilebilecek uygulamaları, pratik yapılabilecek yabancı dilleri, alınabilecek online eğitimleri istişare eden ve uygulamaya geçiren aileler, bu dönemden fazlasıyla avantajlı çıkabilecekler.
Evde ebeveyn rolü ve öğretmen rolü birbirine karıştı; çok sıkıntı çekiyoruz, bunu 2 yılda deneyimledik. Bunu önlemek için yaklaşımımız ne olmalı?
Maalesef ebeveynlerin önemli bir çoğunluğu, çocuklarının gelişmiş yönleri ve geliştirilmesi gereken yönleri konusundan bihaber. Hakkıyla kendisinden istifade edemediğimiz yeteneklerinden faydalanamadığımız o kadar çok çocuk ve gencimiz var ki! Bu sebepledir ki ebeveynin eğitimciliği çocuğunu iyi tanıyan, ona doğru rehberlik eden vasıfları da içermelidir. Biz, “öğretmen anne babaya” değil, “öğreten/gösteren anne ve babaya” tarafız. Bize göre çocuğun ilk yuvası annesinin karnı, ilk okulu da evidir. Kişiliğin şekillenmesinde pek çok şey etkilidir: Fıtrat, çevre, eğitim... Bunların hepsi de aileyle ilgilidir. Ancak rehberlik eden, farkındalık kazandıran, rol model olan, doğrudan verdiği mesajlar kadar dolaylı yoldan verdiği mesajlarla da çocuğu yönlendirebilen ebeveynlerden bahsediyoruz.
Düşünmeye sevk edin
Çocukların dikkat ve konsantrasyon becerilerini nasıl geliştireceğiz?
Çocukların sorularını anında cevaplamaktansa onların cevapları bulmasını sağlayın. “Sence nasıl, sen olsaydın ne yapardın, hadi bir düşün bakalım” diyerek çocuklarınızı düşünmeye sevk edin.
“Hayal kurma, gerçekçi ol, ayakların yere bassın, bulutların üstünde uçma, icat çıkarma” sözlerini unutun.
Daha anne karnındayken onunla konuşmaya başlayın.
Konuşurken daha fazla sözcük kullanın.
Zekâ ve akıl oyunları oynayın. 4-5 aylık bir süreçte haftada 4 saatlik zekâ ve akıl oyunları çalışmasıyla çocukların zekâ skorlarında 10 puana kadar artış gözlemlenebiliyor.
Uyumadan önce masal anlatın, kitap okuyun.
SCAMPER, Altı Şapkalı Düşünme Tekniği gibi yöntemleri evde uygulayabilirler.
Materyalleri farklı amaçlarla kullanın. Mesela kalemin asıl amacı yazmak. Çocuğa “Bu kalemle ne yapılabilir” diye sorun ve çocuğun hayal etmesine izin verin.
Ev rehberliğiyle kişiye özel çözümler
Dernek, Ev Rehberliği olarak İstanbul’daki ailelere yüz yüze İstanbul dışındaki ailelere online Ev Rehberliği hizmeti sunuyor. Ev Rehberliğinde Psikoloji ve Psikolojik Danışmanlık bölümünden gençler evlerde çocuklarla birebir çalışma yapıyor. Amaç çocuklarda dikkat, zeka, yetenek ve beceri gelişimlerini desteklemek. Aileye özel çözümler sunuluyor. Ev Rehberleri; ailelere çocuklarıyla ilgili evlerde destek vermek üzere eğitilmiş, Psikoloji ve Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik bölümü son sınıf veya mezun gençlerden oluşuyor. Mehmet Hilmi Eren okul öncesi / ilkokul/ortaokul ve lise seviyesindeki her çocuğun gelişim özelliklerine özel planlanan, her bir çocuğun ayrı ayrı takip edildiği ve ilgi alanlarının keşfedilip gerektiğinde kişiye özel teknik ve yöntemlerle desteklendiği Ev Rehberliği sisteminden 500 civarında ailenin faydalandığını söylüyor.
Aile, kariyer ve psikoloji eğitimleri
Önümüzdeki günlerde tamamen her birinde 90 civarında eğitim programının yer aldığı 3’er aylık 3 eğitim fakültesi eğitim portalları olarak hizmet verecek. Mehmet Hilmi Eren yeni projeleri hakkında bilgi verdi: ”Bu fakülteler üniversitelerin binalarında olmasa da 20’ye yakın üniversitenin de iştirakçi olduğu çok değerli eğitimcilerin yer aldığı eğitim portalları olarak hizmet verecek. ailefakultesi.com websitesinden başvuruların yapılabileceği çalışmayla birbirinden değerli uzmanlarla ebeveynleri buluşturuyor olacağız. kariyerfakultesi.com websitesinden başvuru ile lise ve üniversite çağındaki gençlerin kariyer planlamalarına destek olacağız. Programda olan her bir liseli kardeşimize ise bir üniversiteli büyüğü mentorlük hizmeti vermiş olacak.psikolojifakultesi.com websitesinden başvuruların alınacağı çalışma ile psikoloji ve ruh sağlığı alanında eğitimler ilerleyecek.”
