Prematüre annelerine el bebek gül bebek bakmalıyız
Ülkemizde her gün 330 bebek erken doğuyor. Erken doğum sonrası, bebeklere özel bakım verilmesi, doğru beslenme ile yaşıtlarıyla benzer gelişim süreci göstermeleri için oldukça kritik. 17 Kasım Dünya Prematüre Günü vesilesiyle bebeklerin yaşam kalitesini yükseltecek çalışmalar neler bakalım.
Ülkemizde her 10 bebekten 1’i erken doğuyor. Hamileliğin 38-40. haftalarında doğan bebekler zamanında doğmuş olarak kabul edilirken, 37. haftadan önce doğan bebekler prematüre olarak tanımlanıyor. Prematüre doğumda ilk 6 yıllık hassas bakım, pek çok hastalık ve engelin önüne geçiyor.
Ebeveynleri destekleyici eğitim ve ruh sağlığı hizmetleriyle de prematüre bebeklerin yaşam kalitesi yükseltilebiliyor. El Bebek Gül Bebek Derneği yıllardır Türkiye genelinde bu konuda çalışıyor. 17 Kasım Dünya Prematüre Günü vesilesiyle Erken Anne Seti kampanyasını başlatan derneğin başkanı İlknur Okay ve prematüre bebek beslenmesinde özel prematüre portföyü ile hizmet veren Nutricia Türkiye Uzman Beslenme Direktörü Cenk Kurt ile bu süreci konuştuk.
El Bebek Gül Bebek Derneği Başkanı İlknur Okay gelinen noktada destek çalışmaları konusunda bilgi veriyor:
“2008’den beri aileler için eğitimler, destek paketleri gibi çalışmalarda bulunurken aynı zamanda erken doğan bebeklerin analık izin sürelerinin uzatılması için çabalıyoruz. 7/24 anne babanın üniteye girebilmesi, mümkün olan en kısa zamanda ten-tene temasın başlayabilmesi için ulusal ve uluslararası düzeyde girişimlerde bulunuyoruz.”
Doğum sonrasındaki zorlu dönemde özellikle anne ile bebeğin teması çok önemli. Yapılan araştırmalar, kan alınırken anne kucağında olan prematüre bebeklerin solunumunun düzene girdiğini, oksijenlerinin arttığını gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü erken doğumlarda günlük minimum 8 saat teması öneriyor. Bunu yaşayamayan anneler ise üzülmesinler. Eğer kendilerine iyi bakabilir ve ruh sağlıkları yerinde olursa, o dönemki ayrılık 18 ay içinde telafi edilebiliyor. Güvenli bağlanma gelişiyor.
Erken Anne Seti ile destek olabilirsiniz
Bizim bebeklerimiz pek çok organı tam olarak gelişmeden dünyaya geliyor, sindirim sistemi de buna dahil. Anne sütünün her bebek için özel olması, içeriğinin bebeğin tüm ihtiyaçlarını karşılaması, onu hastalıklardan koruyacak antikorlarla dolu olması gibi nedenlerden ötürü anne sütü bebeklerimiz için çok önemli. Bebek kuvözdeyken mideye uzanan bir sonda yardımı ile anne sütü verilmeye başlanıyor, annenin de bu sırada sütünü sağmış olması, bir kısmını üniteye götürmesi, kalanını da dondurması gerekiyor. Ancak erken doğum yapmış bir anne için bunları düşünmek öylesine zor olabiliyor ki, biz de bu amaçla İstanbul Valiliği izinli olarak Erken Anne Seti kampanyamızı başlattık. Bugün itibarıyla Türkiye genelindeki 21 hastaneye 350 seti teslim ettik. Bu sette erken doğum yapan annenin ilk anda ihtiyacını duyacağı manuel süt pompası, steril süt poşetleri, hastaneye sütü götürebilmesi için termal çanta, göğüs pedi, kolonya, meme bakım kremi gibi malzemeler var.
Anne sütünün vaktinde doğan bebekler için altınsa, erken doğan bebekler için pırlanta değerinde olduğunu söyleyen Okay, “Her annenin sütü bebeğinin doğum haftasına göre ayarlanıyor. 28 haftalık bebeği olan annenin sütü ile 30 haftalık bebeği olanın aynı değil. Ancak bazı özel durumlarda bebeğin daha çok enerjiye ve proteine ihtiyacı oluyor. Anne sütü zenginleştiriciler bu noktada çok kritik. Bazen annenin hiç sütü gelmeyebilir. Doktorların uygun gördüğü şekilde prematüre çocuk devam sütleriyle destek sağlanabilir. Bu noktada yıllardır Nutricia Türkiye ile iş birliği içindeyiz ve Türkiye’nin dört bir yanındaki yoğun bakımlara prematüre çocuk devam sütlerini ulaştırıyoruz. Prematüre bebeklerin bağırsakları soğan zarı inceliğinde oluyor.
Dört sene önce 800 anneye “Erken doğumla ilgili nasıl hissediyorsunuz?” diye sorduk. Yüzde 80’i “Suçlu” dedi. Herkes bebeğin nasıl olduğunu ve sütün olup olmadığını soruyor. Bizim sen nasılsın diyecek insanlara ihtiyacımız var. Yaptığımız psikoeğitim programının adı “Anne Sen Nasılsın?” Anneler bebeklerini görmeye geldiklerinde, yenidoğan bakımı ile ilgili bilgi veriyoruz. Annenin sağlık durumunu kontrol edip, ruh sağlığı için destek oluyoruz. Anne kadar aile büyükleri ile konuşmak da çok önemli. Bazen bir kap yemek pişirmek bile çok kıymetli. O anda anneye iyi bakmak lazım çünkü bebek zaten hastanede bakılıyor. Ama bebek taburcu olduğunda sağlıklı bir anneye ihtiyacı var.
“Anne kucağı tasarladık”
Bebeklerin içine konduğu anne kucağı denilen yuvalar var. Bizim ünitelerde hemşireler havlu ya da çarşaflarla yapmaya çalışıyor. Bebeklerin anne karnının sınırlayıcılığı olmadan boşlukta yatmaları bizi üzüyordu. Bunun için birkaç model geliştirdik ve ürettirmeye başladık. Bebeğin haftasına göre kendilerini güvende hissetmeleri için üç boy anne kucağı tasarladık. Bunları ücretsiz olarak bütün hastanelere dağıtıyoruz.
Doğru beslenme prematüre bebeklerin gelişiminde kritik öneme sahip
Nutricia Türkiye Uzman Beslenme Direktörü Cenk Kurt ise “Doğru beslenme, prematüre bebeklerin gelişim sürecinde optimal büyüme hızını sağlamak ve bununla birlikte en iyi nörogelişimsel sonuçlara ulaşmak konusunda kritik öneme sahip. Anne sütünün bebeklerin bağışıklık sistemini ve gelişimini en çok etkileyen faktörlerden biri olduğunu biliyor, 50 yıldır mucizevi anne sütünün faydalarını araştırıyor ve yeni ebeveynlere destek olma misyonumuzu sürdürüyoruz. Anne sütünün yetersiz geldiği durumlarda, doktorların yönlendirmesiyle özel prematüre ürün portföyümüz ile bebeklerin enteral olarak beslenebildiği ilk andan itibaren ihtiyaçlarını karşılıyor yoğun bakımdan taburcu oldukları ana kadar geçen süreçte bebeklerin gelişimine destek oluyoruz” diyor.