Enflasyon düşüşü sürecek
Geçtiğimiz yıl kur şoku ile yüzde 25’lere tırmanan enflasyon yüzde 9,26’ya geriledi. Ekim ayında da tek hanede kalacak. Peki, enflasyon tek hanede kalıcı olabilir mi?
Enflasyon son bir yılda hızla düştü ve 24,5’ten yüzde 9,26’ya geriledi. Eylülde tüketici fiyatları yüzde 0,99 arttı ve yıllık enflasyon bir ayda 5,75 puan, bir yılda 15,2 puan azalarak yüzde 9,26 oldu. Merkez Bankası’nın eylül ayı fiyat gelişmeleri raporunda enflasyondaki düşüşte özellikle temel mal ve gıda alt kalemleri öne çıktığı vurgulanıyor. Bir önceki yıldaki yüksek baz etkisine bağlı olarak, alt grupların tamamında yıllık enflasyonun önemli bir düşüş kaydetti.
Hızlı düşüş
Yıllık enflasyon Temmuz 2017’den beri ilk kez tek haneye indi. 2018 Ağustos’ta kur şoku ile dolarda test edilen 7,23 seviyesi sonrasında enflasyon hızla tırmanmıştı. TCMB’nin müdahaleleri ile gerileyen enflasyon bir yılın sonrasında yeniden tek hanede. Geçtiğimiz ay yüzde 15,01 olan enflasyonda düşüş sürüyor. Enflasyon 26 ayın en düşük seviyesine geriledi. Verilere baktığımızda fiyatlarda artışın sürdüğü ancak artış hızının yavaşladığı görülüyor.
Baz etkisi nedeniyle enflasyon ekimde de tek hanede kalacak. Ancak ekimden sonra baz etkisinin geçmesi ile birlikte yükselmeye başladığını görebiliriz.
Enflasyon beklentisi ve piyasalar
Yılsonu enflasyon beklentilerini kurumlar revize ediyor. Genel beklenti yüzde 11 seviyelerinde. Enflasyon ekim ayında da tek hanede kalacaktır. Ancak bu seviyede kalması zor görünüyor. Yatırımcıların yıllık yüzde 11-12 üzerinden tahminle hareket etmeleri ancak 2020 yılının ikinci yarısında enflasyonun gerileyebileceğini göz önünde bulundurarak yatırımlarında riskli varlıkları artırabilecekleri görülüyor.
Gelişmekte olan ülkelere para akışı
Gelişmekte olan ülkelere para akışı var. IIF tahminlerine göre, bu yıl aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 23 gelişmekte olan ülkeye toplam 96,5 milyar dolarlık net sermeye girecek. Yılsonunda gelişmekte olan ülkeler arasında en fazla sermaye girişinin 67,4 milyar dolarla Hindistan’a gerçekleşmesi, en çok para çıkışının ise 59,7 milyar dolarla Kore’de yaşanması bekleniyor. Gelişmekte olan ülkelere ağustosta 30,9 milyar dolar, eylülde de 37,7 milyar dolarlık fon akışı oldu.
Üç yabancı kurumun enflasyon yorumu
Yabancı kurum raporlarında enflasyon aşağı yönde revize edildi. Üç yabancı kurumun değerlendirmelerine bakıldığında yılsonu enflasyonu yüzde 11-12 aralığında gerçekleşecek. Goldman Sachs, Türkiye’nin 2019 sonu enflasyon tahminini düşürdü. Goldman Sachs Türkiye’nin 2019 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 11’e düşürdü. Öte yandan JP Morgan tek basamağa inmek değil, kalmak daha önemli diyor. Bu seviyelerde iki ay kalınabileceğini, yıl sonunda enflasyonun yüzde 12’nin üzerine çıkacağını, gelecek yılın 7 ayından önce de yüzde 12’nin altına inmeyeceğini düşünüyor. DeutscheBank ise gelecek ay elektrik zammına rağmen enflasyonda yüzde 9’un altını mümkün görüyor. Yıl sonunda da yüzde 12’nin altına inebilir, yüzde 11.3’ü görebiliriz. Gelecek sene yüzde 10’un üzerinde kalacak diyor. 2. yarıda tek haneli rakamlara gelebileceğimizi öngörüyor.
Enflasyona endeksli faiz İVME’de maliyeti azalttı
İleri, Verimli, Milli Endüstri (İVME) Finansman Paketi ile 5 Ağustos-30 Eylül döneminde tahsis edilen kredi limiti 5,2 milyar liradan yüzde 83 artışla 9,5 milyar liraya yükselirken, kredi kullanım tutarı da yüzde 94 artışla 1,7 milyar liradan 3,3 milyar liraya ulaştı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Twitter hesabından İVME Finansman Paketi’ne ilişkin değerlendirmede bulundu.
Paketin özellikle sanayi ve tarımda üretim altyapısının gelişmesine sağladığı katkıya dikkati çeken Albayrak, “İhracat ve katma değerli ürün üretimini güçlendirmeyi hedefleyen İVME Finansman Paketi, sanayi ve tarım alanlarında üretim altyapısının gelişmesi için katkı sağlamaya devam ediyor. Enflasyonla mücadelede sağlanan başarıyla birlikte İVME paketine talep artarken enflasyona endeksli faiz oranları sayesinde finansman maliyetlerinde önemli düşüş sağlandı” ifadelerini kullandı.
9.5 milyarlık kredi
Bakan Albayrak’ın mesajında, İVME Finansman Paketi ile Seracılık Finansman Paketi’nin sağladığı katkıları içeren tabloya da yer verildi.
Buna göre, İVME Finansman Paketi kapsamında 5 Ağustos-30 Eylül döneminde tahsis edilen kredi limiti 5,2 milyar Türk lirasından yüzde 83 artışla 9,5 milyar Türk lirasına, kredi kullanım tutarı da 1,7 milyar Türk lirasından yüzde 94 artışla 3,3 milyar Türk lirasına yükseldi.
Gıda fiyatlarında yaşanan dalgalanmalara karşı Ziraat Bankası aracılığıyla devreye alınan Seracılık Finansman Paketi ile de üreticilere sağlanan kredi tutarı 7 Ağustos’tan bugüne 1,9 milyar Türk lirasından yüzde 24 artışla 2,35 Türk lirasına ulaştı.
Pay piyasasında yeni düzenleme
Pay piyasasında yeni pazar yapısı faaliyete geçirildi. ABCD gruplandırma sistemi yerini kesintisiz yıldız ve ana pazarlara bıraktı. Borsa İstanbul’un geçen ay duyurduğu üzere “gün ortası tek fiyat” ve gün ortası “ara” bölümleri kaldırıldı. 4 Ekim itibariyle dünya borsaları ile uyum sağlanması ve etkileşimin artırılması hedefiyle Pay Piyasasında sürekli işlem yöntemine geçildi. 13.00 - 14.00 arasında uygulanan sistemde artık 10.00-18.00 saatleri arasında işlemler kesintisiz olacak. Diğer bir düzenleme de ABCD gruplandırma sisteminde olacak. 4 Kasım’da uygulamaya geçirilecek düzenleme ile Yıldız Pazar ve Ana Pazar altında iki grup oluşturulacak.
Yeni pazar yapısı şu şekilde olacak: Yıldız Pazar - Grup 1 ve Grup 2, Ana Pazar - Grup 1 ve Grup 2, Gelişen İşletmeler Pazarı, Yakın İzleme Pazarı, Piyasa Öncesi İşletim Platformu, Yapılandırılmış Ürünler ve Fon Pazarı, Nitelikli Yatırımcı İşlem Pazarı.
