Borsada kazandıran futbol ve tekno oldu
Yılın 11 ayını geride bırakırken yüksek getirileriyle spor ve bilişim sektörü hisseleri yatırımcıların yüzünü güldürdü. Gündemde en fazla yer alan teknoloji ve futbol, aynı zamanda yatırımcıların da getiri radarında yer alıyor.
Yılbaşından bu yana Cumhuriyet altını yüzde 23.95, BIST 100 yüzde 17.13, dolar yüzde 8.78, euro yüzde 4.59 getiri sağladı. Tüketici enflasyonu yüzde 10.59, üretici enflasyon da yüzde 6.71 oldu.
Özellikle de spor kulüpleri. 2018 yılı itibariyle satış gelirleri 3 milyar TL’yi bulan dört büyük spor şirketin toplam borcu 7,4 milyar TL seviyesinde bulunuyor ve özsermayeleri 2,2 milyar TL ekside.
Borç yapılandırması sektör hisselerine hareket getirdi. Spor şirketlerin toplam piyasa değeri 3,7 milyar TL. Sektör şirketleri, piyasa değerlerinin de üzerinde borçlanmış durumda. Kulüplerin problemlerine ve geçmişten bu yana yaşanan sorunlar mercek altına alındığında pek fazla değişen bir durumun olmadığı görülüyor.
Beşiktaş Kulübü Başkanı Fikret Orman, geçtiğimiz yıl TSPB kongresinde durumun fotoğrafını şöyle özetlemişti: “Borç yapılandırılmasında siz nefes alabiliyorsunuz. Borç yapılanmasına paralel bütçe ve kulüplerin neyi nasıl harcayabileceği bir yapının ortaya konması lazım. Sadece borç yapılandırılması yaparsanız altı ay sonra başa dönersiniz.” Kulüpler için borç yapılandırması sadece bir nefes payı.
Bilişim ilgi görüyor
Bilişim sektörü geniş bir çerçevede bakıldığında kriz dönemlerini ayrı tutmak kaydıyla yıllar itibariyle yatırımcısına kazandıran bir yapıya sahip. Sektör hisseleri 2014’te yüzde 72, 2015’te yüzde 45, 2016’da yüzde 9, 2017’de yüzde 33 kazandırdı. Ancak kur krizinin patlak verdiği 2018 yılında yüzde 45 değer kaybı yaşandığı gözlenmekte. Sektör hisseleri yılbaşından bu yana yüzde 92,05 değer kazandı.
Yılın son ayı ve piyasaların seyri
Yılın son ayı portföy yöneticileri ve şirketler için kar ve zararların çıkarıldığı dönemlerdir. Bu nedenle hesaplar gözden geçirilir. Dışarıdan gelen şok bir etki olmadıkça piyasalar genellikle aralık ayını olumlu tamamlar. Yıl sonu rallilerinin yaşanmasının bir nedeni de budur. Gelişmeler göz önüne alındığında yurt dışında ABD ile Çin arasında devam eden ticaret görüşmeleri ve Brexit’in kaderini belirleyecek İngiltere seçimleri takip edildiği gözlenmekte.
Faiz düştü borsada para KOBİ’lere aktı
Yılbaşından bu yana gösterge faiz yüzde 19,68’den yüzde 11,6’ya geriledi. Faizin düşüşü ile birlikte yerliler borsada alım yaparken yabancı payı azaldı. Yabancı payı yüzde 65’ten yüzde 61’e gerilerken ağırlıkta oldukları BIST 30 Endeksinde hareket yüzde 14’te kaldı. Para daha ziyade KOBİ’lere kayarken KOBİ hisseleri yüzde 71 değerlendi. Borsadaki hisselerin toplam piyasa değeri 1 triyon 71 milyar TL ve bu da 186 milyar dolara tekabül ediyor. KOBİ hisselerinin piyasa değeri ise 4 milyar 843 milyon TL. Bu anlamıyla KOBİ’lerin endeksi hareket ettirme gücü bulunmuyor. Piyasa değerinin yarısını BIST 30 Endeksi hisseleri oluşturuyor. Ancak bu hisseler hareketlendiğinde endeksi yukarı çekebilir.
TCMB’nin aralık toplantısı önemli
TCMB’nin yılın son toplantısı önemli. Ekim 2018’de yüzde 25,24’e yükselen enflasyona bağlı olarak politika faizini yüzde 24’e çıkaran TCMB, geçen bir senenin ardından enflasyonun yüzde 8,55’e gerilemesiyle birlikte politika faizini 10 puan indirerek yüzde 14’e çekti.
Aralık ayı içinde yapılacak toplantıda faiz indiriminin devam etmesi bekleniyor. Bununla birlikte piyasalar 200 baz puanın üzerinde bir faiz indirimi beklemiyor.
Yıl sonu enflasyon ise yüzde 12 seviyesinde gerçekleşebilir. TCMB’nin söz konusu gerçekleşmeleri göz önünde bulundurarak bir faiz kararı vermesi bekleniyor.
Kurda ve borsada hareketler
Borsa 106.904 seviyesinde haftayı kapattı. Dolar kuru 5,7504, gösterge faiz 12,14, kredi risk primi ise 325 seviyesinde bulunuyor. Risk primi 22 Kasım’da 304 seviyesine kadar gerilemişti. Şimdi yeniden 325 seviyesinde. Yurtiçi yerleşikler döviz pozisyonlarını korumaya devam ediyor.
Döviz kurlarındaki artış enflasyonun altında kalmaya devam ederse bu eğilim değişebilir. Borsadaki hareketin güçlenmesi ise yabancı alımlarına bağlı. Endeksi taşıyan hisseler ağırlıklı olarak yabancılarda ve onlar da paylarını yüzde 61,69 seviyesine çekmiş durumda. Yabancıların endeks hisselerinde alıma geçmeleri borsanın yıl sonu rallisi yapmasını sağlayabilir. Endekste yükseliş hedefi ise yıl sonuna kadar 120 binlerde. Dolar kurunda kritik eşik olan 5,82 seviyesinin aşılması yükselişe neden olabilir. 200 günlük ortalamanın bulunduğu 5,66 ise olası düşüşlerde takip edilecek önemli destek noktası.
Yabancı satıyor yerli alıyor
Yabancıların satışıyla birlikte borsadaki payı önemli destek seviyesine geriledi. Değerlendirme kuruluşlarının Türkiye’ye ilişkin değerlendirmeleri olumlu yönde. Ancak buna karşın yabancı yatırımcının borsadaki payı azalıyor. Son bir haftada ise bu düşüş hız kazandı.
Finansal piyasalar yönünden kasım ayı oldukça hareketli geçti. “Sermaye piyasaları kongresi”, hemen arkasından gerçekleşen “Türkiye-İtalya Ticari İlişkilerinde Yeni Fırsatlar” başlıklı ekonomik forum, “Boğaziçi Zirvesi” yabancı ve yerli katılımcıların bir araya gelmesini sağlarken Türkiye’ye yönelik değerlendirmeler de peşi sıra geldi. Ünlü yatırım gurusu Mark Mobius ve Bluebay Varlık Yönetimi Kıdemli Stratejisti Tim Ash, Türkiye’ye yönelik fırsatlara değindi. Genel eğilim Türkiye’nin uzun vadede yatırım için büyük fırsatlar taşıdığı yönünde. İtalyan Ticaret ve Sanayi Odası Derneği Başkanı Livio Manzini; “Türkiye attığı cesur adımlarla kur volatilitesini, enflasyonu ve ödemeler dengesi açığını dizginlemeyi başardı.
Ekonomik gerilemenin dibini buldu ve yukarı gidiş başladı. Ekonominin tekrar büyümeye başlamasından dolayı burada faaliyet gösteren şirketler 2020 senesine ve sonrasına çok daha iyimser gözle bakabiliyor” İfadesini kullandı.
Yabancıların bakış açılarında olumluya dönüş yaşanmasına rağmen bunun yansımalarını henüz fiyatlar üzerinde göremiyoruz. Endeks hisselerinde enflasyonun üzerinde olmasına rağmen ciddi bir değerlenme yok.
