Zeynep Aktaş

Haziran ayının son haftasından bu yana borsada aşağı eğimli sıkışık seyir devam ediyor. Görüldüğü kadarıyla endeksi yukarı taşıyacak yeni hikâyeye ihtiyaç var

BIST 100 Endeksi 28 Haziran’dan bu yana 1.399 seviyesinin üzerine çıkamadı. En yüksek 1.370-1.399 bandı içerisinde kaldı. Bu süreç içerisinde en düşük seviye her defasında 1.350’nin üzerinde oluştu.

BIST 100 Endeks hisselerinin hacmi 12,3 milyar TL’den 10,1 milyar TL’ye geriledi. Borsadaki hisselerin ortalama fiyat/kazanç oranı geçtiğimiz yıl aralık ayında 18,64 seviyesindeyken 9 Temmuz 2021 itibariyle 10,24’e geriledi. Değerleme oranları da aynı şekilde aşağıya kaydı. Görüldüğü kadarıyla endeksi yukarı taşıyacak yeni hikâyeye ihtiyaç var.

Merkez pas geçecek

Enflasyon verileri faizde bir hareket için henüz istenen işareti vermiş değil. TÜFE 17,53, ÜFE ise 42,89 seviyesinde bulunuyor.

Üretici fiyatları dört aydır aylık yüzde 4 artış kaydediyor. Merkez Bankası enflasyondaki çıkışı da göz önünde

Yabancılar hisse değişimi yaptı. Primli hisselerden daha avantaj gördüklerine kaymaktalar. Fonlar ise getirilerini artırmak için alternatifleri değerlendiriyor

Borsa İstanbul’da yabancılar oldukça temkinli hareket ediyor. Yılbaşından bu yana ağırlıklı olarak satış yaptılar. Martta 1.2 milyar dolarla en büyük satışı gerçekleştirdiler. Martta Merkez Bankası Başkanı değişimiyle yabancıların güçlü satışları, ağırlıklı oldukları hisselerde düşüşe yol açtı. Ocak - Haziran 2021’de yabancılar 1.8 milyar dolarlık satışta bulundu. Yabancılar satarken aynı zamanda hisse değişimine gidiyor.

Yaz hareketli geçiyor

Yabancı yatırımcı geçen haziranda en çok alımı Garanti Bankası ve Turkcell hisselerinde gerçekleştirirken, en yüksek satışı Arçelik ve Sasa hisselerinde yaptı. Yabancıların en çok alım yaptığı ilk 10 hisse ise: Garanti Bankası, Turkcell, Akbank, Tüpraş, Şok Marketler, ARD Bilişim, Şişe Cam, TAV Havalimanları, Koza Altın, Anadolu Efes.

Yabancıların en çok satım yaptığı ilk 10 hisse de: Arçelik, Sasa Polyester, Kardemir (D), Koza Maden

Enflasyon yükseliyor. Para güvenli limanlara kayıyor. Yatırımcılar dolar ve dolar bazlı enstrümanları TL varlıklara tercih ediyor. Yılın ilk yarısında döviz bazlı enstrümanlar en fazla kazandıranlar oldu.

Yılın ikinci yarısına girildiği şu günlerde TÜFE yüzde 17.53; ÜFE yüzde 42.89 seviyesinde. Böylesi ortamda para ister istemez güvenli limanlara yöneliyor. Birikimler ya kısa vadeli faizde tutuluyor, ya da yabancı fonlar veya dolar, altın gibi enstrümanlarda. Mevduattan bahsedenler hayli sınırlı. Neticede para kazançlar üzerinden rota çiziyor.

Kâr satışları

Hisse senedi piyasası kurumsal yatırımcıların gündeminde olmakla birlikte kâr satışları olabiliyor. Şimdi yaşanan da bundan farklı olmazken payların azaltıldığı gözleniyor. Para politikasının seyri borsada yönelimlerini belirleyecek.

Yabancı fonlar pozitif havayla ilgi görmeye devam ediyor

Son 1 yılda yabancı fonlarda yüzde 116’lara varan getiri oluştu. Yabancı fonlar, yurtdışı borsalardaki pozitif hava etkisiyle ilgi çekmeyi sürdürüyor. Tematik fonların öne çıkmasıyla

Borsa İstanbul yatay bir seyirde zayıf hareket ederken ana pazar, alt pazar, yakın izleme pazarı hisseleri hareketli. Hisselerdeki yüksek getirilere dikkat edilmeli

Borsa İstanbul’da yatay bir bant içerisinde dalgalı seyir yaşanıyor. Yaşanan bu dönemler sancılıdır. Beklemekten sıkılanlar hisselerde dolaşarak kazanç sağlamaya çalışır. Bu süreçte kararsızlık yüksektir. Aşağı ve yukarı yönde senaryolar fazladır. Spekülasyona daha açık bir dönemlerdir.

Risk almak istemeyenler, nakitte kalarak, hareketli hisselerin çıkışını bekler. Güçlü hisselerde pozisyon azaltılıp daha alttan alma isteği satışları tetikler. Dalgalı bu ruh hali hisselerdeki fiyatta da kendisini gösterir. Yatırımcılar ise böylesi dönemlerde düşük sermaye girişleri ile daha hızlı hareketlenme imkânı bulan nispeten dar hacimli hisselere daha fazla ilgi gösterebilmekte.

İçinde bulunduğumuz bu süreçte de benzer bir durum söz konusu. Son bir haftada 24 hisse yüzde 10 prim yaparken söz konusu hisseler ağırlıklı olarak Ana Pazar, Alt Pazar ve Yakın İzleme

Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin sıralandığı Fortune 500 Türkiye Araştırması açıklandı. 500 şirket toplam 1.9 trilyonluk satış gerçekleştirdi, 66 milyarlık kâr açıkladı. Kâr marjları yüzde 3.4 oldu. 500 şirket Türkiye’nin toplam GSYİH’nın yüzde 38.4’ünü oluşturuyor.

Fortune Türkiye Dergisi Yayın Yönetmeni Şule Laleli, pandemiye rağmen 500 şirketin 407’sinin kâr açıkladığını, 93 şirketin 2020 yılını zararla tamamladığını kâr açıklayanların oranının toplamın yüzde 81 olduğunu ve bunun önemli olduğunu belirtti.

Birinci değişti

Listede uzun süredir ilk sırada yer alan TÜPRAŞ’tan, birinciliği Enerji Piyasaları İşletme AŞ aldı. 105.8 milyarlık net satış gelirleri itibariyle zirveye çıkan EPİAŞ, 78.5 milyon TL Faiz ve Vergi Öncesi Kâr (FVÖK) ile kâr sıralamasında listede 316’ncı sırada yer alabildi.

Listede EPİAŞ’tan sonra ilk 10’da yer alan şirketler şöyle:

İkinci sırada Tüpraş geliyor. 2020’de bir önceki yıla göre net satış gelirleri yüzde 29.4

Likit şirketler yatırımcıların takibinde. Borsada piyasa değeri ve işlem hacmi yüksek firmalar likit şirket olarak değerlendirilir. Bu firmaların performansını daha iyi gözlemlemek için Borsa İstanbul, 2019’da iki endeks oluşturdu; biri BIST Likit Banka Endeksi, diğeri BIST Banka Dışı Likit 10 Endeksi.

Borsada işlem yapan kurumsal yatırımcıların ilk tercihi likit şirketler olmakta.

Likit şirketlerin piyasa değerleri ve işlem hacimlerinin yüksek olması piyasa genelini temsil etmesi açısından da önemli bir veri olarak değerlendirilebilir.

Kârlar ve getiriler

Son beş yılda Banka Dışı Likit 10 Endeksi hisselerinden sadece Emlak Konut GMYO hissesi kaybettirdi. Hisse geçen süre zarfında yüzde 22.8 geriledi. Endeks kapsamındaki diğer dokuz hisse ise kazandırdı. Kazandıranlar arasında yer alan Gübre Fabrikaları son beş yılda yüzde 874 prim yaptı. Koza Altın’ın çıkışı da yüzde 802 seviyesinde gerçekleşti.

Banka Dışı Likit 10 Endeksi kapsamında yer alan şirketler 2018’deki kur krizinden sonra kârlarını sürekli geriletti. Endeks şirketlerinin toplam kârın zayıf kalmasında

Borsa İstanbul’un temettüyle ilgili 2 endeksi bulunuyor. Bunlardan ilki BIST Temettü Endeksi. Bu endeks Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar’da işlem gören ve son 3 yılda nakit temettü dağıtan şirketleri bünyesinde barındırıyor. İşlemlerinde özellikle temettüyü ölçü olarak görenler açısından bu endeksi önemli bir veri olarak gözlenebilir.

BIST Temettü 25 Endeksi ise Temettü Endeksi’nde yer alıp da temettü verimlerine göre sıralamada ilk üçte ikiye giren ve fiili dolaşımdaki piyasa değeri en büyük 25 hisseden oluşuyor. Daha kısa bir ifade ile temettü verimliliği ve işlem hacmi yüksek 25 hissenin yer aldığı bir endeks...

Fiyat kazanç oranı

Son 5 yılda BIST Temettü 25 Endeksi’nde yer alan ve dolar bazında yüzde 100 getiri sağlayan hisseler şunlar: İş Y. Men. Değ., Alkim Kimya, Vestel Beyaz Eşya, İskenderun Demir Çelik, Ereğli Demir Çelik, Ford Otosan, Ege Endüstri, Nuh Çimento, Aksigorta.

Bu hisselerden ikisi demir çelik sektöründe yer alırken diğerleri farklı sektörlere

Borsa İstanbul’da temeli olmayan beklentiler cep yakabiliyor. Yatırımcıların spekülatif beklentilerle aldığı hisselerde kazançlar kâğıt üzerinde kalırken kayıplar reel oluyor

Borsa İstanbul’da 45 hisse senedi son bir yıl içerisinde gördüğü zirvenin yüzde 60 altına gerilemiş durumda. Borsadaki toplam hisse adeti 434 olduğu nazara alındığında bu sayı borsanın yüzde 10’una denk geliyor. Söz konusu hisselerin ortak özelliği ise çok hızlı çıkış gerçekleştirip sonra aynı hızla geri çekilmiş olmaları. Yatırımcıların büyük beklentiyle aldığı bu hisseler kâğıt üzerinde gerçekleşen kazançların hepsini geri verdi.

Sanal umut

Hisselerdeki ortak özellik daha da yükseleceğine yönelik beklenti. Maddi bir temeli olmadığı halde sosyal medya hesapları Twitter, Facebook, Telegram, Instagram üzerinden yapılan paylaşımlar hisselere yönelik beklentiyi körüklerken sanal bir umut beklentisi de körüklenebilmekte. Haksız kazancın gerçekleştirildiği manipülatif yönlendirmeler kadar temelsiz spekülatif