Radarda artık ‘çekirdek’ var
Merkez Bankası çekirdek enflasyona odaklandı. Para politikası adımlarında çekirdek enflasyonun önemi artıyor
Enflasyonun yüzde 19.25 ile politika faizinin 25 puan üzerine çıkması karşısında gözler Merkez Bankası’na döndü. Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Alman Türk Ticaret ve Sanayi Odası ekonomi toplantısında konuştu. Para politikası adımlarında çekirdek enflasyonunun öneminin artacağını vurgulayan Kavcıoğlu, “Bizim parasal duruşumuzun enflasyonun yılın kalan döneminde düşmesi noktasında etkili olacağını düşünüyorum” dedi.
Kavcıoğlu’nun açıklamaları olası bir faiz artırımı beklentisini rafa kaldırdı. Bu sözlü yönlendirmenin ilk etkisi dolar kurunda kendisini hissettirdi. Dolar kuru 8.46 TL’ye çıkarken BIST 100 Endeksi 1.445’e geriledi. Kavcıoğlu’nun açıklamalarında öne çıkan başlıklar şöyle:
1- Para politikası adımlarında çekirdek enflasyonunun önemi artacak.
2- Rezervlerde iyileşme gözleniyor.
3- Son çeyrekte enflasyon düşüş eğilimine girecek.
4- Reel kesimin borç çevirme oranı yüksek.
5- Virüs varyantları salgında belirsizliğe yol açıyor.
6- Hizmetler ve turizm sektöründe kayda değer bir iyileşme var.
7- Daha güçlü bir TL için adımlar atılacak.
8- Son çeyrekte gıda dışı enflasyonun manşet enflasyonun altında kalması bekleniyor.
9- Firmaların yatırım ve istihdam eğilimleri oldukça yüksek seviyelere geldi.
10- Son çeyrekte gıda dışı enflasyonun manşet enflasyonun altında kalması bekleniyor.
FOKUS:
Çekirdek enflasyon nedir?
Çekirdek enflasyon TÜFE’ye göre daha hassas hesaplanan bir oran. Çekirdek enflasyon hesaplanırken enflasyon endeksini oluşturan ürün mal ve hizmet sepetinden bazı ürünlerin çıkartılarak kalan ürün fiyatlarındaki değişiklikler hesaplanıyor.
Çekirdek enflasyon için ‘mevsimlik ürünler hariç TÜFE’ de denilebilir. İşlenmemiş gıda maddeleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün, altın hariç TÜFE rakamıdır. Bu enflasyonun hesaplanmasının nedeni; içinde mevsimsellik özelliği gösteren, hava koşullarına bağlı olan, fiyatları arz ve talebe bağlı olmadan daha fazla dalgalanma özelliğine sahip ürünlerin sepetten çıkarılması ve daha hassas göstergeler oluşturulmasıdır.
Böylece fiyatlar genel seviyesindeki değişimi sürekli kılan unsurlar saptanarak bunlara yönelik etkin politika kararları alınabilmekte.
Para nereye yönelebilir?
Negatif reel faiz paranın döviz, altın ve borsaya doğru yönelmesine neden olacaktır. Mevduata getirilen stopaj avantajı uzatılarak alternatif bir seçenek oluşturulabilir. Para politikasında atılacak adımları destekleyecek yan kararların da gelmesi beklenebilir önümüzdeki dönemde.
Enflasyonu aşanlar
Enflasyonu aşanlarKârı son 5 yılda ve 2021/06 döneminde yıllık bazda enflasyonun üzerinde büyüyen 7 şirket bulunuyor. Bu şirketler şöyle: Alkim Kimya, Aselsan, Deva Holding, Hektaş, İş Y. Men. Değ., Kafein Yazılım ve Logo Yazılım.
Faiz oranı enflasyonun altında mı kalıyor?
Pandemi nedeniyle enflasyonda en fazla yükselişe neden olan gıda gibi ürün fiyat artışlarının ağırlığının azaltılarak genel enflasyon görünümünü daha net görebilmek için böyle bir adım atılıyor.
Oranlar arası fark
TCMB Başkanı Kavcıoğlu, “Özellikle pandemi nedeniyle ortaya çıkan olağanüstü koşullar, çekirdek enflasyon göstergelerinin önemini artırıyor.
Küresel olarak para politikası duruşu belirlenirken, para politikasının etki alanı dışında kalan alanlardan kaynaklanan geçici unsurların dışında kalan temel göstergeler esas alınmaktadır” dedi.
TÜFE temmuzda yıllık bazda yüzde 18.95 oldu ve ağustos ayında yüzde 19.25’e yükseldi. Ancak gıda ve enerji gibi kalemlerin dışarıda bırakıldığı çekirdek enflasyon ise temmuz ayında yıllık yüzde 17.22 iken ağustos ayında yüzde 16.76’ya düştü.
TCMB şimdiye kadar genel enflasyon düzeyini baz alarak faizin enflasyonun üzerinde oluşacağını sıkı para politikası uygulanacağını vurguladı.
Ancak bu adım, artık genel enflasyon düzeyinin değil, çekirdek enflasyonun baz alınması ile faizin enflasyonun altında kalabileceğine de işaret ediyor.