Gönülsüz yapılan aş, ya karın ağrıtır ya baş

Bu Konya sözü Saime Yardımcı için geçerli değil. Çünkü ona göre sevdiği insanlar için yemek hazırlamak külfet değil, sevgi gösterisi. Üstelik bu yemekleri bir kitapta toplamış

Baba, baba, annem neden bunu bize yapmıyor? Çok güzel bu. Çok güzel. Harikulade.”
“Biliyorsun annenin vakti yok kızım. Zor yemekleri hazırlayamaz.”
“Ben doğduktan sonra öyle oldu di mi baba? Sen öyle diyorsun. Eskiden yaparmış. Peki bir gün benimle hiç oynamasa ve dersime yardım etmese yapar mı?”
“Bir şeyler yapar ama bunu yapamaz kızım. Beceremez.”
“Amerikalı olduğu için mi? Sadece Türkler mi yapabilir bu yemeği?”
“Türklerin de çoğu yapamaz kızım. Konyalı hanımefendiler yapar. Rahmetli Handan ninen yazın vişne zamanı yapardı ve benim en sevdiğim tatlı idi. Saime hanımın da çok iyi yaptığına eminim. Hatırlıyor musun, yazın bize misafirliğe geldi?”
6 Mart’ta 10 yaşında olacak ve son derece iştahsız bir çocuk olup hayatta yediği yemeklerin toplamı 10’u geçmeyen Ceylan Handan’ın gözleri parlıyor:
“Gene gelirse yapar mı bize?”
“Olmaz kızım. Misafir umduğunu değil bulduğunu yer belki ama misafire yemek yaptırılmaz. Ama yazın Konya’ya gidersek buluruz....”
Gözleri parlıyor kızımın.
Benim ise gözlerim kamaşıyor.
Sadece vişneli tirit resmine bakarken değil.
Saime Yardımcı hanımın “Bağ Evinin Asırlık Yemek Sırları” kitabının her sayfası gözümü kamaştırıyor.
Hanımı yakalayıp ona da fotoğrafları gösteriyorum. Gösteriyorum ki Ceylan’la pişirmeye başladığımız Konya projemizi sabote etmesin.
“Bak” diyorum, “bunca yer gezdin dolaştın, kuzu eti-tahıl-süzme yoğurt üçlüsünden bu kadar çeşitli ve lezzetli yemekler çıkaran başka ülke var mı?”
Sonra da ekliyorum biraz duygusallık katarak: “Fransız mutfağında Lyon yemeklerinin yeri ne ise bizde de Konya odur. Anadolu mutfağının merkezi denebilir Konya’ya.”

Hanım böreklerden, kızım ise hoşaflardan gözünü alamıyor
Sonra onun ağzını sulandırmak istiyorum:
“Bak trüf mantarının bir cinsi Konya’da da var. Domalan. Yetiştirilmesi mümkün değil. Saime hanım kuşbaşı koyun etiyle bir tarifini veriyor. Bak kitapta ekşili kabak da var. Saime hanımın bizzat elinden yedim Meram bağlarında, değil Michelin yıldızları gökteki bütün yıldızlar yetmez. Bak, ayva dolması ve kayısı yahnisi. Rahmetli dedem Tahir Milor çok severdi ama ben de senin gibi köfte ile patates kızartması ve makarna dışında bir şey yemezdim 10-12 yaşlarına kadar. Hele hele şu tirit yemeklerine bak. Sen bunları yersen Konya’ya yerleşmek istersin valla. Şu sündürme denen tiride bak. Küflü Tulum ile yapılır. Gerçek Konya küflü tulum rokfordan lezzetlidir çünkü mağarada, doğal ortamda küflenir. Etli ekmeğin küflü peynirle yapılanı da vardır. Bir de şu tarhun çorbasına bak. Sen çok seversin ve ‘tarragon’ dersin bizim tarhuna. Konya’da çok sevilir terhun. Rahmetli dedem bunun yahnisine meraklıydı. Kemikli yağlı koyun eti ve nohut olurdu içinde. Saime hanımın kitabında tarhun yahnisi yok ama gerdan etli tarhun çorbası var. Ben de bunu bilmiyorum.”
Eşim Konya mutfağına çok uzak değil. Kazasker’deki Konyalılar Etli Ekmek İstanbul’da en sevdiği lokanta. Onların etli ekmeği ve fırın kebabı bizim hanımın hep gözünde tüter. Ama çiçek bamyadan yaptıkları gerçek Konya bamya çorbasını içmişliği, gerçek Konya ev eriştesini yemişliği de var. Ayrıca Konyalılar Etli Ekmek’te iken künefe-münefe istemez, sacarası tatlısı ile bitirir yemeği hanım.
Ama onun da gözleri kamaşıyor Saime Yardımcı hanımın kitabındaki çorbaların, etlerin-sebzelerin, pilavların, böreklerin resimlerine baktıkça... Hoşaflar ve şuruplar-şerbetler ise daha çok Ceylan’ın ilgi alanı. Ben ise gözümü reçellerden ve meyve-sebze kurularından alamıyorum.

Tariflerin hakkını vermek için iyi malzeme, kalaylı bakır kap şart
Hanım “Konya’da şarap yapılıyor mu?” diye soruyor. Bağ Evi olduğuna göre üzüm var, şarap olmalı! Meram bağlarının ne olduğunu soruyor.
Ben de ona Mecidiyezade Tahir efendinin torunu dedemlerin ve Karahafiz-Ulusan ailesinden babaannemlerin yazları oturduğu Meram bağlarının tarihçesini anlatıyorum bildiğim kadarı ile.
“Yazık, peder her şeyi sattı ve Konya ile bağları kesti ama Meram bağları Türkiye’nin en aydın yazlık semtlerinden biridir. İstanbul’un lüks denen semtleri gibi yarı taşralaşmamıştır. Konya mutfağı nasıl incelmiş ve kompleks bir mutfak ise Konya kültürü de derinliği olan, hoşgörülü ve aydın bir kültürdür.”
Saime Yardımcı hanım bu kültürün en güzel ifadesi. İnce, zarif, duyarlı, bilgili ve görgülü bir hanım. Onun yaşamında ailesi, dostları, sevdiği insanlar için yemek hazırlamak bir külfet değil, bir sevgi ve aşk göstergesi olmuş. Konyalıların hep dediği gibi “Gönülsüz yapılan aş, ya karın ağrıtır ya baş”. Ya severek yapılan aş? Saime hanımın dili ile konuşalım: “Teknolojinin bir canavar gibi zamanı tüketmediği o günlerde, yemek saatlerinde tatlı bir telaş yaşanırdı. Çünkü yemek ruh ile pişer, sevgi ile demlenir, aşk ile sunulurdu.”
Ne büyük bir şans ki bizim için Saime hanım bu sevgisini bizlerle, hepimizle paylaşmaya karar vermiş. Ama unutmamamız lazım ki bu kitaptaki her biri altın değerindeki reçetelerin hiç biri basit bir reçeteye indirgenemez. Onlar hakkıyla hazırlamak için malzemenin iyisini bulmanız, kalaylı bakır kaplarda pişirmeniz şart. Yoksa gerçek Konya yemeği değil, taklitlerini yapmış olursunuz.
Ne demeli? İyi yemek hazırlamak ve yemeyi bilmek bir kültür ve ruh zenginliği göstergesidir. Tarih bilinci olmayan toplumlar zengin bir yemek kültürüne sahip olsalar da onu yaşatamazlar.
Saime hanım gelecek kuşaklar için de yararlı olacak önemli bir eser yaratmış. İnşallah bu eseri satın aldıktan sonra müzeye kaldırmaz ve ziynet eşyası gibi gelecek kuşaklara aktarırız.

Gözlerimi yaşartan kitap

Not: Konya tarihi ile ilgili iseniz Saime Yardımcı hanımın ülkemize armağan ettiği “Konya’da Asırlık Bir Çınar” kitabından da bahsetmek isterim. Aileler elbette ki toplumun en önemli unsurunu adeta bel kemiğini teşkil eder. Saime hanım ülkemizin sosyal tarihine önemli bir katkıda bulunmuş, bazıları Mevlana soyundan gelen Konya’nın ileri gelen 88 ailesinin şeceresini çıkarmış. Kitapta Mecidiye Medresesi ve Mecidiye Hanı kurucusu hayırsever Mecidiyezade Tahir Paşa’nın torunu dedem Tahir Milor ve kendi adını taşıyan Karahafiz Medresesi Müderrisi, Milli Mücadele Kahramanı ve Atatürk zamanında dört dönem mebusluk yaparak Konya’yı temsil eden Karahafizzade Mustafa Ulusa’nın kızı babaannem Handan Milor’un kucağında kendi bebeklik resimlerime bakarken gözlerim yaşarmadı diyemem.
Bu kitap ile ilgilenenler konyadaasirlikcinar@gmail.com adresine yazabilir ya da www.simurg.com.tr
adresinden ısmarlayabilirler.