Uzman Diyetisyen Emel Yılmaz

B- vitaminleri suda çözülen vitaminlerdir. Birbirleriyle sinerji içerisinde olup vücudumuzda gerekli farklı fonksiyonları yerine getirilmesini sağlarlar.

Her ne kadar besinlerin kendisini tüketmenizi önersek de, bazı durumlarda besinler yetersiz kalabilir. Örneğin yetersiz ve düzensiz beslenmede, stresli durumlarda, yoğun spor faaliyetlerinde besin takviyeleri kullanmanız uygun olacaktır. Bu tip durumlarda bazen B vitamini önerilir. Bazı ilaç kullanımlarında ve alkol tüketiminde ise B vitamini hızlıca tükenebilir.

B vitaminleri birçok durumlarda ‘cofaktör’ rolü üstlenirler ve farklı enzimlerin fonksiyonları için gereklidir. Böylece B vitaminleri farklı şekillerde enerji üreten metabolizma için katkıda bulunur ve yorgunlukta, halsizlikte ve zayıf performans durumlarında tedaviye dahil edilir. Özellikle B1, B2, B3 vitaminleri karbonhidrat, yağ ve proteinden enerji üretimi ve mitokondrilerde ATP üretimi için ve B5 vitamini yağ yakımı için çok önemli bir vitamindir. Biotin ise B vitamini kompleksinin bir parçası

Bipolar bozukluk nedir ve beslenme ile bağlantısı var mıdır? Varsa, nasıl dikkat etmeliyiz?

Günümüzde depresyon oldukça yaygındır. Bu konuda beslenmenin psikolojik durumumuzu nasıl olumsuz etkilediğini ve nelere dikkat etmemiz gerektiğini sık sık duyuyoruz. Özellikle yaşam koşullarından kaynaklı olarak, yoğun çalışma temposunun hazır gıda tüketimine bizi nasıl sürüklediğini çok iyi bir şekilde gözlemleyebiliriz. Doğal ve temiz beslenmenin azaldığı bir toplumda, vücudumuzun günlük vitamin ve mineral ihtiyaçlarını karşılamak bir hayli zorlaşmaya başladı. Bu yazıdaki amaç bipolar bozukluk semptomlarını minimuma indirgemek ve doğru beslenme ile bir nebze olsun şikayetlerimizi azaltmak.

Peki, bipolar bozukluk veya manik depresyon nedir?

Bipolar bozukluğu olan kişi, sıklıkla duygu durumunda aşırı yükselmelerden çöküşlere (depresyon) ve yine yükselmelere dönüşen ve çoğu zaman aralarda normal duygu durum dönemleri bulunan dalgalanmalar yaşar. Burada bahsettiğimiz tipik bir tablo olmakla birlikte, farklı kişilerde belirtiler farklılıklar gösterebilmektedir.

Bipolar bozukluğu olan kişilerin en az bir yakın akrabasında bu hastalık vardır. Genetik faktörler önemli olduğu gibi bu hastalığa sahip

Her gün 30 dakika düzenli yürüyüş yapmanın sağlığımıza faydaları

Hepimizin bildiği üzere tıp dünyasının babası Hipokrat’a göre ‘yürüyüş en güzel ilaç’tır. Gerçekten düzenli yürüyüş yapmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek ve bununla birlikte yeterli uyku uyumak acil durumlar dışında doktora gitme ihtiyacımızı azaltır.

Peki, her gün 30 dakika düzenli yürüyüş yapmanın sağlığımıza ne gibi faydaları mevcut?

Öncelikle ruhsal sağlığımızı düzeltir, psikolojik sorunlar ile daha kontrollü baş edebiliriz. Alzheimer’e karşı faydaları ise yapılan çalışmalarda görülmüştür.

Yürüyüş ile ne gibi bir bağlantısı olabilir diye düşündüğünüz gözler, daha sağlıklı bir görüş sağladığı gibi göz tansiyonunu önler ve gözlerdeki basıncı azaltır.

Düzenli yürüyüş yaptığınızda kalp rahatsızlıklarını azalttığınız gibi kan basıncını düşürür ve kan dolaşımını düzeltirsiniz. İspanya’da yapılan bir çalışmada, 30.000 gönüllünün katıldığı, haftada en az 3 defa yürüyüş yapan kadınların kalp riskleri % 43 oranında azaldığı görülmüştür.

Yürüyüş akciğerdeki oksijen sirkülasyonunu arttırır ve akciğerlerin daha iyi çalışmasını sağlar.

‘Alıç’ veya ‘Yemişen’ veya Latince adı ile ‘Crataegus monogyna’ olarak bilinen bu değerli bitki, yüzyıllardır var olan fakat çok az bilinen ve az kullanılan bir bitkidir.

Crataegus, Yunanca ‘kratos’ kelimesinden gelir ve anlamı sert odun demektir. Crataegus, ağaç ve çalılar grubunu oluşturur. Sonbaharda sarı, turuncu ve kırmızı renkte meyveleri olan fakat baharda ise çiçekleri göze çarpan bir bitkidir.

Bitki kuzey ılıman bölgelerde bulunmaktadır. Avrupa, Asya ve Afrika’da yetişmektedir. Birçok bitkide olduğu gibi alıç içinde farklı türler mevcuttur. Yeryüzünde 115 kadar cins, 3200 kadar tür, Anadolu’da 35 cins, 250-300 civarı tür yetişmektedir. Türkiye’de 21 tür bulunmaktadır ve bunların 10 tanesi endemik türlerdir.

Bitkinin kullanılan kısımları yaprakları, çiçekleri ve meyveleridir. Yaprak, çiçek ve meyve droğunun etkin maddeleri başlıca oligomerik prosiyanidinler ve flavonoidlerdir.

Bitki farklı şekillerde kullanılabilir. Örneğin; reçel, marmelat, sirke, şarap, jöle ve çay.

Alıç geleneksel bir tıbbi bitkidir. İlaç olarak kalp atışı, yüksek kan basıncı, göğüs ağrısı ve damar sertleşmesinde kullanılmıştır. Düzenli alıç tüketiminin sağlığımıza çok yararlı olduğu yapılan çalışmalarda

Ayı üzümü veya Cranberry veya Arctostaphylos uva-ursi

Arctostaphylos ismini ‘arctos’ yani ayı anlamına gelen ve ‘staphyle’ üzüm anlamına gelen Yunanca isimlerin birleşiminden almıştır. Latince’de ‘uva’ üzüm ve ‘ursus’ ayı kelimelerinin birleşiminden türemiştir. Yabani ortamda ayılar bu acımsı ve ekşimsi meyveleri severek yerlermiş.

Drog bilhassa İspanya ve İtalya’dan yabani olarak elde edilmektedir.

Fundagiller familyasından gelen ayıüzümü çalı şeklinde bir bitkidir. Özellikle yaprakları kullanılır.

Kullanım alanları:

İdrar yolları, böbrek ve mesane enfeksiyonları tedavisinde çok değerli bir tedavi olanağı sağlamaktadır. Sebebi ise antibiyotiklerin etkinliği arttırıcı bir rolü vardır. Droğun sorumlu bileşeni arbutin ancak alkali idrar ortamında antibakteriyel etki göstermektedir. Yapılan bir çalışmada bakterilere karşı ve bir mantar olan Candida albicans’a karşı antibakteriyel etkisi ile birlikte antifungal özelliği de görülmüştür. Yüksek etki, droğun alımından 3-4 saat sonra ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, şayet enfeksiyon ciddi oranda yüksek ise ilk etapta kapsül olarak tedaviye başlayıp sonrasında çay olarak devam edilebilir.

Burada önemli husus ise hekiminize danışmadan lütfen

Sıcak havalarda spor yaparken beslenmemizde nelere dikkat etmeliyiz?

Hepimizin bildiği üzere sıcak havalarda spor yapmak dönem dönem zor olabiliyor. Tabi yaptığınız spora göre beslenmeniz detaylı bir şekilde değişkenlik gösterebilir. Bu yazımda sizinle genel anlamda nelere dikkat etmeniz gerektiğini paylaşacağım.

Öncelikle spor öncesi ve spor sonrası yeterli miktarda su içmeye özen gösterin. Yetersiz su tüketimi spor esnasında sizi halsiz ve yorgun kılar. Performansınızı olumsuz etkiler. Spor öncesi çay veya kahve içecek iseniz, yaptığınız spor süresini göz önünde bulundurmaya çalışın. Diüretik etkisi olan çay ve kahve sizi spor esnasında tuvalete gitmek için zorlayabilir. Spor sonrası terleme sonucu elektrolit kaybı oluştuğundan izotonik içecek veya sade maden suyu içmeye çalışın. Böylelikle tansiyon düşüklüğünü engellemiş olursunuz.

Spor öncesi en az iki saat önce son öğününüzü tüketmiş olun. Dolu mide ile antrenman yapmak performans sporlarında sizi olumsuz etkiler.

Şayet uzun mesafe veya yarış koşacaksanız bağırsak sisteminizi olumsuz etkileyecek besinlerden uzak durun. Yani kuru baklagiller, ishale neden olabilecek fazla miktarda kuru meyveler, karpuz, incir, kayısı ve erik gibi

Adet döneminde hangi bitkiler ağrıyı hafifletir?

Bitkilerin birçok etkileri olduğu gibi bazen birçok kullanımdan ziyade en çok hangi alanda etkisini gösterirse, o rahatsızlıkta kullanımı ile bilinir. Aşağıda mens dönemlerinde hangi bitkiler/ droglar şikayetlerimizi azaltabilir ve bize fayda sağlayabilir, onları sizlerle paylaşacağım. Malum ağrılı ve sancılı geçen menstrüasyon dönemleri gün geçtikçe sıklıkla duyulur hale geldi. Peki, bu dönemlerde hangi bitkiler bizi rahatlatır ve ağrılarımıza iyi gelir?

- Beşparmakotu (Potentilla anserina)

Beşparmakotu Orta ve Kuzey Avrupa’da, Türkiye’de Doğu Karadeniz’in yüksek ve sulak yaylaların nemli ve gölgeli yerlerinde yayılış gösterir. Beşparmakotu aynı zamanda yediyaprakotu olarak da bilinir. Avrupa’da halk arasında gümüşotu olarak da tanınmaktadır. Kokusuz ve tadı buruktur. Kullanılan kısımları ise topraküstü kısımlarıdır.

Asırlardan beri zorlu ve ağrılı geçen menstrüasyonlarda (dismenore) kullanımı vardır.

Kullanım şekli: 2 g ince kıyılmış drog üzerine bir fincan (150 ml) kaynamış su ilave edilir. 10 dakika demlendirilir ve sonrasında süzülür. Günde birkaç kez içilebilir.

Uygun kullanım koşullarında herhangi bir yan etkisi yoktur.

Mide ve bağır

Boswellia serrata nedir? Hangi alanlarda uygulanır?

Boswellia serrata Akgünlük ağacından elde edilen bir reçinedir. Uzun yıllardır Ayurveda hekimliğinde kullanılmaktadır. Genelde ağaç veya çalı şeklindedir. Boswellia bitkisi içerisindeki asitler, reçinenin etken maddesi olduğu gibi farklı kullanım alanlarında fayda sağlayan sorumlu asitlerdir.

Türkiye’de Akgünlük bitkisi genelde toz halinde veya su ile karıştırılıp içilir. Eczanelerde kapsül olarak da satılmaktadır.

Halk arasında geniş çaplı kullanımları mevcuttur. Parfüm ve banyo malzemelerinde bile kullanılmaktadır.

Özellikle anti-enflamatuvar kullanımı yani iltihap önleyici olarak yaygın kullanılmaktadır. Bunun dışında kanser tedavilerinde oldukça başarılı sonuçlar vermektedir. Bilhassa prostat kanseri, rahim, mesane, kolon ve kemik iliği kanserlerinde, hastalığın ilerleyişini yavaşlattığı gibi kanserojen hücrelerin azalmasında etkili olduğu gözlemlenmiştir. Romatizmal ağrılarda özellikle eklem ağrılarına iyi geldiği gibi kıkırdakları besleyerek eklem deformasyonunu önlemektedir. Yara tedavisinde, mikrobiyal enfeksiyonlarda, hatta antidepresan olarak bile etkisi olduğu görülmüştür.

Not: Zaman zaman farklı bitkiler hakkında kısa ve