Çocuğun kendine olan öz güveni onun sosyal ilişkilerini ve akademik hayatını etkilemek ile birlikte çocuğun psikolojisini ve çocuğun gelişimini de etkileyebilir. Yapılan birçok araştırma öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların özellikle öz güvenlerinde düşüklük olduğunu belirtir. Ancak her çocuk öz güvenlerini destekleyecek bir yaklaşıma ihtiyaç duyabilir.
1.Çocuğunuzun özel olduğunu ve takdir edildiğini hissettirin.
Çocuğunuzun özel olduğunu hissettirmek için çocuğunuz ile her gün belirli bir zaman diliminde kaliteli zaman geçirmeniz önemlidir. Bu kaliteli zaman içerisinde çocuğunuzun başarılarını takdir edebilir, çocuğunuzun yaşamına dair paylaşımlarda bulunabilir ve ona değer verdiğinizi somut olarak gösterebilirsiniz.
2.Çocuğunuzun karar verme ve problem çözme becerilerini güçlendirmesine yardımcı olun.
Yüksek öz güven, sorun çözebilme becerisinin gelişmesinden etkilenir. Çocuğunuzun problem çözme becerisi yeterince gelişmediğinde en ufak sorunda kendine başarısız, kötü vb. etiketlemeler yakıştırabilir. Bu nedenle örneğin çocuğunuz arkadaşı ile bir sıkıntı yaşıyor ise çocuğunuz ile olası çözümler hakkında beyin fırtınası yapabilirsiniz. Daha sonra en uygununu
Uyku hepimizin hayatı için önemlidir. Uyuduğumuzda dinleniriz, vücudumuz enerji toplar; iyi bir uyku uyumak,ruh sağlığımızı da doğrudan etkiler. Uyku aynı zamanda rüyalar nedeniyle de önemlidir, rüya gördüğümüzde, o gün tüm yaşadıklarımızı işleriz. Yapılan araştırmalar, uykuda uzun süreli hafızanın güçlendiğini ve bunun okul başarısını doğrudan etkilediğini göstermektedir. Çocuklara, uyku alışkanlıklarının kazandırılması onların güne, hayata olumlu ve artı bir adımla başlamalarını sağlar.
Çocuklarda Uyku Düzeni için Yapılabilecekler
Çocukta gece terörü yazısına da göz atabilirsiniz.
Ayşe Başak Erk
Uzm. Gelişim Psikoloğu
Ebeveynler içgüdüsel olarak bazı yiyeceklerin çocukların duygusal durumları etkilediğini bilir. Örneğin biliyoruz ki şekerli gıdalar çocukların daha hareketli olmasında etken. Ancak duygu durumu etkileyen yiyecekler sadece şekerli olanlar değil. Aşağıda çocukların duygu durumlarını ve davranışlarını etkileyen farklı 6 yiyecek türü var:
Çocuğunuzda duygu durum ve davranış değişiklikleri gözlemliyor iseniz çocuğunuzun her öğününü kaydettiğiniz bir günlük tutabilirsiniz. Böylece hangi ürün tüketimi sonrası değişimlerin olduğunu daha rahat fark edebilirsiniz. Etki eden bir yiyecek bulduğunuzda o yiyeceği bir süre kaldırıp çocuğunuzdaki değişimi tekrar gözlemleyebilirsiniz. Çocuklardaki duygu durum ve davranış değişiklikleri her zaman yiyecekler ile bağlantılı olmuyor, bu noktada ayırımın doğru yapılması ve müdahalenin doğru şekilde yapılması gerekir.
Ayşe Başak Erk
Uzm. Gelişim Psikoloğu
Çocuk Psikolojisi Nedir?
Çocuk psikolojisi; çocuğun gelişimine ve davranışlarına, doğumdan ergenliğe kadar odaklanan psikolojinin bir alt alanıdır. Çocuk psikolojisi sadece çocuğun fiziksel gelişimini değil, sosyal-duygusal gelişimini, bilişsel gelişimini ele almaktadır.
Eski dönemlerde çocuklar ‘küçük yetişkinler’ olarak tanımlanmaktaydı. Çocuk dönemi çok erken yaşta (6-8 yaş) bitmekteydi. Daha sonra Jean Piaget çocukların yetişkinlerden farklı olduklarını, düşündüklerini ortaya atmıştır. Albert Einstein’da Piaget’in bu görüşünü desteklemiş, bu kadar sade bir düşüncenin ancak bir dehanın düşünebileceğini belirtmiştir.
Çocuk gelişimi sadece içsel sebeplerden(genetik, kişisel özellikler vb.) değil birçok dışsal etkenlerden de (kültür, çevre, sosyal ilişkiler vb.) etkilenmektedir. Çevresel etkenlerde çocuğun gelişiminde büyük bir role sahiptir.
Çocuk psikolojisi bu sebeple çocuğun gelişimini birçok farklı açıdan ele alır. Bu alanlara örnek olarak,
Sosyal Bağlam: Öncelikle aile ile kurulan bağlar, daha sonra akranları ve diğer yetişkinler ile kurduğu ilişki çocuğun gelişimini, öğrenimi ve düşünce yapısını uzun dönemde etkilemektedir.
Kültürel Bağlam: Çocuğun içinde y
3-5 yaşlarında olan çocukların % 65’inin hayali arkadaşları olduğu ve 1/3’inin 7 yaşına kadar hayali arkadaşları ile olan ilişkilerinin devam ettiğine dair araştırmalar yapılmıştır (Taylor, 2004).
3-5yaş kimlik gelişiminin olduğu ve gerçek ile hayal arasındaki sınırın denendiği bir dönemdir. Erken yaşlardahayali arkadaş kavramı daha çok fiziksel olarak var olan bir nesne (pelüş ayı vb.) üzerinde oluşur. Yapılan araştırmalarda kız çocuklarının erkek çocuklarına göre hayali arkadaşa sahip olmanın daha fazla olduğu bulunmuştur.
Sembolik oyun(-mış gibi) çocuğun gelişimi açısından çok önemlidir, hayali arkadaşlarda sembolik oyunun bir parçasıdır ve sağlıklı bir çocuğun gelişiminde yer alabilmektedir.Sembolik oyun, çocukların roller, ilişkiler ve kontrol becerileri hakkında öğrenme için uygun bir ortamdır. Aynı zamanda sembolik oyun, gün içinde çocuğun deneyimlediği duygularında boşaltılmasında ve baş edilmesinde önemli rol oynar. Sembolik oyun 2 yaş civarında başlar ancak 5 yaşa kadar hayal ile gerçek arasındaki çizgi, zaman zaman bulanıklaşabilmektedir. Ayrıca hayali arkadaşı ile olan ilişkisinde çocuk kontrolü elinde tutar, böylece gerçek hayatta kontrolünde olmaya durumları
Evinizde kitapların ulaşılabilir yerde olmasına özen gösterin. Çocuğunuzun istediğinde kitaplarına eline alabilmesi ve onları incelemesi, okumayı sevmesi ve kitap okuma alışkanlığı açısından önemlidir.
Çocuğunuzun ilgisini çeken okuma kitapları seçmesine izin verin. Ancak okuyamayacağı düzeyde kitaplar seçtiğinde yerine alternatif sunun. Eğer küçük yaş çocuğunuz var ise, üç alternatifi siz belirledikten sonra çocuğunuzun seçmesini isteyebilirsiniz.
Çocuğunuzun ilgi alanına uygun olan kitapları seçin. Hatta sadece kitapları değil üzerinde okuyabileceği olan her şeyi ona sunabilirsiniz ( broşür, çizgi roman, dergi vb.). Çocuğunuzun okumayı sevmesi için illaki sadece kitap okuması gerekmez. İlgisi yönünde arabalar hakkındaki bir dergiyi okumaya çalışması, onu motive etmeye yeterli olacaktır.
Çocuğunuzun kitaplarını saklayabilmesi için birlikte düzenlediğiniz ve süslediğiniz bir raf/dolap/kutu hazırlayabilirsiniz.
Kaygı Nedir?
Kaygı çok doğal bir reaksiyondur ve kaygının hayatımızda önemli biyolojik bir işlevi vardır. Kaygı aslında tehlike/tehdit durumunda aktive olan bir alarm sistemidir. Kaygı belli bir düzeye kadar kişinin odaklanmasını ve hazır olmasını sağlar. Kaygı bir çok kişi tarafından duygusal, fiziksel olarak farklı şekillerde deneyimlenir. Kaygı düzeyi de, ortam ve duruma bağlı olarak hafiften-yoğuna kadar bir çok farklı seviyede deneyimlenebilir.
Ancak kaygının çok yoğun ve sık olması kişinin hayat kalitesini etkileyebilir ve baş etmesi güç bir durum yaratabilir.Kaygı bozuklukları başlığı altında bulunan; fobi, panik atak, sosyal kaygı, obsesif-kompulsif bozukluk,travma sonrası stres bozukluğu kişinin günlük yaşamdaki işlevselliğini derinden etkilemektedir.
Gençlerde ve Çocuklarda Panik Atak Nedir ?
Panik atak, sık görülen ve tedavisi olan bir kaygı bozukluğudur. Panik atağı olan gençler ve çocuklar beklenmedik ve tekrarlayan zamanlarda yoğun korku hissederler. Yoğun korku ve kaygının yanındapanik atak belirtileri de gözlemlenir. Panik ataklar genellikle 10 dakika ve üzerinde sürebilmektedir. Panik atağı açıklayan bir kuram; bedeninin “alarm sistemi”nin psikolojik ve
Disiplin sağlamanın en önemli taşlarından biri çocuğunuz ile uygun şekilde konuşmayı öğrenmektir. Çocuğunuz ile konuşma tarzınız çocuğunuzun diğerleri ile iletişimini doğrudan etkiler. Çocuğunuz ile konuşmada 23 öneri:
Çocuklarda Sözsüz İletişimde 8 İpucu yazısında göz atabilirsiniz.
Ayşe Başak Erk
Uzm. Gelişim Psikoloğu