Uzm.Gelişim Psikoloğu Ayşe Başak Erk

Duygusalzekası yüksek olan çocuklar sadece duyguları fark etme ve kontrol etmede başarılı değildirler, aynı zamanda diğer kişilerin duygu durumlarını da anlayabilmebecerisine sahiptirler. Bu beceriler çocuk tarafından uygun deneyimlerle öğrenilir ve ebeveyn rehberliğinde geliştirilebilir.
“Geçtiğimiz on senede bilim duyguların hayatlarımızdaki inanılmaz rolünü tekrar vurguladı. Araştırmacılar, IQ düzeyinden çok, duygusal farkındalığın, duygularla ile baş edebilme becerisinin hayatın tüm alanlarındaki (aile ilişkileri de dahil olmak üzere) mutluluğu ve başarıyı belirlediğini ortaya koymuştur.”–John Gottman, Raising an Emotionally Intelligent Child

Çocuklar kendi duygularını tanımlayabildiklerinde, sakin kalarak ihtiyaçlarını daha rahat ifade edebiliyorlar. Bu durum sadecesağlıklı gelişimin göstermesi değil aynı zamanda daha az öfke/ağlama krizleri ve güç savaşları anlamına gelir.

Aşağıdaokul öncesi çocuklarda duygusal zekayı örnekleyen birkaç madde var:

· Kendi duygularınıtanımlayabilmek ve onlar hakkında konuşabilmek

Duygusal zekası yüksek bir çocuk yetiştirerek, onun ufkunu genişletebilirsiniz:

o Kendi duygularını ve kararlarını yansıtabilme fırsatı

o

Çocuklar ödev sorumlulukların kendilerinin alması önemlidir.
Ancak ebeveynlerin belli bir yaşa ve olgunluğa kadar ödev takibinde aktif rol alarak, çocuğuna organizasyon becerilerini öğretmede, çalışma düzenini kurmada ve sürdürmede, zorlandıkları bir alanda destek olmaları yararlıdır.

Çocuğunuzun öğretmenlerini iyi tanıyın. Öğretmenlerinin ödevlerden beklentilerini, tarzlarını bilmek kolaylaştırıcı bir etkendir.Öğretmenlerine de ödev konusunda ne kadar aktif olmanız gerektiği hakkında da bilgi alabilirsiniz.

Çalışma alanını düzenleyin. Çocuğunuza uygun bir çalışma alanı hazırlamanız hem dikkatini yoğunlaşırmada hem de planlama becerileri açısından önemlidir.Çalışma masası mümkünse boş bir duvara baksın, yeterli ışığının olması ve kalem, makas gibi kullanacağı malzemelerinin ulaşılabilirliği önemli ve ihtiyacı dışındaki malzemeleri çalışma sırasında çekemecesine kaldırın.

Çalışma sırasında dikkatini dağıtacak uyarınları en aza indirmeye çalışın.Televizyonun açık olmaması, kullanıyor ise cep telefonunun yanında olmaması, bilgisayarın kapalı olmaması gibi.

Belirli çalışma saatleri düzenleyin.Çocuğunuzun ne zaman çalışmaya daha yatkın olduğunu gözlemleyin ( eve gelir gelmez mi, bi

Son dönemlerde ön plana çıkan karton oyuncaklar çevre dostu olmaları çocukta yaratıcılığı desteklemeleri ve çok amaçlı kullanımı açısından bilinçli ebeveynlerin ilgisini çekmeye başladı. Kartondan oyuncakların çocuğun eğlenmesinin yanı sıra çocuk gelişimine olan birçok katkısı da vardır.

Karton oyuncaklar aslında hazır alınan birçok oyuncağa göre daha sade, çok yönlü. Karton oyuncakları saklamak, tekrar kurmak oldukça pratik oluyor. Aynı zamanda çocuklar karton oyuncaklarla kendi oyunları kurgulayıp uygulayabildikleri için daha uzun süre konsantre oluyor ve emeğinin karşılığını görebiliyor.

Bu nedenle çocuğu kısa süreli meşgul edecek sonra sıkılıp kenara koyacağı bir hazır oyuncak yerine yerine tüm hayal gücünü kullanarak yaratıcılığı ile karton oyuncağı her gün farklı bir şeye dönüştürebilir, zihnindekini yansıtmakta özgür kalabilir.

Küçük yaş çocuklar, karton kutular/ karton oyuncaklar ile saklambaç oynamayı, karton kutuların etrafında emeklemeyi ve tünelmiş gibi içinden geçme oyunlarını özellikle çok severler. Bu sayede çocuk kendi bedeninin sınırlarını tanıyabilir, öz farkındalığı artar. Aynı zamanda çocuğun karton oyuncakları istediği manipüle edebilmesi de (yerini,

Sıcaklarda bebeğinizi korumak için bebek arabasının üstünü bir örtü ile örtmenizin tehlikeli bir sonucu olabileceğini biliyor muydunuz?

Neredeyse tüm ebeveynler çocuklarını bir kaç dakika bile olsa sıcakta arabada bırakmamaları gerektiğinin bilincindedir. Ancak farkında olmadığımız ve sıklıkla yapılan bir hata ise bebek arabaları ile ilgilidir. Ebeveynlerin bebek arabasında uyuyan çocuklarını güneş gibi dış etkenlerden korumak için çok ince de olsa bir örtü ile örttüklerini görüyoruz. Ancak İsveçli araştırmacılarca hava akımı olmadığı için örtülü iç alanın ısısının bir anda çok yükselerek çocuk için tehlikeli olacağı belirtildi. Buna ek olarak örtülü olduğu anlarda bebeğin sıkıntıda olduğunu görmek ve müdahalede bulunmak daha güç oluyor.

Küçük çocuklar, büyük çocuklara göre sıcağa daha hassas olduğu gibi vücut ısıları 3-5 kat daha hızlı yükselebiliyor. Bu durum ise bebeklerde ve küçük çocuklarda sıcak çarpması, ani bebek ölümü sendromu gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor.

İsveçli araştırmacılar bebek arabasını ılık bir günde 11.30 ve 13.00 arasında güneşte bırakarak bir araştırma yapıyorlar. İlk olarak araştırmada sıcak havada üstü açık pusetin içinin 22

Çocuklar kendilerini sözcükler ile ifade etmeye başlamadan oyun, hikaye anlatma, sanat yolu ile kendilerini ifade etmeye başlar.

Bilişsel Gelişime Olan Faydaları

Yaratıcılığını geliştirir.

Soyut düşünce gelişimine yardımcı olur.

Hayal gücünü kullanması için sınırsız fırsatlar sunar.

Sorun çözme becerisini geliştirir.

Empati becerisini pekiştirir.

Farklı bakış açılarını keşfetmesine fırsat tanır.

Çocuğun tuvalet eğitimine hazır oluş becerilerinin kazanmış olması ile başlar. Çocuğunuzun fiziksel, davranışsal ve bilişsel olarak tuvalet eğitimine hazır olduğunu aşağıdaki maddelerden anlayabilirsiniz. Eğer çocuğunuz tuvalet eğitimine başlamaya hazır ise;

Ebeveynlerin ise tuvalet eğitimine ne zaman, nasıl başlanacağına dair ortak ve tutarlı fikirlerinin olması bu süreci kolaylaştıracaktır. Ebeveynlerin yapıcı, olumlu, anlayışlı ve sabırlı olmaları çok önemlidir.

Çocuğun hayatında büyük değişikliklerin olduğu bir dönem ise (kardeş doğumu, ev taşınma, ölüm vb.), tuvalet eğitimini verecek ebeveyn yeterli zaman ayıramayacaksa veya eğitim süreci kesintiye uğrama riski var ise eğitime başlanmamalı ve daha uygun bir zaman beklenmelidir.

Öncelikle çocuğun tuvalet eğitimine başlanırken çocuğun tuvalet kullanımı hakkında bilgilendirilmesi önemlidir. Ona ‘’ Sen artık büyüdün, büyükler gibi külot giyebilirsin. Bez yerine bundan sonra bizim gibi tuvalete gidebilirsin. Tuvalete kolay ulaşabilmen için basamak koyduk. Rahat oturabilmen için üstünde küçük çocuk adaptörü var. Onu kullanarak sende bizim gibi tuvaletini yapabileceksin.’’ gibi bir açıklama yapabilirsiniz. Daha sonra

Henüz dil gelişimi tamamlanmamış çocuğunuz var ise;

Çocuğunuz ile sıkla konuşun. Birlikteyken gördüğünüz, yaptığınız, yapmakta olduğunuz şeyleri ona anlatın. Böylece sadece sözcük dağarcığını desteklemez, çocuğunuzun dinleme becerilerini de desteklemiş olursunuz. Çocuğunuz çevresinde ona yönelik konuşmalara ne kadar çok maruz kalırsa kendi dil gelişimi de o kadar olumlu yönde etkilenecektir.

Çocuğuna düzenli olarak yüksek sesle yaşına uygun hikaye kitapları okuyun. Çocuğunuza resimlerdeki karakterleri, nesneleri de göstererek isimlendirebilirsiniz.

Çocuğunuz bir şeyi göstererek istediğinde, bu nesneyi ona isimlendirerek verin. Örneğin, bardağı gösteriyor ise ’’Su mu istiyorsun? Al bakalım su.’’ gibi.

Çocuğunuzun kendini ifade edilmesine izin verin. Bir şeyi sözcükleri kullanarak ifade edebiliyor ise, gösterdiğinde(acil değil ise) hemen bunu sağlamayın, söylemesine fırsat tanıyın.

Çocuğunuz konuşmaya başladığında, henüz okumaya başlamadığı dönemde;

Çocuğunuzun sizinle sohbet etmesi için fırsatlar yaratın. Böylece hem aile içi iletişiminizi desteklersiniz hem de çocuğunuzun sözcük dağarcığının gelişmesine yardımcı olur,dil gelişimine fayda sağlarsınız.

Dışarı çıktığı

Çocuğunuz süt sevmiyor ama yoğurt yiyorsa; 5 değil 3 köfteyi iştahla yiyorsa; brokoli sevmiyor yeşil fasulye seviyorsa bırakın çocuğunuz bildiği gibi yapsın! Yemek yemeyi sorun haline getiren sıklıkla çocuklar değil maalesef ebeveynleri oluyor.

Çocuklar doğal olarak 1 yaşında kendi yemeklerini yeme konusunda heveslenirler ve 3 yaş civarında kendi yemeklerini yeme becerisini kazanırlar. 2-5 yaş aralığında ise çocuklar özellikle birkaç favori yemeği tercih ederken farklı yiyecekleri deneme konusunda çok seçici olabilirler. Bu durumun gelişimlerinin bir parçası olduğunu unutmamak önemlidir. Yemek yeme veya yememe konusu aile içerisinde gündem halinde olmamalıdır. Çocuk ebeveynlerini yemek yememe yolu ile kontrol edebildiğini veya istediği ilgiyi elde edebildiğini fark ettiği an bu durumu çözümlemek daha güç hale gelir.

Bazı çocuklar ebeveyn tutumları veya geçirdikleri ağır bir hastalık sonrasında yemek yeme konusunda aşırı seçici hale gelebilir. Bazen ise ebeveynler çocuklarının yeterince yemek yemediği konusunda şikayetçi olduklarını duyarız. Ancak yapılan araştırmalarda ebeveynlerin iştahsız olarak tanımladığı çocuklarının boy ve kilolarının yaşlarına uygun olduğu