Papa, "saygı ifadesi olarak Kuranı eğilerek alıyor" bununla yetinmiyor, "Kuranı öpüyor."Tarihte ilk defa bir dinin lideri "öteki" dinin kutsal kitabını öpüyor!Tarihte cami ziyaret eden ilk papa da odur. Kudüs ve Şam gezilerinde Ömer ve Ümeyye camilerini ziyaret etmiş, cami içinde dua etmiştir.Yahudilikle Katoliklik arasında tarihî husumeti ortadan kaldırmak için önemli adımlar atmıştır. Haham Steven Lebovun CNNdeki konuşmasında onu "tarihteki en büyük Papa" olarak nitelemesi sebepsiz değildir.Vatikan ilk defa onun zamanında 1993te İsrail devletini resmen tanıdı.Kudüste Müslümanların ve Yahudilerin kutsal mekânlarını ziyaret eden, "Ağlama Duvarı"na ve Yahudi soykırım anıtına giderek dua eden ilk papa da odur.Arafatla el ele tutuşup Filistin mülteci kamplarını ziyaret ederek mazlum Müslümanlara ilgisini gösteren ilk papa da odur."Kudüs, üç dinin kutsal şehridir ama Tanrı bu şehri Yahudilere vaat etmiştir" diyen ilk papa da odur.* * *BEYAZ Sarayı ilk ziyaret eden papa odur. Komünist Kübaya gidip Castro ile görüşen, 26 yıllık papalığı süresince tam 128 defa yabancı ülkelere ziyarette bulunan, yüz binlerin, hatta Filipinlerde üç milyon kişinin katıldığı "kitle ayinleri" düzenleyen ilk papa da odur.Sekülerleşme karşısında gerileyen Hıristiyanlığa yeni bir ruhani titreşim getirmiş, Afrikada Katolik dinine büyük bir yayılma ve canlanma ruhu vermiştir.Dinler arası diyalog fikri onun zamanında daha bir açılım kazandı.CNNde Katolik rahip Tom Reese anlatıyor:- Benim çocukluğumda bir Katoliğin bir Protestan kilisesine, bir Müslüman camisine veya Yahudi sinagoguna girmesi düşünülemezdi. Papa bu yasağı kaldırdı...Müteveffa Papa "dinler arası diyalog" yanlısıydı. Elbette mümin bir Katolikti. Kendi dinine kuvvetle inanan yüksek düzeyli bir Katolik ilahiyatçısı olduğu için, sanıyorum, dinler arasında yumuşama olur da kanallar açılırsa bundan kendi itikadının kazançlı çıkacağını düşünüyordu.Ama objektif bir gerekçesi de vardı:- Avrupa ve Amerikada Müslümanlar... İslam dünyasında Hıristiyan ve Yahudiler iç içe yaşıyor. Barışı ancak diyalogla, hoşgörü ile geliştirebiliriz.Bunun dinî gerekçesi, üç dinin de "İbrahimî" olması, aynı kökten gelmesidir. CNNde konuşan İmam Faysal Abdul Rauf da "Hz. İbrahim"in ortak kök olduğuna ve Müslüman-Hıristiyan yakınlığına dair Kurandan ayetler okudu.* * *KÜBA gezisinde Castronun önünde şunları söylemişti:- Ateist Marksist devlet ve öbür tarafta kapitalizmin aşırılıkları, materyalizmin günahlarıdır...Irak savaşına ve idam cezasına karşı çıkan liberal Papa, kürtajı ve ötanaziyi "materyalist ölüm kültürünün parçaları" olarak lanetlerken muhafazakârdır.Kendi dinini yayma çabasının yanında, büyük dinlerin "materyalizme ve insan ıstıraplarına karşı" işbirliği yapmasını savunuyordu.Bu yolda, komünizmin "barışçı yollardan" çökmesinde büyük rol oynadı. Şu sözler Lech Walesanındır:- Papa olmasaydı ya komünist rejim, ya biz şiddete sürüklenebilirdik. Papa, komünizmin barışcı usullerle çökmesini sağladı.Ayak basmadığı tek önemli ülkenin Rusya olması acaba tesadüf mü?Evet, tartışmasız "yüzyılın en büyük Papa"sı idi, insanlığın saygısını hak etmişti.Müteveffa Papanın ardından mumlar yakarak gözyaşlarıyla dua eden, ilahiler söyleyen milyonlar onun canlandırdığı dinî duyarlığın bir belgesidir. t.akyol@milliyet.com.tr SÜNNİ ve Şii bir grup üst düzey Müslüman din adamı 14 Mayıs 1999da Vatikanda Papa II. Jean Paulü ziyaret ediyor; elyazması bir Kuran nüshasını Papaya hediye ediyorlar.