Antik kentte gecekondu olur mu? Üstelik sayısı öyle bir, iki de değil onlarca. Hadi oldu diyelim. Ve hadi bu gecekonduların içinde yıllardır yaşayanları da unutalım...
Bu gecekondular internet üzerinden “gecelik kira”ya veriliyor ve yerli-yabancı turistler buralarda konaklatılıyor ise peki buna ne demeli?
“Biz kazı bölgesi uzmanları ve çalışanları için, antik kente yani Patara bölgesine gece giriş yasağı var. Gecekondulardaki yaşam ise gece gündüz demeden 7/24 sürüyor” diyen Patara Kazı Başkanı Prof. Dr. Havva İşkan Işık, bu duruma şu sözlerle isyan ediyor ve kritik bir noktaya dikkat çekiyor:
“İnsanlar elini kolunu sallaya sallaya, gece gece Patara’da dolaşıyor. Şimdi soruyorum; binlerce yıllık antik kent Patara’daki bir gecekonduda, yabancı bir turist gece niye kalır? Burada yerleşik yaşama nasıl izin verilir. Turistlerin kalmasının önüne neden geçilemez? Anlamak mümkün değil.”
Konuşan isim, genç bir akademisyen iken 34 yıl önce Patara’ya adım atan ve Patara’yı, “İmparator Neron'un prestij eseri deniz feneri, hamamları ve meclisiyle mücevher gibi bir kent” olarak tanımlayan Prof. Dr. Havva İşkan Işık olunca, bu sözlerin önemi daha da artıyor.
Biliyoruz ki bu konuda pek çok dava açıldı, yıkım kararları alındı ama bir gelişme yaşanmadı. Bundan sonra ne olur, bilinmez.
Beş saat nasıl geçti?
Geçen hafta sonu, “Milliyet Arkeoloji” ve “İş Sanat” iş birliği ile ilki düzenlenen "Kültürel Miras Buluşmaları" için, Kaş yakınlarında yer alan Patara Antik Kenti’nde idik.
Sadece arkeoloji dünyası değil; sanat, edebiyattan; ekonomi ve siyaset dünyasına katılımcıların yer aldığı seyahatte, Patara’yı antik kente büyük emek veren hocalarımızdan dinleme fırsatı bulduk.
Sadece gözümüzle gördüğümüz, kitaplardan okuduğumuz, ekranlardan izlediğimiz kadarıyla değil, beş dakika gibi geçen beş saatlik Patara turundaki anlatıda adeta yüz yıllar öncesine geri döndük.
Mitolojide Tanrı Apollon’un doğduğu yer olarak bilinen, hatta palmiyelerin altında doğduğuna inanılan sazlıkların kenarındaki yerin aslında palmiyelerle değil palmiyeleri andıran ve geçmişi 2 bin yıl öncesine dayanan hurma ağaçlarıyla kaplı olduğunu öğrendik. Ağaçların geçmişi ile ilgili Ar-Ge destekli devlet üniversitesi Gebze Teknik’te DNA çalışmalarının sürdüğünü hatırlatalım.
Bu arada bize aktarılan birkaç notu da yinelemekte fayda var: Apollon, ışık ve güneş tanrısıdır. Apollon Grek (Yunan) tanrılarının en Grek’i sayılır. Apollon sözcüğü Grekçe değildir.
Patara Yılı sürüyor
Türkiye’nin 2020’yi, “Patara Yılı” ilan etmesi sonrasında başta Cumhurbaşkanlığı olmak üzere arkasına aldığı güçlü destekle ulusal ve uluslararası arenada gündem olan Patara, bunun meyvelerini toplayabilmiş değil.
2020’nin mart ayıyla birlikte hayatımıza giren korona salgını Türkiye ve dünyada turizm hareketliliğini dönem dönem durma noktasına getirirken, Patara turizmi de bu gelişmelerden oldukça etkilendi. 2021 ve içinde bulunduğumuz 2022’de bu olumsuz etkiler sürüyor.
Bununla birlikte, Türkiye aradan geçen iki yıl içinde, “Patara” yerine, başka bir kültür mirasını bu anlamda öne çıkarmadı.
Genel beklenti, 2022 yılı boyunca da ‘Patara Yılı’nın sürmesi, hatta yaz aylarıyla birlikte başta tanıtım ve organizasyon olmak üzere kamu ve özel sektör eliyle Patara’nın yeniden her yerde gündem olması. “Patara” bunu potansiyel olarak fazlasıyla hak ediyor.
