Sütün kaymağı Bingöl’de kalacak
Sütaş’ın Bingöl’e kurduğu entegre süt tesisi bu yıl üretime başlıyor. 1012 kişiye istihdam sağlayan tesis, Bingöl’ü il bazında milli gelir sıralamasında 35 basamak üste taşıyacak
Kalkınma açısından geride kalan illerimizden Bingöl, yıllarca ihmal edilmişliği telafi edercesine devasa bir yatırıma kavuştu. Şehirde 1.1 milyar TL’ye entegre süt ve hayvancılık tesisleri kuran Sütaş, yatırımın bölgesel etkisini analiz etti. Tesis, 2033’e kadar şehirde kişi başı geliri 2.900 dolar artırıp 10 bin 221 dolara çıkaracak.
Kalkınma modeli
Sütaş’ın ‘Doğu-Güneydoğu Anadolu Sütçülük Projesi’ kapsamında 1 milyar 115 milyon TL yatırımla Haziran 2018’de temelini attığı ‘Bingöl Entegre Tesisleri’nde üretim bu yıl içinde başlayacak. 2022 sonunda tam kapasiteye ulaşması planlanan tesis 1.012 kişiye doğrudan istihdam sağlarken, şehrin ve bölgenin ekonomik çehresini de değiştirecek.
Yatırımın Bingöl ve çevresine yönelik etkileri ‘Sütaş Doğu-Güneydoğu Anadolu Sütçülük Projesi - Bingöl Entegre Tesisleri Yatırımının Sosyo-Ekonomik Etkileri: Bölgesel Dinamik Girdi-Çıktı Analizi (2018-2033)’ adlı çalışmayla raporlaştırıldı. Konuyla ilgili basın toplantısı Bingöl’de Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin katılımıyla gerçekleşti.
1.3 milyar dolarlık etki
İki yıl süren çalışma sonucu ortaya çıkan ‘Bölgesel Etki Analizi Raporu’na göre, yatırım olmazsa 2033 yılı itibarıyla 2.2 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe ulaşacak Bingöl, Sütaş yatırımı tamamlandığında ve yıllık süt alımları dahil edildiğinde 15 yıllık süreç sonunda 3.6 milyar dolarlık GSYH’ye erişecek.
Büyük sıçrama
Kişi başı GSYH’nin 2.900 dolar kadar artmasıyla göç veren iller arasından çıkıp dışarıdan göç alması beklenen Bingöl’de, Sütaş yatırımının hane halkı refahına katkısının 2023 itibarıyla yüzde 11.3, 2033’ten itibaren ise yüzde 26.2 olacağı hesaplanıyor. Yatırımla Bingöl, fert başı GSYH’de 35 sıra birden yükselerek 38’inci sıraya gelecek.
Sütaş yatırımının doğrudan ve dolaylı toplam istihdama etkisinin 2033 itibarıyla 8.611 kişi olacağı tahmin ediliyor.
Çiğ sütün maliyeti 3.20 TL
Bingöl’deki tesisin enerjisinin tamamının atık gübrelerden elde edildiğini ifade eden Muharrem Yılmaz, “Buradaki inekler sadece süt üretmiyor tesisin elektrik enerjisini de üretiyor” dedi. Sütaş’ın üç tesisinde 16 bin 600 hayvan sayısına ulaşıldığını ifade eden Yılmaz, Bingöl’de üretilecek ürünlerin pandemi sonrası Arap ülkeleri ve zengin pazarlardan ilgi göreceğini söyledi. Çin ile 6 bin ton peynir altı suyu tozu için ihracat bağlantısı yaptıklarını anlatan Yılmaz, çiğ sütte 2 lira 80 kuruşluk fiyata nakliye ve diğer giderlerin de eklenmesiyle fiyatın 3 lira 20 kuruşa çıktığını belirterek, “Kasım 2019’dan Ocak 2021’e kadar hiçbir zam yapılmadı. 14 ay sonra ancak yüzde 20-25 arasında zam yapıldı” diye konuştu.
Günde 1000 ton
Bingöl tesislerindeki süt ürünleri fabrikasının günde 1.000 ton kapasitesi olacağını belirten Yılmaz, tesis tam kapasite ile çalıştığında bölgede yıllık 1 milyar 22 milyon TL süt hasılası sağlanacağını vurguladı.
İlk ‘Süper Teşvik’lerden
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, toplantıda yaptığı konuşmada Bingöl’ün artık göç veren değil, göç alan bir Anadolu kaplanı olacağını belirterek, yatırımın hikâyesini anlattı: “Muharrem Bey bu yatırım için Sayın Cumhurbaşkanımızdan görüşme talep edince Cumhurbaşkanımız kendisini ‘Gel, ne yapacaksın göster, anlat’ diyerek uçağa davet etti. Muharrem Bey yatırımın ayrıntılarını anlattığında Sayın Cumhurbaşkanımız da ilk Süper Teşvik’lerden birini bu yatırıma verdi. Muhalefetten iş dünyasına verdiğimiz teşviklerin eleştirilerini alıyoruz. Gelsinler baksınlar, bizim sağladığımız desteklerle neler yapılıyor. Birçok sektörü doğrudan ve dolaylı olarak harekete geçirecek bu yatırım, sadece Bingöl’ün değil, tüm bölgenin ekonomisini canlandıracak.”
Üç yılda 1.6 milyar TL destek
Bu yatırımın tarımsal sanayinin gelişmesine, göçün önlenmesine ve bölge kalkınmasına büyük faydası olacağına inandıklarını belirten Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise, “Yüzde 50’ye varan katkılarla süt üretimi çiftliklerine destek sağlıyorduk. Eğer mevzuatta sıkıntı olmazsa bu oranı bölgede yüzde 70’e çıkarmayı planlıyoruz. Yeter ki sözleşmeli tarım olsun” dedi. Son üç yılda hayvancılığa desteği iki kattan fazla artırdıklarını belirten Pakdemirli, “Çiğ süt üretimine çok ciddi destek sağlıyoruz. Son üç yılda verilen destek 1.6 milyar TL’ye çıktı. Çiğ süte ilave prim verilmesi işlemine başladık” dedi. Türkiye’nin küçükbaş hayvan sayısında dünyada birinci büyükbaşta ise ikinci sırada olduğunu belirten Pakdemirli, bitkisel üretimde Cumhuriyet tarihi rekorunun kırıldığına dikkat çekti.
