GSM şirketlerinin ne kadar yoğun bir rekabet içinde olduklarını görmek için, yalnızca hisse devirleri ve genel müdür hareketlerine bakmak bile yeterli olur.
Türkiye’nin ilk GSM şirketi Turkcell’in hisselerinin kurulduğu yıldan beri kaç kez tersyüz olduğunu takip etmek bile güçleşti.
Türk Telekom’un seyri, bu tabloda Turkcell’den farklı bir yerde durmuyor.
Aycell ve Aria gibi iki marka eridi, Telsim hortumladı, gitti.
Pazar büyüdü, kârlar arttı; rekabet güdük kaldı!
Vodafone müdür arıyor
Telsim’i İngiliz telekomünikasyon şirketi Vodafone; Aycell ve Aria’yı ise İş Bankası ile Türk Telekom ortaklığı aldı.
Vodafone, İzmir’in suyundan içmiş Macar asıllı genel müdürü Attila Vitai’yi çekti, yerine yenisini arıyor.
Duyduğuma göre, üç aday varmış. Bunlardan biri Microsoft’un Genel Müdürü Çağlayan Arkan, bir diğeri yurtdışından transfer edilme olasılığı olan bir Türk profesyonel, öbürünün de yabancı bir yönetici olduğu söyleniyor.
Avea Genel Müdürü Cüneyt Türktan’ı dinlerken bütün bunlar kafamın içinde dolaşıyor.
Ne şirketlerin hisseleri ne de yöneticiler kalıcı olmuş.Türktan, Turkcell’de 1994-2001 tarihleri arasında genel müdürlük yapmıştı.
Türktan’ın sektördeki bir numaralı rakibi de Turkcell.
Avea ve Vodafone dayanışması
Önümüzdeki günlerde açılması planlanan 3G (3’üncü nesil mobil iletişim sistemleri) ihalesine, bu kez Vodafone ve Avea da girecek.
Avea ve Vodafone, 3G’nin olmazsa olmazı olarak gördüğü “numara taşınabilirliği ” uygulamasının altyapısının kurulması için Telekomünikasyon Kurulu’na 3 milyon dolarlık yatırım yaptı.
Aria’nın, “3 milyar dolar yatırım yaptık, rekabet şartlarını sağlayamadınız” diyerek Ulaştırma Bakanlığı’na açtığı dava sürüyor. Avea ve Vodafone bu duruma gelmemek için suyun yüzünde kalmaya çalışıyor.
Bu hayıflanmada, Turkcell ve Telsim’in 2001 yılında toplam 20 milyon aboneye karşı, 500’er milyon euro lisans ücreti ödeyip girdiği GSM pazarında, “rekabetçi bir yapı”nın kurulmaması yatıyor.
Abone sayısı 60 milyona dayanmış, bu denge nasıl kurulacak?
Elbette Turkcell gönül rızasıyla abonelerini rakiplerine teslim etmeyecek, piyasa düzenleyicilerinin devreye girmesi gerekiyor.
Burada parayı veren “düdüğü” çalamıyor!
İhaleye katılımın sağlanması için “Telekomünikasyon sektörü liberalleşecek ve AB standartlarında piyasa düzenlemeleri yapılacak” diye tanıtımlar yapanlar, nedense sonra bu sözleri unutuyor.
Avea konuşuyor!
Türktan da Aria’nın iddiasına benzer bir ifadeyi kamuyla paylaşıyor:
“Aycell ve Avea ile birlikte 6 milyar dolar yatırım yaptık, karşılığını alamadık. Hedef, rekabet ortamının iyileşmesi, fiyatların ucuzlaması ve servislerin kullanımının artmasından doğan vergi gelirinin yükselmesi olmalı.”
20 liralık faturanın yüzde 90’ı vergi.
GSM cirosunun yüzde 80’i, abonelerin yüzde 20’sinden sağlanıyor. Bu kategoride abone başına gelir ortalama 60 lira civarında oluyor. Abone başına ortalama gelir ise 16-17 lira düzeyinde gerçekleşiyor.
Rekabet dışı ortam Türk tüketicisini SMS düşkünü haline getiriyor.
Turkcell aboneleri çaldırıyor, Avea konuşuyor! Numara taşınabilirliği gelecek, dertler bitecek mi, onu da göreceğiz.