Enerji çevreleri, 20 Ocak’ta göreve başlayacak ABD Başkanı Barack Obama’nın, 1997 yılında Fizik dalında Nobel ödülü almış bilim adamı Steven Chu’yu “Enerji Bakanı” olarak ilan etmesi üzerine, “küresel oyunun“ adını koyuyorlar: Soft!
Bu yorum Cumhurbaşkanlığı Enerji Danışmanı Doç. Dr. Volkan Ediger’e ait.
Ediger’in görüşleri üç ana eksene odaklanıyor:
* Arz güvenliğine odaklanan Bush döneminde uygulanan “hard” enerji politikalarından “soft” alana geçiliyor.
* Çok yönlü diyaloglarla sorunların çözümü yöntemi benimseniyor.
* Bilim, teknoloji, Ar-Ge, inovasyon öne çıkıyor.
Bir özet yapmak gerekirse, enerjide arz güvenliği ve iklim değişikliği stratejilerinde, jeopolitik kaygıların yerini bilim alacak.
Soru şu: Komuta kademesinde bilim adamları mı oturacak?
Ediger, “Enerji politikalarını dünyada lider ülkeler belirler, gelişmekte olan ülkeler onu izler, gelişmemiş ülkeler arkada kalır” diyor.
Bu durumda Türkiye’nin enerji politikalarında izleyeceği yol da kendiliğinden ilan edilmiş oluyor. Dışa bağımlılığı azaltan yenilenebilir kaynaklara, bilime ve inovasyona yatırım!
AB ve ABD aynı yolda
Ediger, Obama’nın enerji bürokrasisindeki atamaları heyecan verici buluyor. Obama, Çevre Koruma Ajansı Başkanı Coral Browner’ı da ilk kez açılan “Enerji ve İklim Değişikliği” bürosunun başına atıyor.
Ediger, AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso’nun “Enerji ve İklim Değişikliği Yasa Paketi”ni hazırlayan 12 kişilik danışma heyeti içinde, Nobel ödüllü 4 bilim adamının bulunmasına dikkat çekiyor.
AB’nin küresel kriz ve iklim değişikliğine ayrılmak üzere, 200 milyar euro’luk bir fon belirlediğini de ekleyelim.
Enerjide odundan, kömüre; kömürden petrole; petrolden doğalgaza evrimleşen piyasalar yeni bir döneme giriyor. Bu dönemde petrol ve doğalgazla birlikte anılan hidrokarbon yakıtların yeni teknolojilerle tanışması, yenilenebilir kaynaklar (güneş, rüzgâr gibi) öne çıkıyor.
‘Bizim Çalık’ın ortağı
Ediger, “Enerjinin Nobel Ödülü” olması beklenen ve 5 dalda verilen “2009 Eni Award”e aday gösterildi. “Eni Ödülü“ 2008 yılında uygulamaya başladı ve geçen yıl dünyanın önde gelen bilim adamları bu ödüle sahip oldu.
1998 yılında kurulduğundan beri “Cumhurbaşkanlığı Enerji Danışmanlığı” bölümünde çalışan Ediger, ODTÜ’de enerji konularında ders veriyor. “Osmanlı ve Neft” kitabıyla da Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin 2006 yılı “Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü”nü alan Ediger’i, Eni’nin bilim heyeti “Hidrokarbonlarda Yeni Açılımlar” alanında yaptığı çalışmalardan dolayı aday gösterdi. Dünyanın en büyük entegre petrol şirketlerinden Eni, Türkiye’de de ünlü.
Eni, Rusya’dan gelen doğalgazı Ankara’ya getiren “Mavi Akım” projesinin Karadeniz geçişini yapmıştı.
Yine Eni, “Bizim Çalık”ın ortak olduğu TAPCO şirketiyle, Samsun-Ceyhan’da 2 milyar dolarlık ham petrol boru hattı kuruyor.
Başbakan Erdoğan’ın geçtiğimiz gün TOBB üyeleriyle birlikte gittiği Hindistan gezisine ilgi gösteren Çalık Grubu’nun, Hintli Indian Oil şirketi ile Ceyhan’da 5 milyar dolar yatırımla kuracağı rafinerinin “çözüm ortağı” da Eni.
Eni hakkında en son bilgiyi Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’dan almıştım. Libya’ya 5 milyar dolar tazminat ödeyen İtalya, Eni’nin hisselerini (yüzde 30 civarında) Libya’ya satmış.
Ekonomik ve askeri operasyonlar bir yere kadar! Dünya liderleri gibi enerji şirketleri de yüzünü bilim adamlarına dönmeye çalışıyor.
