Türkiye sanat dünyasına dışarıdan bir gözle bakıldığında birçok farklı problem görmek mümkün. Görünen en büyük problem bence yapılan üretimin Türkiye sınırlarında daha çok karşılık görmesi, bunun yurt dışında görünürlüğünün az olması. Bunun temelinde ise bence çeşitliliğin az olması yatıyor. Sanat dünyasındaki aktörlere baktığımız zaman hemen hepsinin aynı motivasyonlarla hareket ettiğini, birbirine çok benzeyen kaynaklardan beslendiğini anlamak mümkün. Bu da doğal ve bariz nedenlerle ortaya çıkan sonuçların birbirine benzemesine neden oluyor. Peki şu anki üretim bu hâliyle olsun dünyanın diğer yerlerinde karşılık bulabiliyor mu? Cevabım çok az olur. Türkiye şu anki sanat dünyasının tüm kısırlıklarına rağmen hâlâ potansiyelinin çok çok altında.
Temel sorunun sanatın tüketiminde değil üretiminde olduğunu fark eden dokuz kişi, 10 yıl önce SAHA’yı kurdu. Yönetim kurulu başkanlığını Füsun Eczacıbaşı’nın yaptığı SAHA’nın temel amacı Türkiye’den sanatçıların yurt dışında görünürlüklerini arttırmak. Sanatçıların “Kendi göllerinde yüksek sesle, sular sıçratarak teken sürmek yerine sessizce dünyaya yelken açmalarına” imkân sağlamak amacıyla yaptıklarını almak değil de vermek üzerine kurguluyorlar.
10 yıl önce kurulan SAHA bu süre zarfında onlarca sanatçıya, etkinliğe, yayına destek oldu; olmaya da devam ediyor. Bu alandaki büyük bir eksikliği gidermeye çalışıyor.
Peki SAHA’nın bu desteği ve girişimleri yeterli mi? Tabii ki hayır. Türkiye’de maalesef devlet güncel/çağdaş sanata yeterince destek olmuyor belki de olamıyor. Sanatının bugününe destek olmayan yarın oluşacak sanat dünyasında da var olma problemi yaşayacaktır. Şimdiye kadar arkasında sanatın ve sanatçının gücü ve desteği olmayan hiçbir devlet/yönetim ilerleyen yıllarda kalıcı olamamıştır.
Sanatlar arasında ayrım yapıp bir kısmına çok destek olmak, bir kısmına az destek olmak, bir kısmına ise hiç destek olmamak çok destek olunan kısımlardaki etkiyi de azaltacak bir unsurdur.
Örneğin sinemaya, çağdaş/güncel sanattan çok çok daha fazla destek olunduğu takdirde sinemaya yapılan yatırım da potansiyelinin altında kalacaktır. Bütün sanatlara benzer bir yaklaşımla destek olmak gerekiyor.
Peki sadece devletin desteği yeterli mi? Tabii ki hayır. SAHA gibi başka kurumlarında var olması, sadece güncel/çağdaş sanat alanında değil diğer alanlarda da özel girişimler vesilesiyle sanatın her alanının desteklenmesi gerekir.
Başta SAHA Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Füsun Eczacıbaşı ve SAHA Studio direktörü Çelenk Bafra olmak üzere emeği geçen herkese sanat verdikleri destekten dolayı teşekkür etmek gerektiğini düşünüyorum.
SAHA’nın başarılı bir örnek olarak diğer girişimlerin de önünü açabileceğini inancım tam.