Fantastik edebiyatın yükselişi

J.R.R. Tolkien’in fantastik edebiyatın ilk örneği sayılan “Hobbit” isimli kitabının yayımlanmasının üzerinden hatırı sayılır bir zaman geçti. Kitabın ilk baskısı 1937 yılında yapıldı. O tarihlerde “gerçek” bir edebi eser sayılmayan kitap devam hikâyesi olan “Yüzüklerin Efendisi”yle birlikte bugün artık klasik kabul ediliyor. Tolkien’in oluşturduğu evren kendisinden sonra gelen Ursula K. Le Guin gibi birçok yazara başka türlü düşünme ve hayal edebilme imkânı sağladı.  

2000’li yılların başında Peter Jackson’ın “Yüzüklerin Efendisi”ni beyaz perdeye taşımasıyla birlikte seri tekrar popüler hâle geldi. Ülkemizde de ‘90’larda yayımlanabilmiş bu eser geniş bir kitleye de ulaşmış oldu.  

George R.R. Martin ise “Games of Thrones-Taht Oyunları” dizisiyle birlikte dünya çapında büyük bir şöhrete erişti. Martin’in” Buz ve Ateşin Şarkısı” serisinden uyarlanan hayali dünyada Tolkien’in dünyasından farklı olarak insanları kullandı. Hikâye anlatımındaki birçok unsuru köklü olarak değiştirdi, “kahraman”larını öldürmekten hiç çekinmedi. “Taht Oyunları” dizisinin Martin’in eserlerinden uyarlanan kısmı büyük başarı kazanmışken devamı hayranları ve izleyiciler tarafından yoğun şekilde eleştirildi. Martin hikâyenin devamını hâlâ yazmaya devam ediyor ve tahminimce dizide izlediğimizden tamamen farklı bir son bizi ekliyor. Belki de yapımcılar Martin’in yazdığı hâlini de tekrar yeni bir yapımla izleyicilere sunarlar.  

Diğer taraftan özellikle Nordik ülkelerin mitolojisinden sıklıkla beslenen Neil Gaiman var. 1980’lerin sonlarında oluşturduğu “Sandman” serisi ve evreni sadece çizgiroman sevenlerin değil tüm edebiyatseverlerin gönlünde taht kurdu.  

Birlikte güçlüler 

Bahsettiğim bu üç isim ve eserleri son günlerde tekrar gündemde.  

Neil Gaiman’ın “Sandman” serisi çok uzun süren bir bekleyişin ardından diziye, başarılı bir şekilde, uyarlandı. George R.R. Martin’in “Taht Oyunları” dizisinden anlattıklarından yaklaşık 200 yıl önceki hikâyesi “House of the Dragon” izlenme rekorları kırıyor, Tolkien’in “Yüzüklerin Efendisi”nde yok edilme hikâyesini izlediğimiz yüzüklerinin ortaya çıkışını anlattığı “Güç Yüzükleri” serisi de büyük beğeniyle karşılandı.  

Sadece edebiyat uyarlaması olmaları değil edebiyatın bir alt türü olan fantastikten uyarlama olmaları bu üç eserin ortak noktası. Hep söylerim edebiyatın gücünün sinemaya ve/veya dizilere aktarılması hem edebiyatı kuvvetlendirir ve ona olan ilgiyi arttırır hem de ortaya çıkan filmin/dizinin daha başarılı olmasına yardımcı olur.  

Umarım ülkemizde de edebiyat uyarlaması eserleri hem televizyonda hem de beyaz perde de daha sık görme imkânımız olur. Zira bu şekilde hem edebiyatımız hem de görsel anlatımımız güçlenecektir.