Ücretler esas olarak stopaj (vergi kesintisi) yoluyla kaynakta vergilendiriliyor. Vergi, işveren tarafından ücretten kesilip, vergi dairesine ödeniyor.
Ancak stopaj yoluyla vergilendirilmeyen ücretler de var. Yurtdışındaki işverenden ya da istisna kapsamında olmayan yabancı elçilik ve konsolosluktan alınan ücretler gibi. İşte stopaj yoluyla vergilendirilmemiş olan bu ücretlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekiyor.
Diğer yandan, tek işverenden alınmış ve stopaj yoluyla vergilendirilmiş ücret gelirlerinin beyan edilmesi gerekmezken, birden fazla işverenden kesintisi yoluyla vergilendirilmiş ücret alan ve birden sonraki işverenlerden aldığı ücret toplamı 30 bin TL’yi aşanların da ücret gelirlerini beyan etmeleri gerekiyor.
Tek ücret alan
Sadece bir işverenin yanında ücretli olarak çalışanların stopaj (kesinti) yoluyla vergilendirilmiş ücret gelirinin tutarı ne olursa olsun, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi, diğer gelirleri için beyanname vermesi halinde de ücret gelirini beyannameye dahil etmesi gerekmiyor. Tek işverenden alınan ücret üzerinden yıl içinde kesinti yoluyla ödenen vergi, nihai vergi oluyor.
Birden fazla ücret
Birden fazla işverenden ücret alanlar, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı 2016 yılında 30 bin TL’yi aşıyorsa, birinci işverenden alınan da dahil olmak üzere tüm ücretlerini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edip, ilave vergi ödeyecekler. Birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamının 30 bin TL’yi aşmaması halinde, kesinti yoluyla vergilendirilmiş olan ücretler beyan edilmeyecek.
Birden fazla işverenden ücret geliri elde edilmesi halinde 30 bin TL’lik sınırın aşılıp aşılmadığı belirlenirken, dikkate alınmayacak ilk işverenden alınan ücretin nasıl belirleneceği önemli. Bu konuda ücret tutarı ya da çalışma süresi gibi ölçütler dikkate alınmıyor; birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından belirleniyor.
Örneğin, bir fabrikada işçi olarak çalışan Hakkı Bey, akşamları ve hafta sonları bir inşaat firmasında çalışmaktadır. Çalışması karşılığında 2016 yılında fabrikadan 45 bin TL, inşaat şirketinden de 28 bin TL ücret geliri elde etmiştir. Burada 30 bin TL’lik sınırın aşılıp aşılmadığının hesabında “birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı” ücretli tarafından serbestçe belirlenecek.
Ücretli 45 bin TL ücret aldığı işvereni birinci işveren olarak belirleyip, diğer işverenden aldığı ücret (28 bin TL), 30 bin TL’lik beyan sınırını aşmadığı için beyanname vermesi gerekmeyecek.
YARIN: BAĞIŞ VE GİDERLERİN DURUMU