İhsan Amca dedi ki, “Hocam ben çocukluğumu bahçeli müstakil evde geçirdim. Kışın sobayla ısınırdık. Odun - kömür masrafı yüzünden her odaya soba kurulmazdı. Soba salona kurulur, diğer odaların kapısı açık bırakılarak, o odaların da ısınması sağlanırdı. Evimizi ne kadar ve ne zaman ısıtacağımıza, yani maliyete biz karar verirdik.”
Doğru İhsan Amca. Ama şimdi de kombili evlerde durum farklı değil. Evinizin kombisi varsa, ne zaman ve ne kadar ısıtacağınıza siz karar veriyorsunuz.
Gerçi yeni inşaatlarda pek uygulanmıyor. Merkezi kalorifer sistemi varsa, kaloriferin ne zaman ne kadar yakılacağına yönetim, onun yetki devriyle kapıcı karar veriyor.
Peki maliyet? Merkezi kalorifer sistemlerinde evlerin büyüklüğüne, arsa payına göre ısınma parası ödenir.
Evin konumu önemli
Evin konumuna, evde oturanların gerçekte evde mi tatilde mi olup olmadıklarına, gündüz çalıştıkları için eve sadece akşam gelip ısınmadan yararlanıp yararlanmadıklarına bakılmaz. Evde olmasa bile, merkezi kalorifer sisteminde ısınma maliyetine eşit katılma zorunluluğu var!
İşte bu adil değil İhsan Amca! Neden mi? Evi satın alırken fiyatlar evin konumuna göre değişir. Cephe çok önemli. Güney cephe evler çabuk ısınır ve kışın bile kalorifer kapalı tutulabilir.
İşte, arsa payı, yüzölçümü aynı olsa da, dairenin cephesine, konumuna, katına göre fiyatları farklılık gösterir.
Ama gel gör ki merkezi kalorifer sisteminin bulunduğu cephe ve konuma göre fiyatları yarı yarıya fark eden daireler, arsa payları eşitse ısınma maliyeti olarak da eşit yükümlülük altındadır.
Kimisi dairede 24 saat oturur ve ısıtmadan tam yararlanır, kimisi gece evdedir ama eşit para öder. Adalet bunun neresinde?
Vallahi İhsan Amca, ne diyeyim, adalet bunun hiçbir yerinde! Adaletin sağlanması için, herkes ısıtmadan yararlandığı kadar ödemelidir, öyle değil mi?
Merkezi ısıtma sistemi olan site ve binalarda adaletli ve hakkaniyetli ısıtma maliyeti ısı pay ölçer cihazlarla sağlanır.
Isıtma merkezi sistemle sağlanır ama her daire, merkezi ısıtmadan daireye girişi olan borulara takılan ısı pay ölçer cihazlarla dairesinin harcadığı ısıyı - kaloriyi bilir ve harcadığı kadar öder. Yeni binaların neredeyse hepsinde ısı pay ölçer sistem var.
Peteklere takılıyor
Merkezi kalorifer sisteminin bulunduğu eski binalarda ise, her bir kalorifer peteğine takılan ısı pay ölçer cihazlarla, yakıt ve ısıtma gideri adaletsizliğinin önüne geçilmeye çalışılmaktadır.
İhsan Amca soruyor, “Peki merkezi ısıtma sisteminin, merkezi kalorifer sisteminin bulunduğu sitelerde, binalarda site yönetimi dilediği zaman ısı pay ölçer taktırabilir mi?”
Evet, İhsan Amca, 02.05.2012 tarihinden itibaren yeni yapılacak binalarda merkezi ısıtma sistemi kurulacaksa, ısı pay ölçer veya ısı sayaçlarının, kalorimetrelerin takılması zorunlu.
Bu zorunluluk 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve ilgili yönetmeliğe dayanıyor. O tarihte mevcut olan binalarda ısı pay ölçer veya ısı sayaçlarının takılması için kat malikleri kurulunun karar alması gerekiyor.
Hukuken geçerli...
Dolayısıyla senin bahsettiğin olaydaki gibi komşu binanın kat malikleri kurulunun aldığı, ısı pay ölçer cihazlarının kaldırılarak tekrar merkezi ısıtma sitemine geçilmesi kararı, bina eskiden mevcut bir bina olduğundan hukuken geçerli bir karar.
İhsan Amca, ana yapıların yönetimi ve ana yapıya ilişkin hususlar bağımsız bölüm maliklerince kat malikleri kurulunda alacakları kararla mümkün.
Çifte yetersayı lazım
Merkezi ısınma sistemli yapılarda sıcaklık kontrol cihazlarıyla gider paylaşılması faydalı giderlerden sayılıyor.
Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 42. maddesindeki faydalı giderler, ana yapının sayı ve arsa payı çoğunluğuyla verecekleri kararla mümkün. Yani kararın alınması için çifte yetersayı gerekli, hem oy veren kat malikleri çoğunluk olacak, hem de sahip oldukları arsa payı arsa yüzölçümünün çoğunluğu olacak.
Enerji Verimliliği Kanunu mevcut binalar için zorunluluk getirmemiş. Yönetmelik ise ısı pay ölçer sisteminin kurulmasına değil, uygulamasına ilişkin.
Bu sebeple İhsan Amca, ısı pay ölçer sisteminin kurulmasına veya sistemden vazgeçilmesine ilişkin kararlar ancak kat maliklerinin sayı ve arsa payı çoğunluğuyla alınabilir.
Ne diyeyim ki İhsan Amca, komşu binada dairesi bulunan 3 kardeş de, dairelerinin güney cephe olduğunu, sadece yaz tatillerinde 1 ay geldiklerini, kışın evi kullanmadıklarını, kalorifer peteklerinin hep kapalı olduğunu, ısı pay ölçer takıldıktan sonra ısıtma mali yetlerinin sıfıra yakın olduğunun ortaya çıktığını, tekrar merkezi ısıtma sitemine geçilirse adaletli olmayan şekilde başka dairelerin ısıtma maliyetlerini üstlenmiş olacaklarını söyleseler de, kanun böyle.
Ben ne yapayım!
Hiç şansları yok...
Diyeceksin ki İhsan Amca, komşu binadaki 3 gurbetçi vatandaşımız, eski merkezi ısıtma sisteminde ödedikleri ısıtma aidatları ile ısı pay ölçer sistemine geçtikten sonra ödedikleri ısıtma giderlerini karşılaştırıp, dava açsalar hiç mi şansları yok?
Yok maalesef İhsan Amca, merkezi sistemdeyken yıllık toplam, örneğin 2500 TL öderken, ısı pay ölçer sistemine geçtikten sonra sadece 250 TL ödediklerini belgeleriyle ispatlasalar bile, mahkeme ısı pay ölçerden tekrar merkezi sisteme geçişle ilgili kat malikleri kurul kararını iptal edip, yerine karar veremez.
Bunu ben değil, Yargıtay söylüyor. Onlar ya yıllık 250 TL yerine yeniden 2.500 TL ödeyecek ya da evi kiraya verecek, ya da, dairelyi satacaklar. İhsan Amca, en güzeli ve sağlıklısı, yine eskisi gibi müstakil, “düzayak” sobalı evler değil mi?
Ah bir de, sobanın külünü atma, boruları iki ayda bir silkeleme zahmeti olmasa!
