Op. Dr. Atilla Şengör

Tükürük bezinde taş olabildiğini belki de ilk defa duyuyorsunuzdur. Oysa ülkemizde tahminen 15-16 bin kadar tükürük bezi taşı olan hasta vardır. Bu hastalardaki ilk belirti genellikle yemek yerken aniden yanak veya çene altındaki bezlerde şişme olmasıdır. Yanak (parotis) ya da çene altı (submandibuler) tükürük bezinin kanalı taşla tıkandığında, tükürük kanaldan boşalamadığı için bez şişer. Panikle doktora başvuran hasta genellikle bir antibiyotik tedavisi görür, fakat şişmelerin tekrarlaması nedeniyle yapılan ultrasonografi veya tomografi gibi tetkiklerde taş saptandığında durumu anlar. Şişmelerin sıklığı zamanla artabilir, bazen kalıcı da olabilir; hatta ağrı veya tükürük bezinde iltihaplanmalar yapabilir. Geçmişte tükürük bezi taşı teşhis edildiğinde taşın kendiliğinden düşmesi beklenirdi; düşmediğinde ve hastanın şikayetleri dayanılmaz hale geldiğinde tükürük bezi açık ameliyatla alınırdı. Nasıl böbrek taşları için böbreği almıyorsak, günümüzde tükürük bezi taşları için de tükürük bezini almıyoruz; sialendoskopi yöntemiyle taşları çıkartabiliyoruz. Açık ameliyatının yüz sinirinin çeşitli dallarını zedeleme riski nedeniyle ancak tümör gibi başka alternatif tedavisi olmayan

Otrivine, İliadin gibi burun açıcı spreyleri uzun süreli kullananlar, ilk başta mucizevi etkilere maruz kalırken gittikçe bu spreyler olmadan nefes alamaz hale geliyor. KBB uzmanı Dr. Atilla Şengör, “Adrenalin hormonuyla benzer mekanizmaya sahip bu tür burun spreyleri zamanla kıkırdak dokuyu bozabilir, hatta dolaşım sistemi bundan etkilenebilir.” diyor. Burun açıcı spreylerin ancak doktor kontrolünde kısa sürelerle kullanılması gerektiğini söyleyen Dr. Şengör bu konuda en çok sorulan soruları yanıtladı.

Otrivine burun spreyi bağımlılığı nasıl oluşur?

Her insan burun spreyi bağımlısı olmaz. Bir şekilde burun ve sinüslerinde sorunları olan hastalar burun spreyi bağımlılığına daha yatkındırlar. Burun tıkanıklığı olan kişi burun açıcı spreyi (nazal dekonjestan) kullandığında, bir anda burnunun açıldığını ve rahat nefes almaya başladığını görür. Burnu sürekli tıkalı bir kişi için bu durum adeta mucize gibidir. Nefesin bir anda açılması, spreyin etkisiyle burun etlerinin (konkalar) büzüşmesi sayesinde olur. Burun açıcı sprey kullanılmaya devam edilirse zamanla burun etlerinin şişme-inme döngüsü bozulur ve bu kişi sprey sıkmadan burnu açılamaz hale gelir. Soluk almak yaşam için en

Yemek yerken çene altında, boyunda veya yanakta aniden şişme olabilir. Kişiyi panik ve endişeye sürükleyen bu durum tükürük bezlerinin kanallarını tıkayan taşlara bağlı olabiliyor. Normalde tükürük bezlerinden yemek yenildiği sırada akması gereken tükürük salgısı, kanalın tıkanık olduğu durumlarda boşalamadığı için hasta olan çene altı veya yanak tükürük bezi aniden şişiyor. Taş kanalı tam tıkamıyorsa tükürük bezindeki şişme yarım saat kadar bir sürede genellikle iniyor. Halk arasında “böbrek taşları” yaygın olarak bilinmesine karşın, tükürük bezi taşları toplumda pek bilinmez. Bu yüzden boynu şişen hasta doktora başvurduğunda, tükürük bezi taşına sahip olduğunu öğrenince çok şaşırıyor.

Tükürük bezi taşları toplumda yaklaşık bin kişiden birinde görülür. Tükürük taşı oluşumuna yol açabildiği bilinen tek sistemik hastalık Gut Hastalığı; ancak taşlı hastaların çok azı bu hastalığa sahip. Fakat tükürük bezi taşı olan hastalarda görülebilen bazı ortak davranışlar var; bunlar az su içmeleri, sigara kullanmaları ve sebzeden fakir beslenmeleridir.

Tükürük bezi taşları tükürük kanallarının herhangi bir yerinde, bir veya birden fazla sayıda, değişik büyüklüklerde ve sertliklerde

Sigaranın olumsuz etkileri ve vücuda verdiği zararlar onlarca yıldır halka anlatılmaktadır. Akciğerlerin tertemiz pembe dokularının, sigara içen bir kişide katran siyahına dönüşmüş halini pek çoğunuz görmüştür. Sigaranın solunum sisteminde yaptığı hasar sadece akciğerlerle sınırlı değildir. Solunum yollarının başı olan burun ve sinüsler de sigaradan nasibini alır. Sigara ve sinüzit birlikteliği toplumda oldukça yaygındır. Sinsi bir şekilde yavaş yavaş mukoza örtüsünü bozan sigara sinüziti tetikleyebilmektedir. Sigara içen veya sigara dumanına maruz kalan sinüzitli hastalarda burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, baş ağrısı, yorgunluk ve sık hastalanma gibi belirtileri sıkça görüyoruz.

Sık sık sinüzit atağı geçiren bir sigara kullanıcısına tedavi için “sigarayı azaltmalı ya da sigarayı bırakmalısın” dendiğinde, genellikle bu öneriye uymaz. Bu tip hastalara sigaranın hangi mekanizmalarla burun ve sinüsleri bozduğunun anlatılması, algısı ve muhakemesi yüksek olanların tedavi şansını arttırmaktadır. Burun ve sinüslerin içini kaplayan mukoza örtüsü bir orman gibi düşünülebilir. Bu ormandaki her ağaç düzenli olarak tek bir yöne doğru salınmakta ve havayı temizlemektedir. Bunun

Denize veya havuza giren her kes hayatında en az bir kez kulak sorunu yaşamıştır. Neyse ki sorunların kaynağı çoğu kez kulak kanalı ile ilgilidir ve bunlar kalıcı bir durum yaratmaksızın tedavi edilebilir. Ancak kronik kulak hastaları ya da basınç problemi olanlar yaz aylarında biraz daha dikkatli olmalıdır.

Kulak Kanalı İltihabı Nasıl ve Neden oluşur?

Kulak kanalında kulak kiri bulunması bir hastalık ya da tedavi edilmesi gereken bir durum değildir. Ancak tıkanıklığa yol açtığında ya da infeksiyonla ilişkili olduğunda durum değişir. Kulak kiri havuza veya denize girildiğinde ıslanır ve şişerek kulak kanalını kapatabilir. Bu durum kişide kulağa su kaçması veya kulak tıkanıklığı şeklinde hissedilir. Küçük kir birikintilerinde, bunlar bazen kendiliğinden çıkarlar, bazen de kuruyup küçüldüklerinde rahatsızlık geçer. Ancak tıkanıklığın geçmediği durumlarda bir KBB Uzmanı tarafından bunların vakumla temizlenmesi gerekli olabilir.

Kulak kiri, ıslandığında mikropların üremesine elverişli ortam da oluşturabilir. Bu sırada bakteriler veya mantarlar kulak kanalında infeksiyonlara yol açabiliyor. Burada tıkanıklıkla birlikte kulakta ağrı da olur. Özellikle kulak girişinde ön kısma

Halk arasında bademcik taşı olarak bilinen, tıpta tonsillolith ya da magma adını verdiğimiz durum ciddi hastalıklar gurubunda olmamasına karşın, sıkıntı verici bir durumdur. Ağız kokusu ya da yutkunma sırasında sık sık batma şikayetleri yaşayanlarda bademcik taşına sıklıkla rastlıyoruz. Bazı hastalar ise boğazlarında beyaz bir kitle gördüklerinde, bunun bir tümör olması endişesi ile telaş içinde başvuruyorlar. Hastalarımızın çoğunluğunu, daha çok kötü nefes kokusu nedeniyle çevrelerinde zor durumlara düşen gençler oluşturuyor.

Bademcik taşının oluşması, bademciklerin gözeneklerini dolduran ölü dokular, salgı ve yemek kalıntılarının birikmesi nedeniyle oluyor. İçeriğinde Kalsiyum ve Magnezyum bulunabilir. Adeta çürük yumurta gibi koku olmasının nedeni ise bademcik taşlarını kaplayan bakterilerdir. Boğaza bakıldığında beyaz, sarı veya gri renkte görülebilen bu birikintiler bazen bir pirinç tanesi büyüklüğünde olabiliyor. Ancak bulunduğu gözenekte derinleştiğinde boyutları fındık büyüklüğüne dahi ulaşabiliyor. Bademcik gözeneği içerisinde derin yerleşimli ya da katlantılar arasında gizli olanları ise görünmez olabiliyor. Geçmişlerinde tekrarlayan iltihaplar geçirmiş olanların

Efüzyonlu otit ya da seröz otit, kulak zarının arkasındaki havayla dolu orta kulak boşluğunun sıvıyla dolması demektir. Bu sıvı kulak zarının titreşmesini engeller ve işitme azlığı, duymama ya da kulak tıkanıklığı gibi şikayetlere yol açar. Aileler bu durum çocuklarında olduğu zaman, sağırlığa yol açabileceği korkusuyla telaşlanıyor. Tam bu sırada bir de kulak tüpü takılması ameliyatı önerildiğinde, aileler için bir kabus dönemi ve doktor doktor gezme maratonu başlayabiliyor.

Daha çok çocuk yaşlarda gördüğümüz bu durum aslında erişkinlerde de görülebiliyor. Orta kulakta sıvı toplanmasına yol açan esas neden çoğu kez burun tıkanıklığıdır. Bu hastalık, kısa süren nezle ve grip sırasında da olabileceği gibi uzun süren burun tıkanıklığı durumlarında daha sık görülür. Yani geniz eti, alerjik nezle, sinüzit hastalığı, burundaki anatomik bozukluklar ve nadiren de bazı tümörler bu gibi uzun süren burun tıkanıklıklarının başlıca nedenleri arasındadır. Erişkinlerde de örneğin bir üst solunum yolu infeksiyonu geçirmekteyken yapılan uçak yolculuğu sırasında, ağrı ve kulak tıkanıklığı olması ile kendini gösteren kulakta sıvı toplanması, oldukça tipik bir durumdur.

Burun tıkalı