Antalya önemli bir toplantıya ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. G20 toplantısı, dünyanın en güçlü ekonomilerini ve liderlerini bir araya getiriyor. Gündemde ekonominin yanı sıra, siyasi ve güvenlik sorunları da var. Listenin başında da Ortadoğu, çöken devletler ve terörizm yer alıyor.
Küreselleşme sadece devletlere, şirketlere ve bireylere ekonomik alanda yeni kapılar açmadı. Aynı zamanda devlet dışı aktörlere, terör ve suç örgütlerine de yeni fırsatlar sundu. Gelişmenin en çarpıcı örneğini Ortadoğu’da görüyoruz.
Hükümetlerin ve devletlerin çökmesine neden olan iç savaşlar, bölgede, yabancısı olduğumuz “kara delikler” oluşturdu. Kara deliklerin yeni mukimi ise tanımlamakta zorluk çektiğimiz “devletimsi yapılar, terör ve suç örgütleri”.
G20 liderlerinin güvenlik gündeminin ilk sırasında IŞİD’in olacağı açık. İyi haber, tüm liderlerin IŞİD’i çok ciddi bir tehdit olarak görmeleri. İlginçtir, örgüt küresel sistemin tüm geleneksel oyuncularını, devletleri, bir blok olarak karşısına almayı, bir çizgide buluşturmayı başardı. Buna rağmen sorunun üstesinden gelmekte ciddi zorluklar var.
G20 toplantısı gibi uygun bir platformda bile, IŞİD karşıtı, somut bir karara ulaşmak mümkün görünmüyor. Çünkü liderler, IŞİD’i konuşurken IŞİD sonrasını akıllarından çıkarmayacaklardır. Bu durum, bir yandan ortak bir strateji üretmeyi engellerken, bir yandan da IŞİD’in ömrünü uzatabilecektir.
Rusya’nın, IŞİD sonrası Suriye’yi Ukrayna politikalarının ayrılmaz bir parçası olarak gördüğünü biliyoruz. Özellikle Karadeniz politikalarının ve donanmasının hareket alanı olarak. İran ise bölgesel çıkarlarının en önemli dayanağı olarak Suriye’yi görüyor ve siyasi itibarını Esad rejime bağlamış durumda.
ABD, IŞİD’le mücadele stratejisinin sıklet merkezini Irak’a kurmuş durumda. Kara savaşını peşmerge ve PKK/PYD ile yürütüyor. Bu çerçevede Suriye, tali cephe rolünde.
AB ve diğer ülkeler ise bekleyiş içinde. Birilerinin gelip Suriye’de IŞİD’i yok etmesini, yeni bir düzen kurmasını sabırla bekliyor. Özellikle de mülteci sorununa çare olacağı inancıyla.
G20 toplantısında anlaşmazlığa neden olabilecek diğer konu IŞİD dışında kalan silahlı örgütlerin statüsü ve rolünün ne olacağıdır. Ilımlı muhalifler, Özgür Suriye Ordusu ve PKK/PYD’nin nasıl tanımlanacağı, IŞİD sonrası Suriye’de hangi rolleri üstleneceği cevabı en zor sorular olacaktır.
Liderlere yüz yüze görüşmek için G20’nin uygun bir zemin olduğu muhakkak. Lakin konu terör ve terörizm olunca “ulusal çıkarların” kararlara damgasını vurması kaçınılmaz olacaktır.
