Yüzülebilir Körfez için

Geçen Mart ayında tüm Türkiye’yi ilgilendiren, çok önemli bir bilimsel araştırma yayımlandı.

Yaşar Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serpil Kahraman’ın araştırma sonuçlarına göre, İstanbul artık göç veren bir kent haline geldi. İzmir’de ise tersi bir durum söz konusu.

Üstelik, İzmir’e göçün büyük bölümü de İstanbul’dan. İzmir’e İstanbul’dan göç edenlerin sayısı 17 bin.

2010 yılında İstanbul’dan İzmir’e göç edenlerin oranı yüzde 5 iken, bugün yüzde 17’e yükseldi.

***

Bu ilgiye ve artan nüfusa paralel olarak, İzmir’in genel bütçeden hakkını alması her zamankinden daha da önemli bir konu.

Ama bu konuda da sorun var.

İzmir Ekonomi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Esen’in araştırmasına göre, 2004-2016 yılları arasında İzmir’e merkezi hükümet 9.9 milyar TL yatırım yaparken, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı yatırım 11.9 milyar lirayı buldu. Merkezi hükümet, kişi başı 407; İzmir Büyükşehir Belediyesi ise 545 liralık yatırım yaptı.

***

Bu anlamda çarpıcı bir örnek var. O da İzmir Körfezi’nin yüzülebilir hale gelmesi için yapılacak yatırım.

Türkiye’nin en büyük çevre projesi olan İzmir’in Büyük Kanal Projesi, tamamen yerel yönetimin kaynaklarıyla tamamlandı.

1 milyar doların üzerinde para harcandı ve 2002 yılında hizmete açıldı.

Evsel ve sanayi atıkları, 16 yıldır Körfez’e gitmiyor. Biyolojik arıtma tesislerinde yüzde 99 oranında arıtılıyor.

Son 10 yılda ise çoğu arıtma yapımı için olmak üzere, çevre yatırımlarına İzmir Büyükşehir Belediyesi 4 milyar liranın üzerinde para harcadı.

İzmir, son 10 yılda yapılan arıtmalarla bu konuda açık arayla Türkiye’nin çok ilerisine geçti. Türkiye’deki biyolojik arıtmaların yüzde 25’i İzmir’de bulunuyor.

***

Körfez’e artık evsel ve sanayi atıkları akmıyor ama yüzülebilir hale gelmesi için birkaç düzenleme daha gerekiyor.

İzmir Büyükşehir Belediyesi ‘Büyük Körfez Projesi’ adıyla o düzenlemeler için de proje hazırladı.

Körfez’in kuzey aksında 8 metre derinliğe ulaşacak kadar, yaklaşık 13 kilometre uzunluğunda 250 metre eninde (Atatürk Organize Sanayi Bölgesi Deresi açıklarından Tuzla kıyı hattına kadar olan bölümde bir sirkülasyon kanalı açılacak.

***

Yıllar sonra verilen ÇED izni sonrası tam proje başlayacakken bu kez de İzmir Körfez Geçişi Projesi gündeme geldi.

Aynı müşavirlik firması, hem körfez ÇED raporunu hem de tüpgeçit ÇED raporunu hazırladı.

Orada görüldü ki, İzmir Büyükşehir Belediyesi 1,5 milyar TL para harcayarak 13,5 kilometre uzunluğunda, 22 metre genişliğinde ve 8 metre derinliğinde sirkülasyon kanalı açtığında, Körfez suyu sirkülasyonu yüzde 40 artacak.

Ama ÇED raporuna göre projelendirildiği şekilde tüpgeçit yapılırsa, yüzde 40’lık iyileşme yüzde 10’a düşüyor.

Tüpgeçidin Körfez’de yüzmeyi sağlayacak temizlik projesini engellememesi için 17 milyon metreküplük tarama yapılması gerekiyor.

Bu durumda, yüzülebilir Körfez hayali bu taramanın yapılmasına kaldı.

İzmir için yapılabilecek en güzel iş, bu projenin bir an önce başlatılması olacak.