Metin Tokat

TSYD’nin 46.Yıl Sporun Zirvesi Semineri’nde konuşma yapan, Futbol Federasyonu Başkanı Mahmut Özgener, “Profesyonel Hakemlik için harekete geçeceklerini ve bu uygulamaya önümüzdeki yıl başlanması gerektiğini” açıklayarak gündeme tartışılması gereken bir öneri getirdi.
Başkanın söylemlerinin ülkemiz şartlarına ne kadar uyum sağlayacağına geçmeden profesyonelliğin ne olduğuna kısaca bakalım.
Bir işi kazanç sağlamak amacı ile yapana profesyonel,
Bir işin bir uğraşın tüm inceliklerini bilmek ve onu ustalıkla yapanlara da o işin profesyoneli denebilir.
Hakem hatalarının futbolun doğasında olduğunu herkes kabul ediyor. Hakemlerimizin profesyonel olması ile bu hataların azalacağını kim garanti edebilir?
Federasyonumuz, profesyonelce yönetilebiliyor mu?
Dernekler statüsündeki kulüplerimiz, profesyonelce yönetiliyor mu?

Futbol Federasyonu Başkanı Mahmut Özgener, oynanan maçlarda gündemi meşgul eden, hakem hatalarının kendisini de rahatsız ettiğini itiraf etti. Yapılan hatalarda çifte standardın olmadığını, bu hataların hakemlere yapılan baskılardan kaynaklandığını söyledi. Ancak, baskının kimler tarafından ve nelerden kaynaklandığını açıklamadı.
Başkana sadece 2 örnek vermek istiyorum. Birincisi, Ankara’da oynanan Gençlerbirliği-Galatasaray müsabakasında Halis Özkahya’nın, pe -naltı beklentisi içinde hakemi aldatmaya yönelik hareketler yapmalarına rağmen, M.Baros’a gösteremediği sarı kartını aynı hareketin benzerini yapan Burhan’a göstermesi.
İkincisi ise Trabzonspor-Eskişehirspor maçında Fırat Aydınus’un verdiği penaltı kararı!
Cale’ye gösteremediği 2. sarı kartlık pozisyon ve devamında Tayfun’un arka arkaya gördüğü kartlar.
Bu iki olayı acaba nasıl değerlendirecek? Ankara’da baskı mı vardı?
Çifte standart hakemler için kabul edilemez bir yönetim şeklidir. Baskıya karşı hakemin hata yapmasını engellemek ise başta Federasyon Başkanı olarak kendisinin ve MHK’nın en önde gelen görevlerindendir. Hakemleri baskıya almaya çalışan çevrelere karşı taviz vermemeleri halinde baskının önüne geçilir.

KONYASPOR-FENERBAHÇE (Kuddusi MÜFTÜOĞLU)
Önder’in attığı golü yardımcı hakemine bakmadan ofsayt gerekçesiyle önce iptal etti. Nihat Mızrak ile konuştuktan sonra ofsayt olmadığını öğrenince gol kararı vermesi tartışmalara neden oldu. Oğuzhan’ın yumrukladığı topun Önder’in kolundan mı, yoksa vücudunun, koltuk altı-göğüs karışımı yerine çarparak mı gol olduğu net olarak belli değil. Topun kola çarpması ile vücuda çarparak kaleye aynı hızla yönelemeyeceği kanısıyla ben gol kararının doğru olduğuna inanıyorum. Önder’in gol sonrası yaşadığı şaşkınlık, yardımcısı ile işbirliğinde yaşadığı iletişimsizlik tartışmanın büyümesine neden oldu. Ancak oyunun tekrar başlaması sırasında kural ihlali olabilecek bir uygulama yok. Veysel’in attığı golün filenin içinden üstten dışarı çıkması sonrası, oyunu başlatmadan önce delik olan kısmın tamiratını yaptırmalıydı.
GAZİANTEPSPOR-BURSASPOR (Özgüç TÜRKALP)
Ceza alanı içindeki kaleciye pas yorumu doğru. Tabata’nın attığı gol sonrası sevincini abartarak tribüne çıkması sonrası sarı kartını göstermeliydi.
HACETTEPE-KAYSERİSPOR (İlker MERAL)
İkili mücadelelere müsaade ederek oyuna tempo kazandırma gayreti olumlu. Ancak pozisyonlara uzak kalıyor.

Maç öncesi yaşanan tartışmalardan dolayı Fırat Aydınus da etkilenmişti. Ceza alanı içinde Tayfun-Umut mücadelesinde verdiği penaltı kararı çok komikti. Umut’a aldatmadan sarı kart göstermeliydi. Penaltı kararını inanarak verdiyse bariz gol şansını engellemeden Tayfun’a kırmızı göstermeliydi. 56. dakikada sarı kartlı Colman, Koray’a yumruk attı. Direkt kırmızı görmeliydi. 61. dakikada ise sarı kartlı Cale, arkadan yaptığı faul sonrası ikinci sarıdan kırmızı görmeliydi. Objektif hakemlik yapabilse, Trabzonspor 9 kişi kalacaktı. Eskişehirsporlu oyunculara çok kolay çıkan kartlar sonrası Tayfun’un Isaac’a yaptığı hareketin ardından gördüğü ikinci sarıdan kırmızı kart doğru olsa da, maçtaki yönetimiyle baskıya boyun eğmesi sonucu skorun değişmesine sebep oldu. Çok kötü bir hakemlik örneği sergiledi. Bu maçı gördükten sonra, Fırat Aydınus kadar, Türk hakemliği adına üzüldüm.

Bu sezon oldukça formsuz bir dönem yaşayan Bülent Yıldırım, Fenerbahçe-Antalyaspor maçında yine ciddi hatalar yaptı. G.BİRLİĞİ-GALATASARAY (Halis ÖZKAHYA)
Aynı maçta benzer hareketlere farklı uygulamalar yaptı. M.Baros, ceza alanı içinde kaleci Recep’in hiçbir teması yokken penaltı beklentisi içinde kendini yere bıraktı. Oyunu devam ettirdi. Burhan, Arda’nın teması olmadan kendini yere attı. Aldatmadan sarı kart gösterdi. Kaleci Recep’in, Barış’ın vuruşunu kale içinden çevirmesi sırasında yardımcı hakemi Cem Satman tam bulunması gereken konumdaydı. Günahı da, sevabı da onun. M.Baros, topu koluyla kontrol ederek kendine avantaj sağladı. Yardımcı hakeminin uyarısına rağmen sarı kart gösteremedi. İtirazdan gösterdiği sarı kart sonrası kuralları doğru ve eşit uygulayabilseydi aynı oyuncu kırmızı kart görmeliydi. Barış’ın koluna çarpan toptaki devam kararı doğruydu. Mesafe yakın ve kol normal konumundaydı.

SİVASSPOR-HACETTEPE (Tolga ÖZKALFA)
Sylla’nın, Sandro’ya yaptığı fauldeki penaltı ile 2.gol öncesi M.Yıldız-Kadir mücadelesindeki devam kararları doğru.

KAYSERİ-İ.B.BELEDİYESPOR (Abdullah YILMAZ)

DENİZLİ-FENERBAHÇE (Aytekin DURMAZ)
İkili mücadelelere ve avantajlara müsaade etmemesi oyunun tempolu geçmesini önledi. Yardımcı hakem Erhan Sönmez’in, hatalı kararları maçın skorunun artmasını engelledi. Deivid’in uzaktan attığı şutun kalenin üst direğine çarpıp gol çizgisini tamamen geçtiği pozisyonda önü açıktı. Topun yerden çizginin içine çarparak çıkmasını tespit edebilirdi. Güiza’nın attığı golün ofsayt gerekçesiyle iptal edilmesi hatalı bir karardı. Oyuncu değişikliği sırasında az daha yabancı oyuncu kontenjanı yüzünden kural hatası yapılacaktı. Teknik kadro kadar 4. hakem Abdullah Yılmaz’ın da hatası vardı. Müsabaka isim listelerinden yabancı oyuncuları işaret ederek değişiklik sırasında dikkatli davranmalıydı.
BEŞİKTAŞ-ANKARASPOR (İlker MERAL)
Tecrübesiz olması yüzünden, tansiyonu yüksek maçta, seyirciler, oyuncular ve teknik alandan gelen baskı ve itirazlarla karşılaştı. Oyunun kontrolünü elinde tutamadı. Umut vadeden atağın başlamasını engelleyen Ediz’e, sarı kartını gösterirken, Zapotocny ve İ.Toraman’a göstermedi. Hürriyet’in üst üste yaptığı faullerde disiplin uygulamasını yapamadı. Zapotocny’nin, kale alanı önünde ortaladığı topun Ediz’in kolundan dönmesine

Suat Aslanboğa, genç ve deneyimsiz bir hakem olmasına rağmen kendinden emin tavırları ve otoritesiyle, motivasyonu üst düzeydeydi. Çok koştu, pozisyonları yakından takip ederek ikili mücadelelerde hata yapmamaya gayret etti. Maçtaki tek yanlışı, Ayhan’a oyunun başında aldatmadan dolayı gösterdiği sarı karttı. Aceleci davrandı, faul yoktu. Ayhan iki oyuncu arasında yere düşmüştü. Temaslı bir ikili mücadeleydi, aldatma olmazdı.
Elle oynamadan dolayı Santos’a, verdiği faul kararına üzerine doğru koşarak itiraz eden Jaba’ya gösterdiği sarı kartlarda haklıydı. İlk yarının son dakikası içinde orta sahadaki Kewell-Santos mücadelesindeki devam kararı doğruydu.
İlk defa çıktığı zorluk derecesi yüksek maçta, faulleri doğru ve objektif değerlendirmesi, oyuncularla kurduğu iyi iletişim, barajları gereken mesafeye açmada gösterdiği hassasiyeti, topsuz alanlarda oyuncular arasındaki tartışmalara karşı önleyici davranışı ve uygun kart uygulamalarıyla çok başarılı bir yönetim sergiledi.

İlker Meral genç, deneyimsiz bir hakem. Oyunu kesmemesi, ikili mücadelelere izin vermesi sayesinde müsabaka tempolu geçti. Hürriyet’e üst üste yaptığı faullere, Zapotocny’nin Erhan Güven’e yaptığı ani atağı engelleyen hareketine sarı kart göstermeliydi. İlk yarının son dakikası içinde eğer ilk pozisyonda top oyun alanını terketmediyse kale alanı içinde Zapotocny’nin ortalığı topun Ediz’in kolundan kornere çıktığı pozisyona penaltı vermeliydi. Bulunduğu yerden görmesi mümkün değildi ancak yardımcı hakem Serkan Gençerler’in önü açıktı, hakemi uyarmalıydı. İkinci yarıda Ediz’e Bobo’ya yaptığı topsuz faulde gösterdiği sarı kartın benzerini İbrahim Toraman’a gösteremedi. Ceza alanı içinde İbrahim Üzülmez - Ediz mücadelesine devam kararı doğruydu. Ancak hakemi aldatmaya yönelik hareketinden İbrahim Üzülmez’e sarı kart çıkarmalıydı. Sivok’a Theo’ya kasıtlı olarak yaptığı sakatlayıcı hareketin karşılığında gösterdiği kırmızı kart doğruydu. Taç kenarında Tello’nun Theo’ya attığı yumruğun karşılığı da kırmızı kart olmalıydı. Yardımcı hakemin bir metre önündeydi. Hakemi ikaz etmemesi ilginçti.