Geçenlerde tanıştığım genç bir işadamı, “Daha çok zengin olmak istemiyorum, daha çok mutlu olmak istiyorum” dedi bana.
Yıllardır ekonomi gazeteciliği yapıyorum, çok zengin tanıdım. İlk defa birinin, paradan çok, mutluluk istediğini duyuyordum.
“Birçok işadamının yaşamadığını veya yaşamayı ertelediğini görüyorum” dedi. “Ben öyle yapmak istemiyorum.”
Şapkam olsaydı çıkarıp, 18’inci yüzyıl asilzadeleri gibi, önünde reverans yapacaktım.
Ama durum müsait değildi. Anglosakson deyimiyle, self-made, “kendi ürünü,” yani kendi çabasıyla zengin olmuş, yüz kadar işadamının katıldığı bir toplantıdaydık. Kahve molasında ayaküstü konuşuyorduk.
“Çok iyi yapıyorsunuz” demekle yetindim, onunla daha sonra daha ayrıntılı konuşmaya karar vererek...
Yarış stres adlı pistte koşulur
En çok parası olanların en fazla serbest zamana sahip olması gerekir ama bu hemen hemen hiçbir zaman doğru değil. Çünkü zenginler ve profesyonel yönetici olarak çok para kazananlar seçeneklerini daha fazla zaman için değil daha fazla para için kullanırlar. Hemen hemen her zaman.
Gelir arttıkça ihtiyaçlar veya ihtiyaç sanılanlar ile gelir arasında bir yarış başlar. Birincisi hiçbir zaman ilan edilemeyen bir yarıştır bu, stres adlı bir pistte koşulan.
Kimse “Benim dağarcığım doldu” demez.
Rahmetli kayınpederime babasının öğüdü şu olmuş: “Az çalışmak istiyorsan az şey iste.”
Birkaç sene önce banka sahibi bir tanıdığıma “Herkes bankasını satıyor, sen satmayı düşünmüyor musun?” diye sordum.
“Parayı ne yapacağım?” dedi.
“Zamanı ne yapacağım” demedi.
Çok para neden çok çalıştırır?
Konuşmamızdan birkaç sene sonra bankasını sattı ama. Şimdi aynı tempoda başka işlerle uğraşıyor. Bu tempo herkesten önce işe gelip herkesten sonra işten gitme temposudur.
Asil Nadir’in rahmetli babasının çalışma odasındaki duvarda “İş hayattır, hayat iştir” yazardı.
İşi hayat, hayatı iş olan Vehbi Koç’un ise hayatının son günlerinde “Ben yaşamadım” diye pişmanlık içinde ağladığı söylenir. İnanılabilir bir şey, ama, doğru mu, bilmiyorum.
Çok parası olanlar neden çok çalışmaya devam ederler?
Ve neden çocuklarını, diğer yeteneklerini ve tutkularını bastırmaya zorlayıp mesaiye yöneltirler?
Öldükten 5 yıl sonra emekli!
Para ne zaman araç olmaktan çıkıp amaç olur?
İnsanların servet yaptıktan sonra bunu büyültmek için daha çok çalışmaları ve bunun dışında her şeyi ertelemeleri insan olmanın en büyük paradokslarından biridir.
Dünyanın en zenginlerinden olan 77 yaşındaki Warren Buffet’ı alın. Geçenlerde “Öldükten beş sene sonra emekli olacağım” demiş.
