Bu ikisini birbirine bağlayan bir şahıs var:Muhtar Abliyazov. Abliyazov, Bank TuranAlem'in Yönetim Kurulu Başkanı'dır. Kazakların Petkim'i satın alma girişiminde öne çıkan kişidir.Kazakistan'ın en büyük işadamlarından olan Abliyazov, bakanlık yaptıktan sonra 2002'de rüşvet suçuyla yargılandı ve altı yıl hapse mahkûm oldu. Bir yıl sonra Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından affedildi. Fitch Rating derecelendirme kurumuna göre, "Yaygın kanaat, Abliyazov hakkındaki rüşvet suçlamasının siyasi amaçlı olduğudur."Fitch, Kazakistan'ın iki büyük bankasından biri olan TuranAlem'in çoğunluğunun Kazak hissedarların elinde olduğunu tahmin ediyor. Bunlar arasında önde gelenler Abliyazov ve bankanın eski yönetim kurulu başkanı ve kurucusu Yerzhan Tatişev'in ailesidir. Tatişev 2004'te esrarengiz bir av kazasında hayatını kaybetti. Kazakistan'da sahibi belli olmayan tek banka Bank TuranAlem'dir. Türkiye'de alıcısının kim olduğu belli olmayan tek özelleştirme Petkim Petrokimya Sanayii A.Ş.'dir. Nazarbayev'in bankanın gizli ortakları arasında olduğuna dair yaygın ama kanıta dayalı olmayan dedikodular var.TuranAlem birkaç gün önce yatırımcılarla yaptığı bir telekonferansta hissedarlarının kimliğini birkaç ay içinde açıklayacağını söyledi.TuranAlem'in ortaklarının petrol, pamuk, inşaat ve ticaret sektörlerinde de yatırımları var.Petkim bu ortakların girişimlerinden biridir. Kazak-Rus konsorsiyumu temmuzda 2 küsur milyar dolar teklif vererek Petkim'in yüzde 51 hissesini Türkiye'den satın alma hakkını kazandı. Konsorsiyumu meydana getiren şirketler ve bunların hissedarlarına dair açık bilgi yok. Yani, bunların kim olduğu da belli değil. ABD'de patlak veren mortgage krizi ve dünyada başlayan kredi daralması Kazak bankacılık sektörünün ve bu arada TuranAlem Bank'ın hızını kesti. TuranAlem'in defterlerinde çok büyük miktarda dış borç var. Banka, sektördeki diğer bankalar gibi, borçlanarak büyüme stratejisi izliyordu. Uluslararası pazarın muhtemelen 2007 sonuna kadar Kazak bankalarına kapalı kalacak olması bankanın performansını olumsuz etkileyecek. Pamuk ve inşaat yatırımları var Kazaklar Petkim için en az bir milyar dolar kredi almayı tasarlıyorlardı. Bu iş için görevlendirdikleri CSFB geçen hafta onlara bu kadar kredi bulamayacağını açıkladı. Öğrendiğime göre, neden, TuranAlem'in durumu değil, Kazakların Petkim'in müstakbel gelirleri için öngördüğü rakamın gerçekçi bulunmamasıdır.Bu durumda ne olabilir? Konuştuğum bazı bankacılar paraya sıkışan Kazakların Petkim işinden vazgeçebileceğini söylüyorlar. Bazılarına göre ise Kazak hükümetinin devreye girerek finansman açığını tamamlayacağı ve işi bitireceği düşüncesinde.Bu, Kazakların sorunu.Bizim sorunumuz şu sorularda yatıyor: Hükümet, sahiplerinin kim olduğu belli olmayan şirketlere Şekerbank'taki kontrol hissesinin yarısının satılmasına neden izin verdi? Neden sahiplerinin kim olduğu belli olmayan şirketlere Petkim'i satacak? mmunir@milliyet.com.tr 1 milyar dolar kredi
