Amerikan Merkez Bankası FED'in ve diğer para otoritelerinin müdahalesi durgunluğa mani olmayacak.Yavaşlama Avrupa'yı ve Çin'i içine alacak. İthalatını ve büyümesini dış borçla finanse eden ve bunun sonucu olarak büyük bir cari açığa sahip olan Türkiye olumsuz gelişmelerden en çok etkilenen ülkeler arasında yer alacak. Beş yıl süren yüksek büyüme ve yabancı sermaye girişi yavaşlayacak.ABD'deki kriz geçen ağustos ayında düşük nitelikli konut kredilerinde başladı. Ama düşük niteliklilik sadece konut kredilerine has değil. Birçok başka dalı da kapsıyor. Bugün bir müneccimlik yaparak Amerika Birleşik Devletleri'nin derin ve uzun bir durgunluk yaşayacağını, bunun dünya ekonomisindeki büyümeyi yavaşlatacağını söyleyeceğim. Dünyada hüküm süren para bolluğu ve ucuzluğu merkezi otoritelerin kontrolünün dışında geliştirilip pazarlanan, çok değişik kredi enstrümanlarının ortaya çıkmasına neden oldu. Birçoğunun ne olduğu bile anlaşılamayan bu enstrümanların kimlerin elinde olduğu, ne kadarının paraya tahvil edilebilir olduğu, ne kadarının zarar yazılacağı belli değil. Citigroup, JPMorgan Chase, Wells Fargo, American Express, Capital One gibi dev kuruluşlar olası kredi kartı borcu temerrütlerine karşı sekiz milyar dolara yakın ihtiyat ayırdılar bile. Bunun az olduğu yakında görülecek. Reel sektörde temerrütlerin ve iflasların başlaması da yakındır.ABD'de tüketim harcamaları gayri safi milli hasılanın yüzde 70'ini teşkil ediyor. Amerikan tüketicisinin satın alma ve borç ödeme yeteneği zayıfladı. Bankalar bunun bedelini uzun süre ödemeye devam edecek. Uzantı olarak likidite ve kredi daha da darlaşacak. Finans sektörünün kayıpları bir trilyon dolara ulaşacak. Bazı ekonomistler bunun banka batmalarına kadar varacağını uyarıyor. Bankalar batabilir Bunlar gerçekleşirse Türkiye'de ne olur?Bunun cevabını adının açıklanmasını istemeyen bir ekonomistin ağzından veriyorum:2008'de döviz girişi cari açığı finanse edememeye başlar. Bu durumda vatandaşın bankalarda biriktirdiği 100 milyar dolara yakın dövizi bozdurulması hızlı bir devalüasyonu engeller ama dolar kuru 1.4-1.5'lere kadar yükselebilir. Bu durumda enflasyon hedefi yine tutmaz ve faizler yüksek kalarak ekonomik büyümeyi yüzde 2-3'e kadar indirir.Asıl sorun 2009'da yaşanır. Yurtiçinde biriktirilmiş fazla dövizin bozdurulmasıyla 2009'da1) Ekonomi hızla yavaşlar,2) Dolar kuru 1.8-2.0 civarına yükselir,3) Ekonomide kriz olmaz ama yaşanan zorluklar AKP'yi zorlamaya başlar. mmunir@milliyet.com.tr Asıl sorun 2009'da
