KTHY, THY’nin yardımı ile ölümden geri dönüyor

Geçen yıl ağır borç yükü nedeniyle kapılarını kapatan Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY) dün Lefkoşa’da imzalanan bir ortaklık sözleşmesi ile başka bir ad altında yeniden hayata döndü.
Yeni hava yolu, Türk Hava Yolları (THY), Kıbrıslı işadamları ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında bir ortaklık olacak. Şirketi THY yönetecek. Konuyu yakından izleyen kaynaklardan aldığım habere göre THY’nin 15 milyon dolar sermayelik şirkette yüzde 10 hissesi var fakat sekiz yönetim kurulu üyesinin beşini ve genel müdürü THY seçecek.
Kıbrıs özel sektörünün şirkette yüzde 60, yönetim kurulunda iki üyesi, KKTC devletinin yüzde 30 hissesi ve bir yönetim kurulu üyesi olacak.
“Ortaklık sözleşmesine göre, şirketi beş yıl süre ile THY yönetecek,” diye konuştu pazarlıkları yakından izleyen bir kaynak. “Ondan sonra toplanacaklar, geleceğini değerlendirecekler. Özel sektöre devredecekler, mümkün ise.”
Şirketin batışını ve yeniden kuruluşunu yakından izleyen kaynaklar, Kuzey Kıbrıs Hava Yolları’nın ekonomik değil siyasi bir proje olduğu, bunun da başarı şansını azalttığı görüşünde.
“Bu iş Kıbrıs’taki siyasiler istedi diye oldu,” dedi bir kaynak. “İşsiz kalan KTHY personelini yeniden işe almak ve rant kapılarını açmak istiyorlar. Kuzey Kıbrıs Hava Yolları bir özel sektör kuruluşu imiş gibi görünüyor ama bir Truva atıdır. İşadamlarının çoğu hükümetin zoru ile ortak oldu. Hükümet düne kadar yüzde 47 hisse istiyordu. Programı özelleştirmelerle dolu olan bir hükümet neden hava yoluna ortak olmak istesin? Bir gün gene kontrolü ele alıp eski numaralarına başlamak istediği için. Devlet hiç işin içinde olmasaydı şirket çoktan kurulurdu. Ve başarılı olma şansı olurdu.”

İflas yerine tasfiyeye gidildi
KTHY’nin 2005’e kadar yüzde 50 ortağı olan ve o yıl özelleştirildiği için hisselerini KKTC’ye satan THY’nin bu işe neden girdiği bir muamma.
Ankara KTHY’yi iflastan kurtarmak için çare ararken 2009’da Türk Hava Yolları’nın da kapısını çalmıştı.
“THY’na KTHY ile yeniden ortaklık yapılması konusunda görüşü soruldu,” dedi Ankara’dan üst düzey bir kaynak. “THY hisse senetlerinin değerinin borsada düşeceğini belirterek bunu geri çevirdi ve sadece teknik destek sağlayabileceğini ifade etti.”
Türk Hava Yolları halen hem THY hem de Anadolu Jet olarak adaya uçuyor. Bu iki şirketin uçtuğu hatlara sefer yapacak üçüncü bir şirketin ticari yararının ne olacağını öğrenmek için THY’i aradım ama bana geri dönülmedi.
Bir diğer muamma, Ankara’nın, ardında yüz milyon dolardan fazla borç bırakan KTHY’i batıranları ortaya çıkartıp adalete sevk etmek için hiçbir şey yapmaması. Konuyu yakından izleyen resmi kaynaklara göre şirketin batışında “nitelikli dolandırıcılık” izlenimi veren işlemler var.
KTHY iflas etmişti ve iflasının ilan edilmesi gerekiyordu. Buna rağmen iflas yerine tasfiyeye gidildi.
“Şirket iflas etseydi sorumlular hesap vermek zorunda kalacaklar, bütün varlıkları ile sorumlu olacaklardı,” diye konuştu bu konunun uzmanlarından biri. “İflas açıklanmamasının nedeni bu varlıklarını kaybetmelerini önlemek. Siyasi yani.”