Türk turizminde eski ama yepyeni bi marka: Side

Side Antik Kenti, eşsiz tiyatrosuyla Türk bayrağından esinlenilerek tasarlanan logosu ve resmi gezi güzergâhıyla önemli bir turizm markası oluyor.

Türkiye’de her zaman tarih turizminin gözdelerinden olan Side Antik Kenti, 1947’de Ord. Prof. Dr. Arif Müfid Mansel’in başlattığı kazılardan bu yana en önemli dönüşümlerinden birini gerçekleştiriyor. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un önceki gün Side’de ilan ettiği Kültürel Miras Projesi’yle antik kent hem resmi bir gezi rotası hem de şık bir logo sahibi oldu.

Kazı Başkanı Prof. Dr. Feriştah Alanyalı evsahipliğindeki lansmanda Milliyet Arkeoloji dergisi de vardı. Antik kentin markalaşma yolundaki dönüşümünü 150 kişilik bir ekiple gerçekleştiren Alanyalı 2009’dan bu yana Side’de görev yapıyor.

Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) koordinasyonunda gerçekleşen  markalaşma yolundaki en önemli viraj Ersoy’un Kasım 2022’deki Side ziyareti olmuş. Alanyalı’yı dikkatle dinleyen Ersoy, Bakanlığın tüm imkanlarını Side için seferber etmiş.

Kasım 2022’den bu yana 81 milyon TL ödenekle Bizans Konutları, Anıtsal Çeşme, Hamam Gymnasium Yapısı, Büyük Hamam, Liman Hamamı, Tapınaklar Bölgesi, Dionysos Tapınağı gibi 14 ayrı noktada kazı ve onarım çalışmaları yapılmış.

Ayrıca ören yeri sınırları belirlenip, ziyaretçiler için ışıklandırılmış bir gezi güzergâhı da oluşturulmuş. Bu sayede Anıtsal Çeşme’den başlayarak antik kentin içi, tiyatro ve Side Müzesi bir konsept içinde tek biletle ziyaret edilebilecek hale gelmiş. 

Gün batımıyla da meşhur antik kentte Apollon Tapınağı, tiyatro ve diğer anıtlar için ayağa kaldırma projeleri planlanıyor.

Antik tiyatronun Aspendos gibi bir kültür/sanat merkezi olması hedefleniyor. Tiyatroda belirli kurallar çerçevesinde konser, söyleşi, tiyatro, opera-bale gibi etkinlikler de düzenlenecek.

Bakan Ersoy lansmanda yaptığı konuşmada, “Devlet olarak, birinci derece arkeolojik sit alanındaki anıtsal yapılarda, koruma ve restorasyon projeleri yürüterek çalışmaları taçlandıracağız. Yani bir yandan koruma-kullanma dengesi çerçevesinde vatandaşımız, kültürel mirasımızla iç içe yaşıyor olabilecek. Biz de bu anıtsal yapılarımızda yaptığımız çalışmalarla Side’ye olan ilgi ve turist akışını hızlandırmış olacağız” dedi.

130 parselde eşsiz bir kazı

2014’te onaylanan Koruma Amaçlı İmar Planı, Bakanlığın en önemli çalışmaları arasında. Bu çerçevede, Side Müzesi Müdürlüğü’yle Kazı Başkanlığı denetiminde parsel kazıları yürütülüyor.

Kazılar, Side’nin kentsel ve üçüncü derece sit alanı bölgesinde parsel mülkiyeti bulunan vatandaşların desteğiyle, koruma içerek şekilde yapılıyor.

Parsel sahipleri daha sonra koruma imar planının öngördüğü ve koruma kurulunun onay verdiği projeler doğrultusunda, parselleri üzerinde yaşanabilir/kullanılabilir yapılar inşa ediyor.

Böylece hak kaybı olmaksızın bölgedeki günlük yaşam devam ederken koruma altına alınan kültürel miras unsurları yerinde sergileniyor.

Side halkıyla işbirliğiyle yürütülen bu çalışmalar, kent arkeolojisi ve kültürel miras yönetimi bakımından da örnek teşkil ediyor.

Side’de şu ana kadar 130 parselde (yaklaşık 52 dönüm) denetimli kazı çalışması yapıldı.